Avfortrylling

Max Weber brukte uttrykket «disenchantment» (= avfortrylling) om vår tid. Uttrykket samlar opp ei lang utvikling som enda med at vitskap og rasjonalisme vart høgare verdsett enn religion. Vi arva ein kultur utan gud og utan gudsdyrking.

Det starta alt på 1300-talet med nominalismen som lærte folk at skaparverket ikkje har meining i seg sjølv. Naturen får den meining vi gir han.

Meining vert bytt ut med makt, og vi kan bruke naturen til det som passar oss. Døra var opna for ein vitskapleg og industriell revolusjon, opplysningstid, rasjonalisme og – avfortrylling. Etter kvart også klimakrise.

Kor lenge kan vi leve på ei slik livsløgn?

Ikkje at Europa i mellomalderen var ein udelt vakker stad. Men trass i vald og korrupsjon, bar menneska på ein visjon. Kristne såg kosmos liksom Chartres-katedralen, overveldande, men harmonisk.

Menneske vil fylle tomrommet etter Gud med eigne idol. Politiske ideologiar, seksuell revolusjon og uhemma konsumerisme har sett preg.

Vegen attende er vegen til å gjenoppdage det underfulle, det mirakuløse og mystiske. Som pave Benedikt XVI skreiv, er beste argumenta for den kristne trua ikkje dei rasjonelle, men kyrkjekunsten, alt det vakre og helgenane.

Hellig ditt og hellig datt

Det handlar om å lytte etter lyden av Guds trinn i alle ting, å erfare Guds nådige nærvær til dagleg. Å fasthalde at det finst djup meining i naturen og tilværet, og at verda er fylt av åndelege krefter. Fortryllinga som fører oss nærare Gud, kan gjenoppdagast midt i smerte og vondskap.

Somme har kanskje meir naturleg talent for det enn andre, men alle kan øve seg. Bøn, eit sinn fylt av bibelforteljingar om heilage personar, helgenar og mirakel set oss på sporet. Naturen, musikken, poesien og kunsten spelar på lag med fortryllinga.

Gud er ikkje identisk med naturen, men det heilage er i det naturlege.

For oss inneber det forsaking, å døy bort ifrå oss sjølve og frå den tilnærminga vi er oppseda med. Ikkje som den rike unge mannen i evangeliet som stod imot nåden fordi han ikkje ville gi opp rikdomen. Kva gagnar det eit menneske å vinne heile verda om han taper si sjel?

Gud har ein plan med livet ditt. Han vil skape kommunion ved kommunikasjon. Bøn er ein stillfarande veg inn i denne relasjonen. Det handlar om å lytte og svare utan å planleggje og kalkulere. Å vere open for Gud utan å kontrollere.

Når frikyrkjene hentar inspirasjon frå marknadsføring og listepop

Den som lever med eit ope sinn for den åndelege verda, kan sakte oppleve at fortryllinga vender tilbake. Då vil mennesket igjen ta gudsdyrkinga på alvor.