Debatt
Æva – ei tid utan ende?
Det var den katolske kyrkja som i den første tida skapte teologien om eit Helvete med uendeleg pine for å skremma folk til bot og avlat – for å kjøpa seg frelst frå den «evige» pina og få eit evig liv. Kyrkja skaffa seg dermed umåteleg makt, store eigedomar og praktfulle kyrkjebygg. Pavekyrkja er ikkje bibelsk, men betalt av folk som ville frelsast frå det eldsprutande helvetet.
Grunnlag for ein slik teologi finn ein ikkje i Skrifta, den var mest tufta på heidenske førestillingar. Men Augustana og Dnk har overteke mange av tankane om tilværet etter døden – sjølv om dei ikkje har støtte i Bibelen.
Annonse
Mitt syn på tilværet etter Domen og Den andre Død er grunna på tre føresetnader frå Skrifta. Vår tidsdimensjon tek slutt når han blir avløyst av Guds dimensjon: Æva.
Alle står opp til dom. Dei truande som er frifunne, går rett forbi og inn til Det nye Livet. Dei ubotferdige blir dømde etter sine gjerningar og får ei tilmålt, rettferdig straff.
Etter at Domen og den tilmålte straffa er fullenda, blir alt det vonde og syndige kasta i Eldsjøen og brent opp. Ingenting ureint skal finnast på Den nye Jord og i Dei nye Himlane.
Eg lener meg ikkje til dei skriftlærde, men viser til ei rett-fram-forståing av Bibelen som kvar og ein kan lesa og ta til seg. Eg avlyser ikkje fortapinga, helvetet eller evig liv/død, men dreg slutningar ut frå ei rekke med grunntekstar både frå GT og NT.
At ordet «evig» i Bibelen slett ikkje alltid betyr ei uendeleg lang tid, eller til alle tider viser orda: « … og husbonden vart borte ei lang æve.» Peter som ikkje ville la Jesus vaska seg: «Aldri i æva skal du vaska mine føter!» Sodomas «evige eld» – er slokna for fleire tusen år sidan. Ulmebrannen, den «evige» eld – i Gehenna i Hinnoms dal – er for lengst brent ut.
I æveperspektiv står «tida stille»; alt er «nå». Men dette er vanskeleg å fatta, så det er gjeve oss ei tvilsam tolking ved å seia at det betyr: Eit tidsrom utan ende.
Gud skaper ikkje Helvetet. Helvetet oppstår når dei fortapte med skrekk ser kva dei taper, går glipp av, mister, forliser for evig. Det vert ei sjeleleg pine som ikkje er til å bera!
I 1 Tess 1,9 står eit lite påakta ord som definerer pina i Helvetet: «Straffa deira skal vera ei evig fortaping borte frå Herrens åsyn og hans herlegdom og makt …»
Annonse
Klårare og meir direkte kan det ikkje seiast. Les det to gonger. Og Paulus nemner ikkje med eitt ord helvete, eld, eller evig pine.
Når himmel og jord har kvorve bort og ingenting ureint skal sleppa inn i det nyskapte universet, kor vil ein då kunna lokalisera helvetet? Og Paulus forkynner: «Gud gøymer ikkje på det vonde»? og «Gud er ikkje Gud for dei døde».
«Me skal bli Han lik; få del i Guds uforgjengelegdom og leva i Hans «tids»-dimensjon. Dei fortapte blir ikkje ikledd udødelegdom. Dei må for evig døy i «Den andre Død» – som ikkje kan tolkast bort til å bety anna enn: Utsletting.
Visseleg betyr englebodskapen i Op 10,6: «Tida er ute», at nådetida er slutt; at det er definitivt for seint å omvenda seg, men det er ikkje noko nyhende: Det var for seint alt ved den første død. Men også tidsdimensjonen – som me har vore stengde inne i – er over – når ævedimensjonen blir einerådande: Tida har stoppa – Guds «nå» er innført.
2) Ingen som er bibeltru avlyser domen, straffa og fortapinga: Dei ubotferdige får si rettferdig tilmålte straff i Genhenna – (helvete) – den definitive, evige død. Ingen av dei fortapte blir ikledd udødelegdom – som måtte til om dei skulle pinast i ei uendeleg tid.
Op 12,12 opplyser: «Satan veit at han har berre ei stutt tid att»? (men skulle ikkje han pinast «i evige tider utan slutt»?)
Jesu sa: «eg vil syna kven de skal ottast: – Han som har makt til å øydeleggja både sjel og lekam i helvetet.» Den lekam, den sjel som er øydelagd, tynt, drepen i Den andre Død er definitivt, for evig skild frå Guds åsyn, for all tid og æve: Tilinkjesgjord. Utsletta.
I Bibelen er elden teiknet på ein reinsande og utslettande prosess. Ingenting kan stå seg mot den. Den fører til definitiv død og fortaping av substans/eksistens. Kva er det att av agner som blir kasta i elden?
Annonse
I Jobs bok er dette skildra fleire gonger i målande ordbilete: «Borte som ein draum om natta – kverva som røyk – aldri minnast meir.»
Kan dette forståast annleis enn at dei for all tid – i eitkvart tilvære – er borte for godt?
Op 18,8 har ei skildring av Babylon: «.… og ho skal brennast opp med eld».
Det som er brent opp, eksisterer ikkje meir.
Når dag og natt, vinter og vår – våre tidsmålarar er bortfarne, vil Guds evige nå vera gjeldande.
