Arbeiderpartiets fryktstyrte friskulepolitikk

Civita-leiar Kristin Clemet tok i ein nyleg Minerva-artikkel eit kontant oppgjer med utdanningsministeren og venstresida si haldning til det norske friskulesegmentet.

Clemet, som over tid har følgt friskulane tett og vore ein av deira mest konsekvente talspersonar, meiner at skepsisen mot friskulane har nådd eit hittil ukjent nivå. Eitt uttrykk for dette er at også Oslo by Steinerskole, ved styreleiar Mette Kalager, nettopp såg seg nøydd til å heva stemma i debatten.

Kalager stilte for kort tid sidan opp i Dagsnytt 18 og framførte eit svært engasjert forsvar for friskuleslaget ho representerer. Samtidig gav ho eit innblikk i ein situasjon der friskulane opplever seg meir uønska enn nokon gong.

Akkurat Steinerskolen har vi gjerne høyrt lite frå i denne samanhengen. Dei har stort sett har fått vera i fred frå ei venstreside som har hatt nokre av sine fremste profilar som elevar nettopp på desse skulane.

Clemet meiner eit varsko frå Steinerskolen er ein indikator på kor dramatisk situasjonen no har blitt. Det er mange grunnar til å følgja henne i dette resonnementet.

Friskulane, som dagens regjering vil vi skal kalla «privatskular», har hatt skiftande vilkår gjennom dei seinare tiåra. Dragkampen vert reflektert gjennom nettopp bruken av ulike nemningar. Årets lovendringar gjer det likevel tydeleg at regjeringa ønskjer å strama inn langt meir enn berre i namnet.

Religiøse aktørar på friskulefeltet har tradisjonelt hatt ein meir utsett posisjon enn til dømes Steinerskulen. Difor skal den som er interessert i friskulesaka lytta nøye når nettopp Steinerskulens Mette Kalager kjem på banen. Dersom ho opplever situasjonen som utilbørleg, er det truleg endå meir prekært for religiøse skuleaktørar.

Kristne Friskolers Forbund (KFF) får dette tydeleg fram både i høyringssvaret og reaksjonane på innstrammingane i den såkalla privatskolelova frå tidlegare i år. Dei peiker her mellom anna på korleis situasjonen vert meir uføreseieleg når det vert opp til lokalpolitikarane å avgjera dimensjoneringa av friskulane.

Nå kommer ny privatskolelov: Slik rammes friskoler og bibelskoler

Ein treng ikkje vera samfunnsøkonom for å skjøna at langsiktige investeringar knytt til skuledrift passar dårleg med eit lokalpolitisk fireårsperspektiv.

I debatten mellom Steinerskulen og Kunnskapsdepartementets utsending, vart vi i staden for gode svar servert dei vanlege flosklane om fellesskulens fortreffelegheit. Det implisitte argumentet er at friskulane tappar den offentlege skulen.

Sanninga er at friskular bidreg til å realisera noko dagens regjering tek altfor lett på, nemleg reell valfridom for elevar og foreldre. Dessutan bidreg dei til ein sårt tiltrengt dynamikk i norsk skulesektor.

Kunnskapsminister Tonje Brenna burde kunna forklara kva som er problemet ved at knapt fem prosent av norske elevar og foreldra deira får velga eit alternativ som står betre til deira pedagogiske preferanser eller livssyn.

Førestillinga om at friskular bidreg til parallelle samfunn, er uansett heilt urimeleg. Først og fremst fortel denne at ministeren treng å koma ut i felt og møta friskulane og menneska der. Frykt er nemleg ikkje nokon god reiskap for å styra skulesektoren.

Utfordringa med innstillinga til dagens regjering, ser ut til å vera ein ryggmargsrefleks mot friskular kombinert med ei merkeleg uvilje mot å orientera seg i landskapet.

Ein kan seia mykje om ei slik innstilling, men særleg konstruktiv er ho ikkje.