NLA - bibelsyn og oppgåve
Eg trur ikkje det er økonomiske støtteordningar og med det bindingar til staten som er problemet. NLA står teologisk heilt fritt, berre bunde av formelle krav til kompetanse. Eg trur heller ikkje det er dei akademiske krava som er problemet, også her har NLA fridom.
Med utgangspunkt i Kristoffer Nilssens innlegg i Dagen 10. oktober der han spurde etter «NLAs rolle og hensikt», har det oppstått ein forholdsvis omfattande debatt om kva som i teologiske fag faktisk vert lært ved Norsk Lærarakademi (NLA), kva institusjonen skal stå for og kva rolle han skal ha.
Sjølv om NLA-leiinga (og eigarar) så langt berre har svart på eit generelt nivå, har eg forstått det slik at dei spørsmåla og synspunkta som har kome fram, vert tekne på alvor. Difor skal det arrangerast ein fagdag som tek opp relevante spørsmål. Slik situasjonen er, er det heilt nødvendig at saka vert teken på stort alvor av den daglege leiinga, styret og eigarane. Dersom det ikkje skjer, kan det få svært negative fylgjer for NLA som ein bibeltru institusjon, og denne si oppgåve med å utrusta til kristen teneste i skule, samfunn og misjon.
Annonse
Det er viktig at det no ikkje berre vert ein analyse av situasjonen og drøfting av ulike standpunkt, men at det skjer ei faktisk avklaring som institusjonen med lærarar og studentar kan og må førehalda seg til framover. Det må gjevast eit teologisk og akademisk rom å arbeida i, men det rommet må ha vegger, som det har golv og tak.
Frå starten og fram til no har ikkje dette rommet vorte definert, fordi ein har tenkt at både rommet og grensene ligg i eigarorganisasjonane og det desse står for. Det er ikkje i dag så sjølvsagt som det var då NLA vart skipa på 1960-talet.
Situasjonen på bedehuset og i kyrkja er dramatisk forandra sidan den tida, ikkje minst er MF som leverandør av teologiske fagfolk sterkt endra. Føresetnadane og dei ytre rammevilkåra teologisk og åndeleg sett er så annleis at ein må tenkja nytt om rammene for NLA si eiga verksemd. Dette kan sjølvsagt ikkje ein avisdebatt eller ein fagdag ta seg av, men det kan vera starten på eit arbeid internt ved institusjonen og i dei styrande organa, der ein set ned nokre markeringsstolpar, dreg nokre grenseliner, stikk ut ein kurs og gjev nokre retningsliner.
Eg er ser NLA som ein svært viktig kristen institusjon, som eg har fylgt gjennom snart 40 år som student, styremedlem og på anna vis. Eg er overtydd om at situasjonen no er slik at det trengst ei konsolidering, kanskje også ei korrigering. Eg vil peika på nokre få moment.
1. Bibelsynsmessig må det slåst fast at Guds ord er openberring og er inspirert på ein slik måte at historisiteten i GT er påliteleg, altså at det som er fortalt som historie faktisk har hendt - frå urhistoria, via fedrehistoria, utvandringa frå Egypten til jødefolkets historie i Israel, inkludert det som gjeld dei mange krigane. Det bør også gjerast klart at Bibelen skal lesast som eit heile, og tolkast ut frå seg sjølv med Kristus som stjerne og kjerne.
Ut frå eit slik grunnsyn vil det vera rom for nyansar i bibelsyn og i tolking av ulike tekstar. No synest det særleg å stå om historisiteten i GT.
2. Det er innlysande at NLA som høgskule skal drivast som ein akademisk institusjon, og med det ut frå akademisk fridom i forsking og undervisning. Dette må like fullt haldast saman med institusjonsfridomen, altså den retten som ligg i åndsfridomen til å reisa og driva institusjonar på eit definert ideologisk (teologisk) grunnlag - med tilsvarande føremål og krav til lærarane.
For nokre år sidan vart det laga ei offentleg utgreiing om akademisk fridom, der NLA-professor Gunhild Hagesæther var med. Denne utgreiinga var viktig med tanke på frie, verdibaserte institusjonar, og ho kan danna utgangspunktet for NLA si tenking på dette området. Då kan ein koma godt til rette med dei akademiske krava haldne saman med den bibelske forpliktinga. For NLA må det i siste instans uansett vera den bibelske forpliktinga som har siste ordet.
Annonse
Det er teologiske institusjonar på høgare akademisk nivå internasjonalt som kjem til meir «fundamentalistiske» teologiske resultat enn det NLA gjer. Dette har med kva bibelsyn og teologisyn ein arbeider ut frå, ikkje ut frå kva akademisk nivå ein ligg på. Dette bør klargjerast på institusjonsnivå.
3. Det er innlysande at det er forskjell på kateteret i eit akademisk auditorium og ein talarstor i den kristne forsamlinga. På kateteret arbeider ein i stor grad analyserande og drøftande, medan ein på talarstolen er meir proklamerande. Eit teologisk kateter skal då bidra til å leggje eit gjennomtenkt fundament for det som vert forkynt frå talarstolen. Det inneber at sanninga må vera den same begge plassar.
Det inneber også at den drøftinga som skjer i auditoriet har ei retning og ein konklusjon som svarar til det som skal proklamerast frå talarstolen. Berre då utrustar auditoriet til teneste i den kristne forsamlinga. Dersom studentane opplever at dei ikkje får slik hjelp, eller dersom nokre vert uskikka til teneste gjennom teologistudiet, er det heile forfeila. Då ligg problemet i institusjonen, ikkje hjå studenten. Dette må NLA presisera og slå fast.
4. NLA har ein breidde i eigarorganisasjonar, men då NLA vart skipa, vart breidda avgrensa til lekmannsrørsla med sin vekkingskristendom, sitt lågkyrkjelege syn og sin evangelisk-lutherske identitet - rett nok med visse nyansar. Dette skulle også vera utgangspunktet for arbeidet ved NLA og NLA skulle tena dette. Ut frå det vart også lærarkreftene rekrutterte. Dette er i dag ei større utfordring enn før, fordi det er ikkje overflod av folk å henta til akademiske stillingar frå Bedehus-Noreg. Når ein så hentar folk med bakgrunn i Den norske kyrkja og frå MF-miljøet, oppstår det lett ein avstand til det kristenfolket som er NLA sin basis.
Dette er ei utfordring som det er svært vanskeleg å koma til rette med, men det er noko som NLA sine tilsettingsorgan, og like mykje NLA-lærarane, må vera seg svært medvitne, om dei vil ha si teneste her. Det ville hjelpa godt på om NLA-lærarar verka som forkynnarar rundt om i dei kristne forsamlingane og deltok i den teologiske og ideologiske debatten med utgangspunkt i det Bedehus-Noreg står for. Det kunne skapa tillit. Å teia skaper spørsmålsteikn.
For å summera, så trur eg ikkje det er økonomiske støtteordningar og med det bindingar til staten som er problemet. NLA står teologisk heilt fritt, berre bunde av formelle krav til kompetanse. Eg trur heller ikkje det er dei akademiske krava som er problemet, også her har NLA fridom. Dersom det er det akademiske som er problemet, må det vera fordi ein har forstått sin akademiske rolle på ein bibelforplikta institusjon feil. Problemet ligg i spørsmåla om bibelsyn og teologisk profil.
Her trengst det ei institusjonell avklaring, og så må tilsette førehalda seg til det - som eigarane, misjonsfolket og aktuelle studentar må gjera det. Eg vonar ei slik klargjering kjem, og at ho er slik at NLA for framtida kan vera det institusjonen vart skipa for.
