Anne Laila hadde mista håpet. Så dukka Svein-Magne Pedersen opp på skjermen
Krystallar, tarotkort og ein omstridd mirakelpredikant. Anne Laila Skum prøvde alt i jakta på eit nytt og betre liv.
«Sjå, eg gjer noko nytt. No spirer det fram. Merkar de det ikkje? Ja, eg legg veg i ørkenen, elvar i øydemarka», heiter det i søndagens tekst, som er teke frå Jesaja 43: 16–21.
Jesaja formidla orda frå Gud, til Israelsfolket, då dei var i eksil i Babylon om lag 700 år før Kristus.
Men samiske Anne Laila Skum har merka at bodskapen også gjeld henne og gjestgiveriet hennar ved Finnmarksvidda i dag, 2024 år etter Kristus.
Nær ved å gi opp
Alta, 27. oktober 2005:
Anne Laila ligg på rommet sitt med store, verkande sår. Brystvortene heng berre i tynne trådar. Feberen får kroppen til å skjelva og sveitten til å sila.
I senga ligg vesle Ole Martin, ein svolten gut med eit altfor kort tungeband. Amminga har forårsaka alvorlege brystplager hos mor, Anna Laila.
Ho er desperat.
Legebesøket har ikkje ført fram. Krystallane ho har lagt i vinduskarmen for eit sterkare immunforsvar, energi, glede og velvære hjelper ingen ting. Ei heller spådommane frå tarotkorta, dei som ho har brukt til å spå folk med, med stor treffsikkerheit.
Krafta frå den alternativa andeverda kom inn i livet hennar med lukke, harmoni og framgang. Trudde ho.
No derimot, var det verken framgang, lukke eller harmoni i livet hennar. Rundt henne er berre eit stummande mørkt.
Ringjer mirakelpredikant
I bakgrunn rullar og går TV2-programmet Holmgang med lækingspredikant Svein-Magne Pedersen, som ber for sjuke på direkten.
Skum ringjer.
Ho har allereie prøvd alt anna i jakta på lukke og framgang. Ho kan like gjerne prøve mirakelpredikantens bøner også.
Skum fortel Pedersen om brystsmertene.
– Vil du eg skal be for deg, spør Pedersen.
Det vil Skum.
– Anne, er du frelst, spør han vidare.
Hadde det vore ein vanleg dag hadde Skum svart stadfestande. Ho var døypt, konfirmert og trudde på Gud. Ho rekna seg som kristen.
Men denne dagen svarer ho noko anna:
– Eg veit ikkje korleis ein blir frelst, høyrer ho seg sjølv seie.
Får fire steg til frelse
– Du må tru på Gud og på at Jesus Kristus er sonen hans, seier mirakelpredikanten.
Det har Skum trudd heile livet.
– Og så må du tru at Jesus har stått opp frå dei døde, seier han vidare.
Jau då, Anne Laila trur det og, kan ho forsikre.
– Og så må du forstå at du har synda, legg Pedersen til.
Skum, med sin læstadianske bakgrunn, veit at ho har synda.
Det neste steget Pedersen gir ho er å be Gud om tilgjeving for syndene. Anne Laila er villig til det òg.
– Då manglar du berre ein ting, seier Pedersen.
– Du må invitere Jesus inn i hjartet ditt.
– No har du fått ei kristen kone
Overtydd om at det kristne livet passet best for gamle menneske, er planen til Anne Laila å bli «kristen» som 90-åring.
Om ho vel å bli heilfrelst som 27-åring kjem ho ikkje til å få nokre vener igjen, fryktar ho.
Men det endar med at Anne Laila ønsker å gi livet sitt til Jesus. Svein-Magne Pedersen ber frelsesbøn med henne.
Då mannen kjem heim frå jobb den ettermiddagen kunngjer Anne Laila: «Ja ja, no har det skjedd noko her. Du har fått ei kristen kone».
Frå det augneblinket byrjar det å spire fram noko nytt, ikkje berre i livet til Anne Laila, men også til dei rundt henne.
Ho får hjelp av legen til amminga og blir heilt frisk i løpet av kort tid. To veker etter frelsesbøna, tek også Anne Lailas mann imot Jesus på ny. Mora og fleire som står henne nær gjer det same, tre månader seinare. Etter sju år med forbøn blir også Anne Lailas far frelst, to månader før han går bort.
Slik endra livet seg
Frå matstova på gjestgiveriet finn Anne Laila fram bibelen sin.
På innsida av den skinninnbundne permen har ho notert namnet og datoane til fire familiemedlemmar som blei kristne etter henne.
