Debatt
Det lovlause evangeliet
3/8 responderte Egil Sjaastad på «Den lovlause Golgata-kristendommen» som eg fekk inn 27/7, med å hevda det paulinsk-luthersk-rosenianske dogmet om «lov og evangelium».
Også mange andre i Dagen fornektar i røynda Luk 10,25 ff om at ein får evig liv ved å halda Guds lov og særleg det dobbelte kjærleiksbodet. Dei ser ikkje at mange Skriftord både er «lov» og «evangelium, t.d. Sal 23,1; 37,3–6 og 103,17–18 – fordi orda både har vilkår (ikkje avgudar, ottast Gud, lever etter Guds pakt og bod) og lovnader (manglar ingen ting, får det hjarta ønskjer seg og stadig Guds miskunn).
Annonse
Mange Guds lovnader kjem altså med vilkår, ulikt «lov og evangelium»-dogmet. No er ikkje vilkåra like tydelege alle plassar, som i Jer 31,31–34 om Guds nye pakt, men når Guds føremål nettopp er å gje si lov i hugen og skriva den i hjarta, seier det seg sjølv at utan lovoppfylling som frukt, kjem ein ikkje inn i himmelriket – slik Jesus slo fast i Matt 7,21.
Jesus var elles tydeleg på at for å få tilgjeving, må ein sjølv tilgje (Mark 11,26), og fornekta seg sjølv viss ein vil berga livet (Luk 9,23–24). Medan lov og evangelium-dogmet lærer ein gratispassasjer-veg til evig liv som går på tvers av mange klare gudsord, og på tvers av all sunn livstolking.
For ingen god relasjon – heller ikkje relasjonen mellom menneske og Gud, varer viss ikkje begge partar yter sitt.
Sjaastad hevda at «lov og evangelium» er meir enn ein formel. Men eg ser berre ein menneskesentrert teori. For kjernen i «lov og evangelium», uttrykt i Gal 3,13, er at me kan bli kjøpt fri frå «forbanninga under lova» fordi Jesus «vart ei forbanning for vår skuld». «Lov og evangelium» er altså ein formel basert på Jesu død og handlar primært om oss, slik at Gud og hans rike fell utanfor interessefeltet, og Jesus blir verdsett lik eit dyr som elskar oss men ikkje seg sjølv. Gal 3,13 er elles i konflikt med 1 Kor 12,3 om at i Guds Ande seier ingen «forbanna er Jesus».
Ingen god relasjon – heller ikkje relasjonen mellom menneske og Gud, varer viss ikkje begge partar yter sitt.
5 Mos 21,23 kan difor ikkje vera tolkingsnøkkelen til Jesus død på krossen. Særleg ikkje fordi Jesu rolle som stedfortedar-syndebukk betyr eit justismord mot Jesus, og det finst knapt større urettferd enn eit justismord.
Og «forbanninga under lova» uttrykkjer ei demonisering av lova – i sterk kontrast til Sal 19,8 om at lova er fullkommen og styrkjer sjela. No har rett nok mange ei negativ oppleving av noko ein trur er Guds lov, men årsaka er menneskebod eller dårskaps bruk av Guds lov. For fordømming og urimelege krav kjem aldri frå ein Gud som er miskunnsam og god mot dei utakksame og vonde (Luk 6,27–38).
Den falske nedgraderinga av Guds lov har òg skapt dogmet om at lova ikkje er ei Guds kraft til frelse, jf. Sigurd Grindheim 19/8 og 26/8. I lys av Guds kjærleiksbod og bergpreika har Grindheim rett i at vegen til eit betre samfunn er å velsigna, ikkje å kritisera på fariseistisk vis. Men kjærleiksboda og bergpreika er minst like mykje konkretiseringar av Guds lov som av Guds evangelium. Og med å ønskja seg profetar, men ikkje lovgjevarar, overser han at Guds lov i vid forstand, som er Jesu bibel/Skrifta = vårt GT, også inkluderer «profetane», som forkynte utan å undergrava Moselova slik «lov og evangelium» i røynda gjer.
«Lov og evangelium»-dogmet bidrar difor til å undergrava samfunnsmoralen, og framfor alt GT. Omgrepsparet «GT» og «NT» avslører at kyrkja alt frå gammalt av har forfalska skilnaden mellom den nye og den gamle pakta. For Jer 31,31–34 lærer ikkje at den nye pakta medfører ei nedgradering av Guds lov. Men lærer ein ny metode for å få Israel og Juda til å halda den same lova.
Annonse
Motivet i «lov og evangelium» er å visa folk at ein treng frelse (Per Bergene Holm 15/8). Og slik fungerer «lov og evangelium» i praksis som ein hersketeknikk til å fanga folk med dårleg sjølvkjensla, fordi «lov og evangelium»-forkynnarane som vil anfekta andre, sjølv ser ut til å vera lite anfekta av Guds domsord – trass i at dei framleis bryt Guds lov.
For meg er det difor ekstra tydeleg at «lov og evangelium»-rørsla sitt primære motiv ikkje er å fremja age for og kjærleik til Gud i sine føresegner (Sal 19,8–12), men i staden å få fleire med i sine forsamlingar.
