Adopsjon kan vere ei lukkeleg løysing. Difor må vi ikkje gå frå ei grøft til ei anna

Eit foreldrelaust barn treng foreldre. Eit barnlaust par lengtar etter barn. Adopsjon har vore sett på som ei lukkeleg løysing for begge partar.

Ein har tenkt at adopsjon var ein god måte å gje eit barn i naud eit godt liv. Og at det er ein fullgod måte å bli foreldre på.

I kristne miljø har ein endåtil forkynt adopsjon som ein måte å leve ut nestekjærleiksbodet på. Barnlause par og barnekjære familiar kunne opne armane og sørge for at sårbare barn fekk det trygt og godt.

Så viser det seg at livet var meir komplisert enn som så.

Mykje tyder på at norske styresmakter ikkje har gjort grundig nok arbeid. Om det skuldast slurv eller naivitet, skal vi etter kvart få svar på, etter at regjeringa i fjor sommar sette ned eit utval som skal granske utlandsadopsjonar.

Granskinga burde vore gjort for lenge sidan. Nyleg kunne VG dokumentere at norske styresmakter lenge har hatt informasjon om at det kan ha skjedd ulovlege adopsjonar i land Noreg adopterer barn frå.

Sidan 70-talet har norske styresmakter fått minst 88 varslar om moglege ulovlege adopsjonar, skriv avisa.

VG har det siste året gjort eit solid stykke journalistisk gravearbeid på temaet utlandsadopsjon. Dei har mellom anna avdekka ulovlege adopsjonar frå Ecuador, juks i adopsjonspapir fra Sør-Korea, adopsjons-korrupsjon på Madagaskar og sal av babyar på Filippinene.

Samtidig har utanlandsadopterte unge vaksne gått ut og delt historiene sine. Nokre tek til orde for å forby adopsjon. Fleire titals adopterte har meldt inn uro om sakene sine til Bufdir.

Det blir eit jordskjelv som rystar grunnvollen i tilværet i dei tilfella der premissane for adopsjonen viser seg å ikkje stemme. Det blir eit mareritt for alle partar.

For dei biologiske foreldra som opplever å miste eit barn.

For barnet som blir kasta ut i ei livskrise når det oppdagar at det kanskje ikkje skulle vore adoptert.

For adoptivforeldra som fryktar å miste barnet dei har fått.

VG fortener heider for arbeidet dei har gjort. Det er viktig at sanninga kjem fram i lyset. At det blir rydda opp. Og at dei råka partane får god støtte og oppfølging av styresmaktene, som sit med det overordna ansvaret.

Samtidig reiser adopsjonsdebatten ransakande spørsmål. Er det til dømes rett å adoptere barn frå kulturar langt borte til eit land der dei vil kjenne seg annleis på grunn av utsjånad og hudfarge? Meiningane er delte.

Debatten viser også kor viktige dei biologiske banda er for mange av adoptivbarna. Medan somme ikkje kjenner behov for å finne biologiske foreldre, set andre store ressursar inn for å leite etter røtene sine.

Kva seier denne jakta på røtene om kor viktig det biologiske opphavet er i eit menneskeliv? Kva burde dette seie oss som samfunn når vi tek avgjerder som omfattar foreldreskap og barn på andre område?

Kva med rettane til barn som blir til ved sæd- eller eggdonasjon, til dømes? Blir dei den neste gruppa som vil stå fram og fortelje at dei kjenner seg rotlause?

Adopsjonsdebatten er svært viktig, sjølv om han gjer vondt. Skal debatten lande godt, må alle stemmer høyrast. Også dei som fortel om ein god oppvekst som utanlandsadopterte.

Boksaren Cecilie Brekhus er ei av dei. I eit intervju med VG seier ho at adopsjon er ein fantastisk ting. «Det er ikke riktig å avslutte all adopsjon. Jeg tenker på alle barna som ikke får et godt og trygt liv, slik som jeg fikk», seier ho.

For det er ikkje slik at dei opprinnelege måla med adopsjon brått er blitt ugyldige. Det finst stadig altfor mange sårbare barn som treng foreldre. Og mange barnlause par som lengtar etter eit barn.

Adopsjon kan framleis vere ei lukkeleg løysing. Difor må vi ikkje gå frå ei grøft til ei anna. Det er ikkje noko alternativ å forby utanlandsadopsjon.

Men skal barnet og dei nye foreldra finne kvarandre og leve godt saman, må ansvarlege styresmakter gjere jobben så grundig som det store alvoret i desse sakene tilseier. Når adoptivforeldrene får barnet i armane, må dei kunne vere trygge på at alt har gått rett føre seg.