Debatt
Røter og fornying i bedehusland
Røter og fornying har alltid vore mitt motto i ulike arbeidssamanhengar. Avskoren blom vil alltid døy, men ein kan også døy på rot. Røter og fornying er for meg den beste strategien.
Eg kjende på utfordring til å skriva dette når eg las kommentaren frå biskop i Den nordisk-katolske kyrkja Ottar Mikael Myrseth i Dagen om leiarar som framleis synest å leva på 1800-tallet i tenking om bedehusland. Eg veit jo ikkje om han tenkte på meg eller andre tidlegare leiarar.
Annonse
Eg kjenner meg ikkje igjen sjølv, kjenner heller ikkje andre karakteristikken kan passa på. Må også tilstå at prestar som har meldt seg ut og gått i katolsk retning ikkje er dei mest naturlege rådgjevarar for det lutherske bedehusfolket i desse tider.
Eg tillet meg å nemna følgjande frå mi eiga leiartid og det eg gjorde saman med dyktige medarbeidarar og styret. (Eg skal ikkje bruka spalteplass idag på gleda over alle medarbeidarar i Den norske kyrkja som trufast står på sin post!)
Vi såg utviklinga i bedehusland og den åndssituasjonen som utvikla seg i samfunnet og åndslivet med meir pluralisme og subjektivisme i mange samanhengar.
Vi fekk då laga bedehushandboka med opplegg og det ein kan kalla liturgimalar på alle naturlege område for samlingar i bedehuset, forsamlingsbygging og sakramentbruk. Første året som generalsekretær gav vi grønt lys for dåp i bedehusland i tillegg til fri nattverd. Då utarbeidde vi også tydeleg luthersk dåpsliturgi.
Vi fekk faktisk ros frå ein oppegåande prest om at den liturgien var betre enn Den norske kyrkja sin. Deretter fekk vi på plass ny liturgi for nattverd og andre tema. Før eg slutta inviterte vi Normisjon og NLM til samarbeid om å utvikla felles liturgimalar for både dåp og nattverd m.m.
Strategien med forsamlingabygging har både teologisk og sosiologisk bakgrunn. Det er ikkje tvil om at den teologiske utviklinga i Den norske kyrkja gjorde at fleire stader kjende bedehusfolket seg framandgjord i kyrkja. Dei opplevde også at forkynninga gav dei lite åndeleg mat.
Men vi konstaterte også den meir sosiale utviklinga der begge foreldre var i arbeid ute, og kravet til å følgja opp borna gjorde at situasjonen med mange møteveker og å dela seg mellom kyrkje og bedehus blei vanskelegare. Sjølv signaliserte eg støtte til å ha samling søndag føremiddag i alle område det var naturleg – slik det historisk har vore i både Oslo, Bergen, og andre byar.
Samtidig har eg alltid sett det strategisk å ha samlingstidspunkt der også «gudstenestefolk» kunne delta i bedehusland utan kollisjonsdilemma. Desverre auka også kyrkja gudstenestefrekvensen i fleire bygder slik at vekslinga mellom gudsteneste – samling i bedehuset annakvar søndag blei torpedert av kyrkja.
Annonse
Så må eg nemna ein viktig observasjon. Eg ser at både Myrseth og andre brukar nemninga «supplement» om bedehusland. For meg er det eit signal om at ein treng meir innsikt i misjonsorganisasjonar si sjølvforståing – i alle fall gjeld det Indremisjonsforbundet. Eg er fri å visa til mi eiga bok Bedehuset – heim og misjonsstasjon. Der har eg gjort greie for ImF si sjølvforståing.
Indremisjonen på Vestlandet forstår seg ikkje som supplement, men står på eigen grunn. Ein har gjerne brukt nemninga «i kyrkja, men ikkje under kyrkja» som nemning (slik tysk indremisjon gjorde frå 1800 talet. Uttrykket er altså eldre enn Ludvig Hope). ImF føreheld seg ikkje til det kyrkjelege embetet, men «til innehavaren». Då er det ikkje eit supplement.
Men nemninga «i kyrkja» er mindre relevant idag då situasjonen er meir pluralistisk. Den utviklinga såg vi i slutten av mi tid. Difor føreslo eg for Forbundsstyret at ImF burde oppretta eit juridisk trussamfunn med tilbod for dei som hadde meldt seg ut or Den norske kyrkja. Det var meint som eit «juridisk tilbod» og ikkje eit nødvendig kyrkjesamfunn for å forretta ord og sakrament eller andre kyrkjelege handlingar.
Alle slike tenester har Indremisjonsforbundet heile vegen sett som legitimt ut frå sitt lågkyrkjelege kyrkje- og embetssyn i kraft av det allmenne prestedømmet.
ImF sitt DNA er å vera ei lågkyrkjeleg bibeltru lekmannsrørsle og ikkje eit «aktivt» kyrkjesamfunn. Å prøva på det er historielaust misbruk av vedtaket vi gjorde i 2009, og faktisk i strid med vår identitet.
ImF har i sine røter sin identitet som – misjonsorganisasjon med fokus på forkynning, sakramentsforvaltning, forsamlingsbygging, skuleverksemd og diakoni. Det einaste ein har «bruk for trussamfunnet til» er vigselsretten vi fekk ordna med.
Til oppklaring – eg har stor respekt for frikyrkjer og ulike val, men eg vil alltid kjempa for røter og fornying i bedehusland – utan å krenka identiteten!
