Debatt
Kristendom som hindrar sann frigjering
Gunhild de Presno har skrive innlegg i Dagen; 17/11 om forkynning på «The Send», 28/12 om «karismatisk» vekkingsforkynning og 18/3 om Misjonssambandet (NLM) sitt leiarutviklingsprogram.
Ho hevdar at kall til å gå heilt inn for Gud, kan innebera umyndiggjering av mennesket – slik at ein blir hindra i å bli kjend med seg sjølv med heile sin vilje, kjensler og tankar – fordi eigenkjensla resolutt må underkasta seg Guds vilje. Og spesielt påpeika ho at vekta på mennesket som syndig vesen hindrar eigenkjensla; til å få ei positiv tru på seg sjølv som skapt i Guds bilete, til å meistra, lukkast og oppleva eigarskap – som om det må vera ein motsetnad mellom å sjølv få ære og å gje Gud ære.
Rett nok kan me bidra til ærekonflikt mellom oss og Gud, men samtidig kan erfaringar av å lukkast også auka viljen til å æra Gud. I alle fall har eg mange slike erfaringar, og erfaringar av at nederlag – som eg har mange av, har auka motløysa og svekka gleda mi i Gud.
Og slike erfaringar har støtte i fagpedagogikken, som på sitt beste reflekterer Guds «naturlege openberring» sjølv om ein manglar openberringa frå Skrifta – fordi me alle er skapt i Guds bilete. Og i NLM sitt leiarutviklingsprogram har Gunhild de Presno med rette sett både pedagogisk og teologisk dårskap. Også på The Send og i det ho omtalar som karismatisk vekkjingsforkynning, har ho funne dårskap.
I tråd med Jesu ord i Matt 13,12–15 trur eg folk som held sanninga nede i urett, misser den naturlege dømekrafta som Gud skaper alle menneske til å ha, og slik trur eg ein utviser dårskap som påpeika i Rom 1,18–32, når ein held sanninga nede i urett.
Og mi forklaring på mykje av den dårskapen de Presno påpeikar, er at evangelisk «lov- og evangelium»-teologi som særleg NLM har tru på, har ein medfølgjande dårleg pedagogikk grunna si vekt på mennesket sin «syndige natur», som i sin tur har skapt ei usunn kall- og omvendingsforkynning.
For «lov- og evangelium»-teologien er grunnlagt på ei forsoningslære som umyndiggjer Guds son, ved å verdsetja Jesus som eit offerdyr. Denne læra har altså eit «instrumentelt og reduksjonistisk» syn på mennesket Jesus, med logisk effekt på menneskesynet generelt.
Og forkynning av offerdyr-Jesus som tok Guds dom i vår plass – som i mine augo er ei mistyding av offertekstane i Moselova, har gjeve suksess i form av mange vekkjingar. For slik forkynning, som inneber å selja Gud og Jesus på billegsal for at me kan vera gratispassasjerar i Guds rike, vil rimelegvis vera populær.
Men eg har funne dårskap også hjå de Presno, grunna hennar «humanistiske menneskesyn» som set mennesket i sentrum og dermed Gud på sidelinja. For lik Øystein Johnson 8/1 og i tråd med Joh 8,36 opplever eg den trefaldige Gud som frigjerar og ikkje som ein som vil hindra mi personlege utvikling og sjølvstende.
Samtidig har eg opplevd kristne «trælehus» som ikkje er av Gud, men som Gud tvert om vil fria folket sitt ut frå (2 Mos 20,2), særleg grunna sitt bibelsyn og andre lite truverdige tankebygningar. Og kanskje blandar Gunhild de Presno saman trua på Jesus med trua på den verdslege kyrkja, slik at ho foraktar Johannes døyparen si innstilling «Han skal veksa, eg skal minka» (Joh 3,30), sjølv om me alle bør ta avstand frå haldninga «Kyrkja skal veksa, eg skal minka».
Men eg set pris på hennar mot til å utfordra populær kristendom, som eg har gjort i mange år, t.d. i Dagen 14/7-22, 29/3-23 og 8/2- og 1/3-24.