Frispark
Med Israel og jødane i opinionskampen
Jødehatet kjenner ingen grenser. Det er utruleg kva jødane har fått skulda for opp gjennom hundreåra, frå Muhammed til Martin Luther, frå den russiske tsaren til Adolf Hitler og vidare til nynazistar, kommunistar og islamistar i dag. Antisemittismen renn djupt. Det er ikkje vanskeleg å finne praktiske utslag av denne ibuande vondskapen mot menneskje.
Den same gule gifta gjeld staten Israel. Det er ikkje måte på kritikken; her er apartheidpolitikk, militarisme, undertrykking, utnytting og diskriminering sett i system, skal ein tru palestinismen og deira trugne talskvinner- og menn i Noreg. Demokrati, 16 parti i Knesset, fri presse, frie media, høgt utdanningsnivå, likestilling, lovvern for ymse minoritetar og uavhengig rettsvesen gjeld likesom ikkje…
For den som vil arbeide for Israel sin plass og posisjon i våre samfunn – i det me kallar opinionskampen – er det ikkje alltid like lett å nå fram. Vaksne folk har sine faste meiningar, meir eller mindre godt grunngjevne. Svært mange ungdomar er meir likesæle til Israel og den framtidige lagnaden for landet.
Eg trur det er viktig å gjera Israel noko meir alminneleg, få vekk stempelet som noko sært, noko halvt mystisk, halvt mytisk. Me må som Israel-vener vise at dei er som oss, anten det gjeld popmusikk, Melodi Grand Prix, idrett, sjakk, missekonkurransar, badeliv, mote, fest og tv-seriar.
Israel er moderne, Israel er in, Israel er kult.
Jødane har ein aktiv og synleg kultur – heime i Israel og «over there» – med kunstnarar på den absolutte verdstoppen innan musikk, film, litteratur, biletkunst.
Eg trur det er viktig å gjera Israel noko meir alminneleg, få vekk stempelet som noko sært, noko halvt mystisk, halvt mytisk.
Alle har høyrt om Chagall og Chaplin, fiolinistar som Heifetz og Menuhin, komponistar som Irving Berlin og George Gershwin, «The King of Swing,» Benny Goodman, showmannen Sammy Davis jr., dirigenten Leonard Bernstein, musikaldronninga Barbara Streisand. Songpoetar som Bob Dylan og Leonard Cohen, filmprodusentar som Woody Allen og Steven Spielberg, osv.
Og steintøffe skodespelarar som Michael Douglas og Harrison Ford. Og sjølve «The King of Rock’n roll», Elvis Aron Presley, som pynta grava til mor si med Davidsstjerna kvar juleftan.
Men ikkje så mange veit at alle desse nemnte er jødar. Fortel det! Få dei unge til å undre seg kvifor desse menneska er så uvanleg flinke, så iherdige, så gode, så talentfulle… og snart er spørsmåla og samtalen i gang, og inn kjem forklarande historie, samfunn og politikk. Og i bakhand, for godt mål, kan me alltids prate om Albert Einstein!
Nyttar ikkje denne kulturparaden, kan me kanskje koma inn på «det grøne skiftet». Som det stod i ei avis nyleg: «Tidens politiske melodi er grønn.» For Israel er det stort sett greitt å kunne ønskje resten av verda velkomen etter. Med ein meny av energiformer, gigantiske solcellepanel, vindkraft, å skaffe vatn, avsalte vatn, reinske sølevatn og møk, destillere fram godt drikkevatn, drype vatn, plante skog og presse ørkenen over på defensiven…
I Israel og blant jødane er det mykje å lære, men ikkje for dei som har drege ned rullegardina for godt.