Nært om kjærleik og sorg

Mange kjenner Geir Gundersen frå ulike samanhengar i Kristen-Noreg, kanskje mest frå morgonandaktar i radioen og andaktsboka «God morgon». No har han skrive bok om sorg, etter at kona Liv Riiser døydde 4. oktober 2022.

Han skriv altså så kort tid etter kona døydde, at han er midt i sorga. Det gjer framstillinga svært nær, men ikkje privat. Han omtalar boka som «ei kjærleikshistorie». Riiser var også ein kjent og profilert person som kulturjournalist og litteraturkritikar.

Lyst sinn og djup sorg

Vi får ei varm og nær historie om Geir og Liv i sjukdomstid, ved dødsfall og sorg etterpå. Sjølv om Geir Gundersen til tider har slite med depresjon, meiner han seg å ha eit lyst sinn, og det stemmer nok.

Sorg er likevel noko sårt, og boka har ut frå kombinasjonen eit lyst sinn og djup sorg fått den paradoksale, men talande tittelen, «Mi sorg er lys». Tittelen betyr ikkje at angsten, avmakta og mørket ikkje får sin rett, men vona og lyset vert det berande i tillit til Gud, hans kjærleik og nåde.

Frå ei side sett er dette ei djuptpløyande bok, fordi ho går inn i noko av det mest eksistensielle hjå menneske: sjukdom til døden, døden og sorga, æva og vona. Frå ei anna side sett er det ei lett tilgjengeleg bok, fordi Gundersen skrive enkelt og godt og det på framifrå nynorsk, men han siterer alltid kona på bokmål! Boka er også enkel å lesa fordi ho er delt opp i 51 korte tekstar på små sider med god skrift.

Praktiske sida ved sorg

Framstillinga er boren av ei frimodig gudstru basert i Guds nåde og med von om evig liv hjå Gud, men her er lite teologi. Vi får inga teologisk innføring med tanke på sjukdom og død, liding og sorg, æve og dom, sjølv om teologen Gundersen kunne ha gitt det. Det er den praktiske sida ved sorg vi møter, med eit tydeleg bibelsk overlys, og det er livsfellesskapet mellom mann og kone og familien elles, inntil døden set skilje.

I eit etterord av Live Lund vert det sagt at «Geir Gundersens våkne møte med døden er banebrytende i sorglitteraturen». Det stemmer sikkert, men det store internasjonale døme på ei tilsvarande forteljing er C. S. Lewis si bok frå 1961, «En sorg som min». Ved at begge er sterkt personlege bøker, vert dei midt i likskapen likevel ulike.

Sterkt kristent vitnemål

For min del har eg vore gjennom noko av den same prosessen som Gundersen, men i ein annan fase i livet. Eg kjenner meg difor att i mykje av det Gundersen skriv, men ein god del er også ulikt, fordi livssituasjonane og personlegdomane er ulike. For min del vart det også bok, «Trygg i døden», men av ein annan karakter enn Gundersen si bok.

Eg takkar for boka, og synest det har vorte ei sterk historie, både som ekteskapshistorie, kjærleikshistorie og sorghistorie. Sjølv om her ikkje er noko teologisk gjennomarbeiding av spørsmålet om livet, sjukdomen, døden og æva, er det eit sterkt kristent vitnemål, men på ein slik måte at det skulle vera tilgjengeleg også for folk som ikkje vedkjenner seg kristen tru. Det er dessutan til allmenn hjelp i sorga.

Gundersen siterer ofte kona si på at Gud «ville plukka henne opp» når tida var inne.