Er «Herrens ord» blitt eit spørsmål om økonomi og administrasjon?

Det nylege utspelet frå pensjonert prest Harald Peter Stette i Nytt norsk kirkeblad, verkar noko perifert. Saka er altså at den no pensjonerte presten ønskjer å skrota liturgi-formuleringa «Slik lyder Herrens ord».

Som mange veit, avsluttar det formulariske uttrykket opplesingane av bibeltekstane under gudstenester i kyrkja. Unnataket er evangelietekstane, som vert avrunda med «Slik lyder det heilage evangeliet».

«Slik lyder Herrens ord» foreslås kuttet i liturgien

Symboltungt

Formuleringa er kanskje ikkje av dei med høgast liturgisk affeksjonsverdi. Ho har komme med som del av liturgien i nyare tid, og var eit produkt av revisjonar som vart påbegynte på sekstitalet.

Om folk no leikar med tanken på å ta henne ut, representerer det i seg sjølv ikkje eit brot med ein århundrelang liturgisk tradisjon.

Likevel er det noko symboltungt over utspelet og argumentasjonen bak. Problemet er, ifølgje Stetten, at formuleringa gir «en enorm autoritet» til Bibelen. Han meiner vi med utsegna seier «implisitt» at Bibelen er Guds ord. Men her seier ein vel ikkje noko «implisitt»?

Klartekst

Her er tvert om poenget gjort heilt eksplisitt heilt i tråd med dei pedagogiske straumdraga som rådde grunnen då formuleringa vart innført. Det blir stadfest, høgt og tydeleg, at lesinga vi nettopp har høyrt, er heilt særmerkte ord.

Dette siste er kanskje det aller beste argumentet, både for i si tid å innføra, og for no å halda fast på formuleringa. I staden for tvitydige og uklare implikasjonar får vi det i klartekst.

Teologi på dagsorden

Eit utspel som Stettens kan verkar obskurt, men eit kjapt overblikk syner at det har blitt fanga opp av langt fleire enn dei som til vanleg får med seg at noko nytt er publisert i «Nytt norsk kirkeblad». Og her sit eg faktisk og forfattar nokre linjer om det sjølv! Slik sett kan ein seia det er med på å setja teologi på dagsorden i ein vidare krins.

Samstundes får ein som kristen også denne her velkjende kjensla. Kvifor er det berre slik kuriøs teologi som finn vegen til overskriftene, når «Bokens folk» forvaltar ein livsforvandlande bodskap?

Det kristne håpet, som har evne til å setja folk fri på heilt grunnleggjande vis, skulle ha lyst mot folk frå all verdas framsider. Poenget er ikkje berre Ordet, men livet det gir, blodoverføringa det borgar for.

Er det noko poeng i slike påstandar om liv og håp om det ikkje nettopp er forankra i noko fast, snarare enn noko forbigåande? Det er nettopp dette ein uttrykkjer når ein minner alle om at «Slik lyder Herrens ord». Det er ord som kvalitativt skil seg frå alle andre ord.

Her lanserer de den nye Bibelen

For dryg kost

Stettes utspel minner om at å seia «Slik lyder Herrens ord» langt frå er det britane kallar «stating the obvious»-- altså å slå fast det sjølvinnlysande. I dagens kritiske åndsklima er det fleire enn den tidlegare presten som meiner den kyrkjelege formuleringa eigentleg er ein altfor dryg kollektiv munnfull – sjølv midt i kyrkjetida.

Leiar i Nemnd for gudstjenesteliv i Den norske kyrkja, Solveig J. Mysen, er til dømes langt på veg med på argumentasjonen til Stetten. Ho møter dei i alle fall med «forståelse», og understrekar overfor Vårt Land at ein også sentralt i kyrkja har vore oppteken av «en åpnere formulering», utan at ein har greidd å landa denne.

Akkurat korleis ei slik opnare formulering skulle sjå ut, er ikkje så enkelt å sjå føre seg. Stettens forslag er eit deprimerande steg bort frå det lett overpedagogiske prosjektet på syttitalet til eit substansfritt, platt og postmoderne «slik lyder denne lesningen».

Reformtrøytt og pengelens

Det er mange rare teologiutspel om dagen. Det som likevel er reelt tankevekkande denne gongen, er grunngjevinga frå Den norske kyrkja for at formuleringa blir med vidare. Det ser nemleg berre ut til å handla om praktiske og byråkratiske ting.

For det første er kyrkja reformtrøytt. Held ein rett og slett på eigne formuleringar som i eit anna fornuftsekteskap, fordi ein ikkje orkar revisjonsarbeidet? Det høyrest unekteleg noko defensivt ut.

Prest Jarle Veland tror ikke lenger på fortapelsen

For det andre får eg inntrykk av at dette eit pengespørsmål. Det er for dyrt å revidera og trykka opp nye bøker, vert det sagt. Ein sit att med kjensla av at dersom berre økonomien hadde vore betre, ville ein hatt råd til å droppa «Slik lyder Herrens ord».

Gyllen anledning

Men kom an. Er ikkje dette kyrkja? Var ikkje dette eit gyllent høve til å formidla noko frimodig og substansielt om at faktisk, så har vi ei positiv grunngjeving for denne fine formuleringa? At folk bør nytta høvet til å lesa sjølv og finna ut om det kan vera slik at dette er Herrens ord.

Bibelselskapet er til dømes breiddfullt av vakre variantar om dagen; kva med å låna litt av lanseringsgløden der i garden? Det er berre å invitera folk innfor permane. Det er gode grunnar for at det kyrkja kvar søndag påstår er «Herrens ord», også er tidenes bestseljar.

Når kyrkja først har norsk presse på tråden, så må det vel finnast noko anna å fortelja om enn byråkrati og økonomi. Dei kunne jo berre teke si eiga formulering til hjelp.

Uttrykket «Dette er Herrens ord» går rett til hjartet i alt kristent gudstenesteliv. Formuleringa insisterer freidig på at her får du noko du ikkje får nokon annan stad! Eldgammal visdom. Noko varig og stødig. Sanninga, kor uvant det måtte høyrast ut.

Kjersti har lest i den nye Bibelen: – Kraftfulle endringer