Den første tida fann ekteparet Skum sin andelege heim i ein pinsekyrkjelyd i Alta. Dei besøkte kristne møter over heile Finnmark. Eine gongen fekk ho forbøn for å bli kvitt demonar, som ho meiner kom til henne gjennom det alternative.
Anne Laila skildrar ei intens hovudverk som flytta seg frå eine sida av hovudet til den andre då forbederen la handa på hovudet hennar, etterfølgd av eit blinkande lys.
Det enda med et ho talte i tunger.
– Det var min åndsdåp, fortel ho.
Går drastisk til verks
Same kveld samla ho saman alt av krystallar, tarotkort, og alternativlitteratur.
Alt saman gjekk i bosset.
– Det andelege du opplever frå andre stader enn evangeliet er frå Satan, seier ho i dag.
Tarotkorta vil ho ikkje lenger bruke.
– Gud har sagt spør meg om dei kommande tider. Det er det vi skal gjere.
I 2006 opplevde ekteparet at dei fekk klarsignal frå Gud til å vende tilbake til heimbygda, Kautokeino og pinsekyrkjelyden, Eben Eser.
Her møtte ho kristne som hadde bedd for henne og ektemannen i kulissane i fleire år.
Ho og den etter kvart veksande delen av frelste familiemedlemmar har gått her sidan. No har Anne Laila forstandaransvar i kyrkjelyden.
Kalla til å starte gjestgivargard
Men Gud sine planar for Skum stoppa ikkje innafor veggane på Eben Eser. I fleire år hadde ho prøvd å ignorere eit kall om å starte gjestgivargard.
Ekteparet var usikre på om dei ville klare det.
Men sanninga at det passa eigentleg ganske godt å starte opp noko nytt på heimegarden nå.
Reiselivsutdanninga hadde ho fullført for fleire år sidan og på garden stod det eit romsleg hus ledig.
«Kva meir trenger du nå for å starte», opplevde dei Gud seie til dei.
I 2020, midt under korona, opna ho og mannen dørene til Goldin gjestgivargard for første gong.
Vil dele Jesus og samisk matkultur med fleire
Kautokeino, mars 2024: Når Dagens utsende kjem på besøk, er det første som møter henne lukta av nysteikte vaflar og eit stort bilde av Jesus med disiplane.
På fleire av dei sju romma prydar bilde av Jesus veggen.
– Eg har dessverre ikkje fått kjøpt inn nok biblar til alle rom, unnskyldar Anne Laila seg, medan ho gjer romma klare for nye gjestar.
I frukoststova ligg det derimot ein bibel sentralt plassert på bordet med brus og snacks.
Goldin-vertinna tek seg god tid til å snakke med gjestane, medan ho lagar til frukost.
– Å komme til Goldin er som å komme heim, berre litt betre, seier ei kvinne som har gjort seg sjølv til stamgjest på Goldin når ho besøkjer slekt og venner i Kautokeino.
Det blir lange dagar, og det hender Anne Laila og familien byr på service, litt utanom det vanlege.
– Eg føler meg litt fram kven av gjestene som treng forbøn, kven som treng vitnesbyrd, nokon å snakke med eller berre vere i fred, fortel ho.
– Service på aller høgaste nivå
Anne Laila Skum vaskar kjøkkenet etter frukost og snakkar med ein stamgjest, når det kjem ein annan gjest inn.
Han får ikkje start på bussen sin.
Bussjåføren fortel han har prøvd alt, men bussen rikkar seg ikkje av flekken.
– Men vi kan jo hjelpe deg, seier Anne Laila med vaskefilla i handa.
Ho ringjer mannen sin.
Om bussjåføren får forbøn, mekkehjelp eller berre eit lyttande øyre i ein vanskeleg situasjon er ikkje godt å seie.
«Skal la elvar strøyme i Kautokeino»
Framover er planen til Anne Laila Skum å starte eige kaffiutsal på garden.
Her vil også gjestene få smake på nordsamiske mattradisjonar, som Anne Laila og familien brenn for å vidareføre.
Denne påsken var ho første gong også med på gateevangelisering under påskefestivalen i heimbygda, saman med gatekyrkje-gründer Signe Marie Fidje Store.
Under debatten om regnbogar på refleksvestane til skulebarn i Finnmark stod ho side om side med Truls Olufsen-Mehus og argumenterte for at regnbogen skulle vekk. Under kommunevalet i fjor var ho førstekandidaten til Konservativt si liste i Kautokeino.
Orda frå Jesaja 43: 16–21 er alltid med henne inn i det ukjende.
– Han har sagt til meg at han skal la elvar strøyme i øydemarka – her, i Kautokeino. Eg har allereie byrja å oppleve det, seier ho og lovar:
– Det er endå fleire som skal få drikke av kjelda. Berre vent og sjå.