Kronikk
«Det trengst ei sann tru, som ikkje forvillar eller berre er lause tankar»
Det er ei tru som byggjer på eit budskap som ikkje er eit påfunn, men noko som er funne.
Dette er preses Olav Fykse Tveit sin tale ved vigslinga av Kari Mangrud Alvsvåg til biskop i Borg, Fredrikstad domkyrkje 24. april 2022.
Kjære Kari,
Dette er dagen som Herren har gjort, la oss juble og glede oss på den! Når du i dag vert biskop i Borg bispedømme, er dette ein god dag for kyrkja vår. Det er ein dag med mykje glede og god forventning.
Det er nokre dagar i livet då du på ein spesiell måte kjenner at du er ein del av Guds oppdrag i verda. Dette er ein av dei. Å leie det oppdraget som kyrkja har fått her i bispedømmet, vert no ditt oppdrag.
Sidan den første påskemorgon har det vore om å gjere å formidle ein ny og uhøyrt bodskap til alle dei som treng å høyre det. Det er bodskapen om at Gud er i mørket, og at Gud skaper noko nytt nettopp der. Den krossfeste er også den oppstandne. Nytt liv av daude gror.
Nokon får oppgåva med å ta initiativ og vise veg for at andre skal sjå det, tru det og bli fri til å leve. Det var kvinner som fekk det oppdraget først. No skal du, Kari, leie Guds kyrkje i å fylle dette misjonsoppdraget her. Dette er di tid. Då skal du vite at dette er også Guds tid.
Du har høyrt og sett svært tydeleg at kyrkja har bruk for deg til dette oppdraget. Du har fått spesielle gåver til å formidle det gode budskap om den krossfeste og den oppstandne Jesus Kristus slik at menneske i ulike aldrar og livssituasjonar tar det til seg.
På vegen hit i dag er du vorte førebudd og forma gjennom det Gud har latt deg oppleve og lære på så mange måtar, i ditt eige liv og i ulike arbeidsoppgåver i kyrkja og skulen.
Du har sjølv gitt uttrykk for at i liturgien og gudstenestefeiringa har du funne uttrykk for den trua du gjerne vil formidle vidare. Det er også eitt uttrykk frå vår nattverdliturgi som eg vil spesielt minne deg om i dag:
Etter nattverdfeiringa seier du eller den som leier: «Den krossfeste og oppstadne Jesus Kristus har no gitt oss sin kropp og sitt blod, som han gav til soning for alle våre synder.» Åleine eller saman med kyrkjelyden held vi fram: «Han styrkje oss og halde oss oppe i ei sann tru til det evige liv.»
Vi lever i ei tid då vi verkeleg treng det som kan styrkje oss. Vi lever i ei tid som treng menneske som har styrke til å ha tru på framtida, på Guds framtid. Guds rike, eller det evige livet med alle sin kvalitetar, har starta og vi kan vere med på det. Det trengst ei sann tru, som ikkje forvillar eller berre er lause tankar.
Kva er så det? Det er ei tru som tar tak i det sanne slik vi møter det både i kyrkja og utanfor kyrkja. Det har du spesielle gåver til å gjere.
Det er ei tru som byggjer på eit budskap som ikkje er eit påfunn, men noko som er funne. Det var sant før kvinnene og disiplane fann det. Det er sant før vi høyrer det og tar det til oss. Det er evangeliet som du skal gi vidare.
Det er budskapet om den krossfeste og den oppstadne Kristus. Det er den krossfesta Gud som har kjent mørket, urett, vald og dødens krefter på sin eigen kropp. Ja, vi trur at han også har kjent dette for vår skuld og i vår stad. Gud bryt på sin måte syndas makt og følgjer, som ei soning for våre synder.
Gjennom oppstoda har Gud vist at det er sant at livet vann, gjennom mørket og lidinga. Den sanne trua er tillit til den Gud som lir med oss og sin skapning, og som gir oss del i oppstodas håp og krefter og trua på at noko nytt kan skje. At noko vedunderleg kan skje. At det må skje. Her og no. Det er ikkje mismotet og fatalismen som skal råde.
Men dette handlar ikkje om å forstille seg i møte med kvarandre eller med livets utfordringar. Ei sann tru er heller ikkje ei triumfalistisk eller ekskluderande haldning om at vi alltid har rett, uansett kva det måtte koste for andre menneske å bli utsatt for kva vi seier og gjer.
Eit teikn på ei sann tru er at ho gir menneske håp og evne til å elske.
Stundom får menneske ei oppleving av at det kyrkja har å gi, ikkje styrkjer dei. Nokon har opplevd at deira frimod, ja, til og med deira fred og deira tru kan bli svekka av det nokon har meint å formidle i Guds namn.
Eit teikn på ei sann tru er at ho gir menneske håp og evne til å elske. For dei tre heng saman, som du ofte har understreka: tru, håp og kjærleik. Det kyrkja gir, kan styrkje oss, fordi det er ei gåve som ikkje er avhengige av oss, men som vi alle, på lik linje, kan ta imot.
Det kjem til oss spesielt i sakramenta, i teikna på Guds nåde og nærver i dåp og nattverd. På ein heilt spesiell måte kan dei halde oss oppe, gi oss frimod til å tru, til å håpe og til å elske. Slik at vårt liv kan verte ei velsigning for andre gjennom det vi har å gi vidare.
Ei sann tru formidlar Guds kjærleik til alt og alle Gud har skapt. Det gjer at du kan halde fram med å vere open i møtet med menneske som har ein annan bakgrunn eller ei anna tru. Det er ei tru som får oss til å handle, fordi vi tar sanninga om vår verd på alvor.
Ei sann tru får oss til å ikkje vere redd for å tale sant om kva som er rett eller galt. Enten det gjeld miljøet vi lever i, eller det er i konfliktar og krig som vi opplever, eller det er i møte med urettferd og liding. Det handlar om å vere sanninga tru i kjærleik.
Det er ei slik sann tru du som biskop skal formidle. Du skal sjå til at kyrkja formidlar ei ssann tru i alt det ho seier og gjer.
Det er mange, ikkje minst mange barn og unge, som du skal formidle dette til. Du kan det. Du har vist veg i å gi dei plass her i gudstenesta og elles i dine prioriteringar. Hald fram med det. Dei unge er både kyrkja i dag og kyrkja i morgon. Dei treng ei sann tru som kan halde dei oppe i møte med det som kjem.
Du har fortalt om di første preike at du som fem-åring på ein busstur tok ordet med det tydelege sitatet frå ein kjent sang: «Ja, nå vet jeg vil: Jeg vil følge Jesus.» Når du i dag seier ja og vert vigsla til det oppdraget du i dag får, er det den samme Jesus, den krossfeste og oppstandne, du følgjer. Og han har lova å følgje deg og dei du går og arbeider saman med. Alle dagar, til verdas ende.
Amen.