Ny Garborg-bok tek lesaren tett på jærforfattaren

Det er alltid kjekt å lesa om Garborg. Men endå betre å lesa av han! Det er noko av poenget hjå dei to som har sett saman denne boka. Dei peikar på at me har mange minne om Jæren sin store forfattar.

Han står på statue både her og der, stadane han budde er freda og verna, biblioteka har samla utgåver av alt han skreiv, mange har dei også i heimane sine. Men det han skreiv vert ikkje levande før ein tek bøkene fram og les tekstane!

Boka er dedikert til Sigbjørn Reime, som har vist så mange vegen til Garborg si dikting. Det er fullt fortent! Og eit fint trekk ved utgjevinga.

Mangslungent forfattarskap

Det er elles ikkje spøk å skulle velja ut eit og anna frå eit mangslungent og stort forfattarskap. Dei to har gjort sine val. Andre ville kan henda prioritert annleis.

Ikkje så få tekstar er henta frå Knudaheibrev. Kan henda er det der me kjem forfattaren nærast? Det er kanskje her han gjev mest av seg sjølv, med tanke på daglegliv, tankar og tvil og tru, gjeremål, sosial omgang med andre, vandringar i og opplevingar av naturen. Og mykje anna.

Dei har også plukka ut smått og stort som Garborg skreiv om både Jæren, Sandnes og Stavanger. Her er eit eige avsnitt om skulen og kyrkja, og ikkje minst likt og ulikt om då det kom planar om å byggja jarnveg over Jæren. Du store hendelse!

Haugtussa-tekstar er det også nokre av. Til innleiing har dei med starten av «Fred». Dei har dessutan raust gjeve plass også til Alexander Kielland med starten av «Garman og Worse». Til slutt har dei teke med det mektige diktet «Mot soleglad».

Men det er ikkje berre tekstane til Garborg me kan lesa og gle oss over. Dei har funne fram til ei lang rekke bilete frå Jæren, med Knudaheio og Sandnes og Stavanger, natur, daglegliv, dyr og fuglar, aktuelle bygningar, og mykje anna.

Sauer er betre lag enn folk flest

Det er alltid vanskeleg å framheva ein einskild tekst i ei slik samling. Men eg likte i alle fall godt det han skriv om sauene, frå september 1910. Garborg kjenner seg trygg når sauene samlar seg rundt hytta i Knudaheio. Ja, sauene er endåtil eit betre lag enn folk flest!

Kosteleg lesnad er også det han skriv om jærsk politikk. Det vil seia, kva jærbuen og jærbonden kunne oppnådd om han fekk sentral politisk makt. Her tangerer han både monarkiet, forsvaret, kyrkja og presteskapet, og mykje anna. Mellom anna ville han sikkert redusert talet på representantar til Stortinget. Det kan ikkje vera nødvendig at så mange som 114 (som var talet den gongen) må sitja der inne i Kristiania for å ta vare på landet!

«Med Garborg til Jærs» er ei gild minnebok hundre år etter forfattaren sin bortgang.