3.500 treff på kjønn på kyrkja si nettside, men når andre uttalar seg, er det ei «avsporing»

Debatten i kjølvatnet av dokumentet «Felleskristen erklæring om kjønns- og seksualitetsmangfold» som vart lansert sist veke, han mange spor. Eitt av dei meir interessante dreier seg om kommunikasjon.

3.500 treff

I Vårt Land-innlegget «Nå er det tid for ekte svar på ekte behov» drøftar kommunikasjonsekspert Peder Tellefsdal nettopp den vanskelege kristen-kommunikasjonen.

Tellefsdal prøver effektivt å frigjera seg frå alle teologiske bindingar («jeg verken kan eller vil mene noe om teologien i erklæringen», som han formulerer seg på Facebook). Han går heller inn i «effekten» og «det etterlatte inntrykket» av erklæringa, som er formulert i fellesskap av heile 39 aktørar i norsk kristenliv.

Bispekandidat i Oslo, Ingeborg Sommer gjer det enklare for seg sjølv. I eit intervju i same avis seier ho kort og godt: «Slutt med sånne erklæringar.» Ho karakteriserer arbeidet som ei «avsporing».

Tidlegare i intervjuet har ho understrekt at «kirken må tåle uenighet» og «kirken rommar et vell av ulikskap». Men korleis artar dette seg i praksis?

Sommers mest oppsiktsvekkande kommentar, er den der ho parkerer tanken om at det finst to kjønn som «et medisinsk standpunkt». «Hva skal vi med et sånt medisinsk standpunkt fra kirkens side?» spør Sommer retorisk, og meiner andre får ta seg av medisin.

All den tid nettsida til Den norske kyrkja har meir enn 3.500 treff for stikkordet «kjønn», verkar kjønnstematikk ikkje å vera heilt utan interesse for den kyrkja Sommer ønskjer å leia.

Kompetanse og erfaring

Tellefsdal og Sommer deler ein tanke om at visse kristne perspektiv på kjønn og seksualitet er lite føremålstenlege. Responsen deira blir deretter.

Sommer har berre eit «hysj» å avsjå til eit slikt breitt teologisk arbeid. Det vitnar om manglande vilje til å ta innover seg sentrale perspektiv i det samansette landskapet der ho sjølv ønskjer å vera leiar.

Tellefsdal slår på si side til lyd for «ekte svar på ekte behov». Det er neppe meininga, men også han greier effektivt å diskreditera store miljø i kristen-Noreg.

For: Kan det verkeleg vera slik at ingen av dei som har arbeidd grundig med eit samla dokument om ein krevjande tematikk, veit noko om kva som er dei «ekte» behova?

Ein treng ikkje vera einig med alt i felleserklæringa for å kunna slå fast at det er mange kompetente og svært erfarne folk blant dei involverte. Dei har greidd å finna saman på tvers av ein bråte med andre opplagde skiljeliner.

Det er i seg sjølv eit interessant moment om ein først er interessert i kommunikasjon.

Betre med ei felleseklæring om folkehelse?

Frå initiativtakar Øivind Benestad, veit vi dessutan at innspela har vore mange, og at dei i stor grad har blitt arbeidde inn i den ferdige erklæringa. Ein slik grundig arbeidsmetode signaliserer alvor. Alt tyder på at dette er svar på heilt «ekte» behov.

Korreksen frå PR-eksperten forvirrar også på eit anna vesentleg punkt. «Hvis målet er på peke på Jesus, er tiltaket langt på vei uegnet», slår han fast. Men litt seinare skjønar vi at ei felleserklæring om folkehelse, klima eller demokrati, hadde vore noko anna. «Da hadde snøballen begynt å rulle», skriv Tellefsdal håpefullt.

Her snublar han i dei reglane han set for seg sjølv når det gjeld å ikkje seia noko om teologi. Det kan verka audmjukt frå ein PR-mann å avgrensa seg slik han gjer. Slik det nok er Sommers intensjon å audmjukt avstå frå medisinens fagfelt.

Teologiske preferansar

Men kvifor er det akkurat viktige felt som kjønn og seksualitet som skal vera unnateke teologisk drøfting? Slik Tellefsdals velfylte liste viser, kastar jo evangeliet sitt frigjerande og oppklarande lys over nesten alle andre tematikkar.

Utpeikinga av nokre tema som eigna og andre som ueigna for felleserklæringar, røper at dette dreier seg om teologiske preferansar. Det er litt det same som gjer seg gjeldande når Ingeborg Sommer proklamerer «stor takhøyde», for deretter å gi direkte raudt kort til eit fellesinitiaiv svært mange opplever som viktig.

Å skulda ei felleskristen erklæring for å skapa inntrykk av at kristne «ikke er enige om noen ting», slik Tellefsdal gjer, synest nokså urimeleg. Det er vel snarare dei harde utfalla frå leiarar i Den norske kyrkja no i etterkant som er ansvarlege for det inntrykket her.

Dokumentet er trass alt eit produkt av samarbeid på på brei front. Både her heime og som ein del av den verdsvide kyrkja. I global samanheng er punkta i felleserklæringa ukontroversielle.

Kven treffer planken?

Endeleg må det vera lov å grunna over at det er kyrkjeleiinga, ved preses og kyrkjerådsleiar, som blir hylla fordi dei «treffer planken», av PR-eksperten.

Dei har begge gått høgt ut, og konsekvent uttalt seg som om dei i farten har gløymt at dei leiar ei kyrke som står i ein heilt eigen kommunikasjonsspagat med sine «to syn» på ekteskapet.

Er dette «å treffa planken», slik Peder Tellefsdal beskriv det? Då kan ein i alle fall tørt konstatera, om ein ikkje alt har gjort det, at samlivskompromissets dagar er talte i Den norske kyrkja.

Det opplagde kommunikasjonsmessige framsteget i kjølvatnet av den felleskristne erklæringa kanskje at ho legg til rette for ein meir sannferdig samtale enn kompromissets ulne språk.