Kvinnelege kyrkjeleiarar med eit tydeleg opprop

Kvinnene har vore der i kyrkjene gjennom alle tider. Dei har leia og teke ansvar som kristne, men slett ikkje alltid blitt anerkjende som leiarar. Namnlause har mange gått inn i historia og blitt gløymde.

No blir det retta ei innstendig oppfordring til den globale kyrkja om at alle, både kvinner og menn, skal kunne arbeide saman på like fot. For å gje Gud ære og styrke det kristne vitnesbyrdet.

Oppfordringa har fått namnet «The Call to all Christians» (Kallet til alle kristne) og er eit svar på Cape Town-erklæringa frå 2010. Leiarar i Lausannerørsla og Verdas evangeliske allianse stiller seg bak.

Det er eit opprop frå kvinner med ulik kyrkjebakgrunn som er overtydde om at vitnesbyrdet til kyrkja blir svekka når kvinner blir behandla annleis enn menn og kvinners stemmer ikkje blir høyrde.

«Vi trur at Jesus kom for at vi skal ha liv i overflod. Bibelen viser at Jesus kalla, aksepterte, gjenoppretta og utrusta kvinner», heiter det blant anna.

Bak dette oppropet står nettverket «Rise in Strength», som samlar kristne kvinnelege leiarar frå ei rekkje land.

Namnet har dei henta frå Bibel-forteljinga om dommaren Debora, som saman med Barak redda Israel frå fienden – og etterpå sang om korleis ho sto fram som ei mor for Israel som svar på Guds kall.

Denne veka var Rise-nettverket samla i Amsterdam til Rise Consultation 2024. Gjennom tre dagar fordjupa dei seg i forsking om leiing og teologi, delte erfaringar og diskuterte korleis endring kan skje.

Vitnesbyrda til desse kvinnene var samansette. Nokre fortalde om sorg og vonbrot over å ikkje få høve til å leve ut kallet sitt. Andre hadde opplevd å få tillit og støtte og var opptekne av å gi same støtte til neste generasjon kvinner.

Deltakarane på Rise 2024 er kvinner som elskar Jesus. Som er opptekne av å dele evangeliet og bygge Guds rike. Engasjementet botnar i eit brennande ønskje om å styrke kyrkja. Då må kvinnene vere med. Kvinner og menn må samarbeide som likeverdige.

Og då må også fleire representantar frå den verdsvide kyrkja inviterast inn til bordet.

Den typiske representanten for kyrkja i verda i dag er ikkje ein velståande, middelaldrande, kvit mann frå Europa. Det er ei fattig, svart kvinne i 30-åra frå Nigeria.

Tyngdepunktet i den verdsvide kyrkja er flytt til det globale sør. Kvinnene er i fleirtal, og det er dei som er mest aktive.

Sjå berre på India. Mellom 70 og 80 prosent i kyrkjene er kvinner, fortalde ein indisk kyrkjeleiar på Rise 2024.

Sjå på dagens huskyrkjer i Kina og Iran. Mange av desse små fellesskapa som møtest i løyndom i heimane, blir leia av modige, kristne kvinner.

Og sjå kven som fyller kyrkjebenkane i Afrika – eller stolrekkjene på norske bedehus.

Men kvinnene blir færre når ein kjem lenger opp i hierarkiet. Menn er i fleirtal i styrer og utval, der dei viktige avgjerdene blir tekne.

Ser vi til India igjen, melder berre ni prosent av dei mange aktive kvinnene at dei har høve til å bli leiarar i sine kristne samanhengar, sa den nemnde kristenleiaren, som bad om å få vere anonym på grunn av forfølginga av kristne i dagens India.

Dr Gina Zurlo frå USA, kåra av BBC som ei av dei 100 mest inspirerande og innflytelsesrike kvinnene i 2019 på grunn av religionsforskinga si, trong ikkje vere anonym, då ho viste statistikk over kjønnsgapet i kyrkja. Ei undersøking om kjønn og posisjonar i kyrkjene, viste at det berre var som søndagsskulelærarar, forbedarar og i administrasjonen at kvinner har full tilgang. Elles var mennene i stort fleirtal i dei fleste posisjonar.

Så korleis kan ein vere sikre på at alle perspektiv blir ivaretekne, dersom det berre sit menn rundt bordet?

Korleis kan den globale kyrkja ha råd til å avvise så mykje av kompetansen, innsikta og Jesus-begeistringa som kvinnene representerer, sidan dei så ofte blir sette på sidelinja?

Korleis kan vi sikre at kyrkje, misjon og organisasjonar let unge, velutdanna kvinner sleppe til, så dei ikkje gir opp og søkjer utfordringar andre stader?

Korleis kan vi møte dei single kvinnene, så dei ikkje opplever at det på den eine sida er noko «gale» med dei, medan kyrkja på den andre sida ikkje har noko i mot å bruke dei som ledig arbeidskraft?

Salme 68, vers 12 var motto for Rise 24: «Herren sender ut eit ord, stor er skaren av kvinner som kjem med gledebod».

Kyrkja i vår generasjon treng kvar einaste kvinne som vil vere med og gå med gledebod.

Slik kvinna ved Sykars brønn gjorde då ho gjekk tilbake til landsbyen og sa «kom og sjå». Eller kvinnene som kom til den tome grava påskedag og sprang jublande tilbake til disiplane.

Kyrkja treng kvinner som stiller heimen sin til disposisjon som Lydia i Bibelen. Som er like modige som jordmødrene i Egypt, som kan leie som Ester og Debora, vere diakonar som Føbe og be som Hanna.

Vi treng å setje hele arbeidslaget i sving, kvinner og menn saman, for å fortelje dei gode nyheitene om frelsa i Jesus Kristus.

Så har ulike kyrkjesamfunn og kristne organisasjonar ulike syn kven som kan vere prestar og pastorar. Det er ei ærleg sak. I trusfridomens namn er kvar kyrkje i sin fulle rett til å definere teologien sin.

Der ein konkluderer med at kun menn kan ha visse roller, er det likevel spesielt viktig at ein tenkjer gjennom kva konsekvensar dette får for synet på kvinnene og kva høve dei har til å delta og bruke dei gåvene Gud har utrusta dei med. Blir dei høyrt? Blir dei respektert og inkludert? Får dei brukt både hjerne og hender?

«Vi kallar kyrkja til å støtte og oppmuntre kvinner og jenter til å reise seg i styrke, slik at alle menn og kvinner, gutar og jenter, kan bløme», uttalar Rise in Strength. Det er ei oppmoding ein burde kunne stille seg bak.