Eg går med eit kors om halsen

Nokre gonger har eg lyst til å skjule det. Gøyme det under gensaren, så ingen ser.

Eg har tenkt mykje på kvifor.

Korset fekk eg til dåpen av besteforeldra mine. Det er eit vakkert gullkors, som eg er svært glad i og ofte brukar. Men det er litt stort, kanskje. Og ganske synleg.

På reiser i Midtausten har eg alltid hatt det på meg. Litt fordi det kjennest trygt. Som ei påminning til meg sjølv om at Gud er med. Og litt fordi eg vil vise kven eg er i møte med lokale kristne.

I Midtausten går dei fleste kristne kvinner med kors om halsen. Nettopp for å vise kven dei er.

Både kvinner og menn i Egypt tatoverer eit kors på innsida av handleddet. Eit lite, blåleg kors som alltid er synleg. Og som ikkje lett let seg fjerne, sjølv om ein somme gonger kunne ha lyst.

Gjennom historia har det vore nok av situasjonar der egyptiske kristne kunne ha lyst til å skjule kven dei var for å berge livet. Dei veit at denne freistinga kjem og at menneskenaturen er veik. Det tatoverte korset er ei hjelp til å stå fast.

Så kvifor går eg freidig rundt med kors om halsen i Erbil og Dohuk, men ikkje alltid like freidig i Bergen? Kvar kjem han frå, denne impulsen til å ville stikke dette korset som eg er så glad i, inn under genseren? Det er ein impuls eg arresterer, men som eg like fullt må vedkjenne meg.

Det kan handle om kommentarar eg høyrde for lenge sidan, om «desse kristne som går med prangande kors for å vise kor prektige dei er». Eg er ikkje spesielt prektig, så den båsen vil eg ikkje setjast i.

Og ikkje andre båsar heller. Så kanskje handlar det om ei frykt for å bli møtt med fordommar. At folk skal stemple meg som eitt eller anna før vi rekk å bli kjende. Og i alle fall ikkje setje meg i bås med politikarar som brukar korset som ein kulturell protest – for å markere avstand til folkeslag som ikkje er kristne.

Men kanskje er det, når alt kjem til alt, berre feigheit.

Ei trøyst er det, at den som av og til må vedgå at ein er feig, ikkje er åleine. Historia er full av folk som var feigare enn dei trudde når det kom til stykket.

Denne teksten er skriven til påskeafta. Bak oss har vi skjærtorsdag og langfredag. Vi har lese tekstane om Peter som fornekta Jesus, og som gret sårt då han skjøna kva han hadde gjort. Han svikta då det gjaldt.

Vi har gjenopplevd eit påskedrama der fleire læresveinar heldt seg redde i bakgrunnen.

Det er eit drama som blir skildra forfriskande ærleg. Ingen blir framstilte som betre enn dei er. Fasadane fell. Nokre sviktar. Andre imponerer og overraskar.

Vi får eit glimt inn i det djupaste mørke. Møter menneske som er redde, skuffa og ikkje forstår kva som skjer når han dei stolte på blir hengd på eit kors.

Men vi som kjenner slutten på historia, veit også at vi er vitne til den djupaste kjærleiken, når Jesus går i døden for vår skuld.

Og vi veit at om berre nokre timar står sola opp på påskedag. Då skal nokre kvinner finne grava tom. For han er oppstanden. Ja, han er sanneleg oppstanden.

Korset er eit symbol på Jesu siger over døden. Det er eit symbol som minner oss om Guds nåde og store frelsesplan.

Men dette kan fort kome i bakgrunnen ein alminneleg kvardag. Vi lever i ei sekularisert tid der toleransen for kristne symbol har minka. Der det er ei forventning om at kristne skal ligge litt lavt i terrenget og ikkje meine for mykje for sterkt.

Kristne blir ikkje forfølgde i Noreg, og vi skal passe oss vel for å overdramatisere. Men vi lever med eit slags press som kan gjere oss feige og tause og redde for å støyte. Det er som med frosken som ikkje reagerer, fordi han blir langsamt kokt. Vi blir vane med at det er slik det er, og oppfører oss lett som om dette er normalen.

Dermed kan forlegenheit fort bli eit tydelegare kjenneteikn enn frimod i Kristen-Noreg. Tausheit blir meir vanleg enn tydeleg tale.

Desto viktigare er det å setje mot i kvarandre. Hjelpe kvarandre til å bli meir robuste og tole litt motgang. Snakke ærleg om korleis vi best kan leve som kristne i denne tida vi er sette i. Bere korset i sta trass. Og ikkje minst be om at gudsfrykta må vekse og menneskefrykta minke.

Kjellaug gjekk til nattverd. Så angra ho