Debatt
Ei kristenboble-lære som fører til trældom
I ein kronikk 25/10 tok Øystein Udnes til orde for å likestilla Faderen, Sonen og Heilaganden, framføre å setja Faderen høgare enn Sonen, og Sonen høgare enn Anden. For han ønskjer å forhindra at Sonen og Anden blir sett på som mindre enn Faderen.
Men Jesus motseier dette: «Far min … er større enn alle, og ingen kan riva dei ut or handa åt Far min» (Joh 10,29).
Og det kan ikkje vera tvil om at Jesus støtta opp under den «hierarkiske» rangordninga mellom Far, Son og Ande.
For Jesu sjef var Faderen, slik at det er Far – ikkje Sonen eller Anden, me djupast sett skal vera sendt av og kalla på i bønene våre (Matt 5,16.45.48; 6,1ff; 7,11.21; Joh 5,36; 14,24.31). Og Anden er utsendt av Faderen og Sonen og skal herleggjera Sonen (Joh 14,26; 16,7.14), og verken Sonen eller Anden skal tala av seg sjølv (Joh 5,19.30; 16,13).
Udnes ser med rette ein fare for usunn lojalitet til leiarar i kristne samanhengar. Men relasjonen mellom Gud Fader, Sonen og Anden er ikkje ein medmenneskeleg relasjon, slik at han kortsluttar totalt når han hevdar at usunne hierarkiske kyrkjestrukturar skuldast hierarkiet mellom Faderen, Sonen og Anden. Heller tvert om. For eg ser ikkje noko betre hjelp mot usunn tilknyting til menneske enn å ha ein god relasjon til vår Far i himmelen.
Følgjeleg blir mykje av innhaldet i kronikken hans heilt irrelevant for korleis me skal forstå treeiningslæra. Perspektivet hans er elles svært kristenboblete, der tilstanden i kyrkja i staden for Guds ord faktisk har vorte ein tolkingsnøkkel til å forstå Gud.
Skrifta forsvinn som øvste autoritet òg viss Gud Fader blir likestilt med Sonen og Anden. For kvar fann Jesus kallet sitt? I naturen? I sitt eige sinn? Nei, det er i Guds skrivne ord Guds tenarar forstår kallet sitt, jf. Sal 40,8: « … i bokrullen er det skrive om meg». Og i lys av Joh 5,37.39.45–47 er det Far som – underforstått han åleine, har vitna om Jesus i Skrifta. For verken Sonen eller Anden talar av seg sjølv. Og Udnes har rimelegvis ingen Gudsord å visa til.
Elles i kristenbobla, der Udnes tydelegvis lever, blir livet med Gud innsnevra til å berre handla om organisert kyrkjeliv – trass i at Guds grunnleggjande kall for oss er å oppfylla jorda og forvalta den.
Vidare blir Fadervår sett til side med eit reindyrka sosialt syn på treeinskapen. For likestilling mellom Far, Son og Ande inneber å måtta likestilla kven av desse me skal påkalla og tilbe, med frukt dyrking av menneske og å mana eller underkasta seg åndskrefter. Jf elles Joh 4,23–24 der «Gud er ånd» for Jesus betyr å tilbe Faderen i ånd og sanning, ikkje å tilbe Heilaganden.
Alt i urkyrkja var villfaringa om Anden som vår sjef utbreidd – jf. Apg 13,1–4 om Anden si utveljing av Barnabas og Paulus. Men etter ei tid tok samarbeidet mellom Paulus og Barnabas slutt (Apg 15,36–39), noko som langt på veg motseier dette påståtte profetordet i kyrkjelyden i Antiokia.
Og denne likestillingsteologien har fått rotfeste særleg hjå pinsevener, fordi «pinseven» markerer fokus på Andens gjerning framføre å forstå Ordet frå vår Far. Svermeriet har då ikkje uteblitt, også i lutherske samanhengar som Oase, som no er Udnes sin bønehus-arbeidsgjevar. Jf. innlegga mine 26/2-16, 21/8-17 og 20/7-22.
Til slutt: Eg er heller ikkje med på at Guds pakt med Israel inneber eit klientforhold til Gud. For forvaltaransvaret (1 Mos 1,26 ff) førutset myndige forvaltarar, som har Gud Faders vilje i hjarta – i tråd med føremålet i den nye pakta (Jer 31,31–34; Esek 36,26–27).
Jesus, som er den nye pakta personleg, kom difor for å setja fangar fri (Luk 4,18). Guds folk skal difor ikkje vera Guds klientar, men Guds åndsfylte medarbeidarar – der Anden heller sit i ryggmergen enn i «profetord» på langvarige møte. Jf. Ordt 9,10 b: «Å kjenna Den Heilage er vit».
Oppsummering: Eg ser her ei lære som fører til trældom, basert på teologi skapt av folk som lever i ei kristenboble. Bønehus og lange møte kan difor vera svært usunt.