Daarskapen trengst i Dagen

Dette året har vi fått inn ein ny type formidling i her i avisa. Og er det ein stad vi treng komikk, det pussige og lattervekkjande, så er det vel hos oss kristenkonservative.

Daarskapens dal er teikneseriestripa som gir utløp for noko ein kanskje ikkje visste var mogleg, i alle fall ikkje ifølgje stereotypiane. Eit kristenkonservativt skråblikk på tilværet, faktisk.

Vi kan smaka litt på formuleringa og passa på at vi får ein god dose daarskap før vi konkluderer om vi synest den anonyme strekskaparen treff med satiren sin.

Det som i alle fall den anonyme teiknaren byr oss, er ein solid porsjon ettertanke. Kanskje det er anonymiteten som er redninga når sårt tiltrengte, ukorrekte skråblikk skal formidlast av ein som kallar seg sjølv privilegert? Ein kvit, heterofil, mann i 40-åra. Også dette perspektivet bidreg faktisk til mangfaldet i dagens Noreg.

Det er noko både nødvendig og frigjerande ved humor. Men slik har det ikkje alltid blitt oppfatta blant kristne. Kyrkjefader Basilios åtvara til dømes på 300-talet mot spøk, og sette det i samband med manglande sjølvkontroll.

Jamt over er bibelsk humor underkommunisert. Det må vera eitt av dei tema vi høyrer minst om frå talarstolane rundt om i landet. Vi kan strekka oss til litt kristen sjølvironi, kanskje.

Eventuelt eit skråblikk på «ting som ser sykt kristne ut»; instagramkontoen som har som varemerke skyhøg bedehusnostalgi. Bileta kallar fram godmodig humring både i og utanfor bibelbeltet.

Vi har jo også den obligatoriske «muntre forteljinga» som både prest og predikant kan ty til for å varma opp ei forsamling, og komma ut til rette med eigen nervøsitet. Før alvoret tek til.

For det er ikkje utan grunn at spørsmålet dukkar opp i overskrifta til ein fagartikkel om Kierkegaard sitt syn på humor: «Må kristne alltid vera alvorsstemte»?

Humor er langt meir enn eit overflatisk grep for å få temja ei forsamling parallelt med at talaren festar grep om eventuell eigenopplevd nervøsitet. Humor er ikkje berre eit middel, det kan i seg sjølv gøyma framifrå formidling. Det er Daarskapens Dal eit godt døme på.

Dei råkande teikneseriestripene tek sats i Salomos ordspråk 26,4-5. Desse to versa synest paradoksalt nok samstundes både å tilrå og åtvara mot å svara dåren like dumt som spørsmålet han stiller.

Det passar kanskje heilt med seinmoderne pedagogikk som snusfornuftig insisterer på at dumme spørsmål ikkje eksisterer. Så eit paradoks, ja vel, men det er ofte Bibelen set opp nettopp slike tilsynelatande motseiingar for å avsløra viktig innsikt og livsvisdom.

Og nettopp i paradoksa finst forundringa og forbløffinga som eigentleg er djupt humoristisk, og samtidig djupt sannferdig. Bibelen skal lesast med ærefrykt, men det er ikkje det same som gravalvor. Sistnemnde er tvert om meir i slekt med med noko litt kunstig og tilgjort.

Ærefrykt for Gud dreier seg nettopp om å setja han på førsteplass, og ikkje ta oss sjølve så høgtideleg heile vegen. «Englar kan flyga fordi dei tek så lett på seg sjølve» heiter det hos G.K. Chesterton.

Same mann poengterte at humoren flyt inn under døra, mens alvoret framleis fomlar med dørklinka.

Bibelens mange paradoks manøvrerer nettopp så elegant unna det sjølvhøgtidleg tilgjorde, og byr oss menneske i staden undring og utprøving av Guds store tankar.

I humor er timing alt, men det er dessutan noko med denne timinga elles også. Korleis ein kan treffa med eit ord i rette tid, er ikkje alltid like opplagt. Vi kan i det minste gjera som teikneserieskaparen, og gi det eit ærleg forsøk.

Daarskapens Dal tilbyr ein pause frå dei vanlege resonnementa, men ikkje ein tanketom pause. Snarare er det som om vi får hjelp til å sky alt sjølvhøgtideleg snikksnakk. Det er sannningssøkande satire av eit svært sympatisk slag.

Norsk, kristen satirekanal: – Savnet en slik stemme