Sofie Braut: The Send-kritikken bomma

Alt ni månadar før den norske versjonen av misjonsmobiliseringa The Send gjekk av stabelen i Telenor Arena i juni 2022, starta Helge Simonnes det som skulle visa seg å bli ein omfattande debatt knytt til arrangementet.

Simonnes uttrykte uro for at populistiske straumdrag ville følgja med på lasset frå det store utlandet. Arrangement med titusenvis av frammøtte, først i Miami (2019) og seinare i Sao Paolo (2020), vart gjort til døme på kor usunt The Send i realiteten var.

Forskere har undersøkt effekten av The Send

Tankegangen frå Simonnes' bok «En Gud for de mange – vær varsom med det åndelige språket» (2016), vart her aktualisert inn i norsk kristenliv. Målet var truleg aktverdig nok: Å forhindra unge frå å brenna seg på ukontrollert misjonsbrann som kunne oppstå i ein slik atmosfære.

Usunne utslag av The Send andre stader, skal ikkje fornektast. Verdien av intense og kortvarige «happenings» kan alltid diskuterast. Men kunne alt det negative frå USA og Sør- Amerika utan vidare overførast til norske forhold? Simonnes' analyse hadde lite rom for tillit til norske organisasjonar og deira arbeid for å tilpassa konseptet til norsk ungdom.

The Send motiverte til dømes til ein ny type breitt samarbeid mellom ulike organisasjonar. Dermed representerte det ein kontrast til tidlegare tiders store mobiliseringar ut frå smale miljø. På 90-talet var det dessutan langt meir fokus på profilerte leiarar enn det ein såg i denne samanhengen.

Dnk sto, med eit par unnatak, utanfor. Javel. Men når har eigentleg Dnk invitert og mobilisert mange mellom 16 og 25 til noko som skaper entusiasme og glød?

Sanninga er vel snarare at denne gruppa ofte verkar smerteleg gløymd av Den norske kyrkja. Det er svært merkeleg at eit så breitt initiativ vart møtt med så stor skepsis frå ei folkekyrkje som, i si daglege drift lener seg nettopp på desse organisasjonane.

Fokuset på mirakelpredikantar og leiarskikkelsar med politiske affinitetar langt til høgre for nøkterne nordbuarar, fekk Simonnes til å bli både skremt og betenkt. Han såg arrangementet som eit brunt brakkvatn av religiøs og politisk retorikk, alt av verste amerikaniserte merke.

Tilbake i 2021 åtvara forfattaren i sterke ordelag. Her var det «stor risiko for at noe kan skjene ut», for å låna eitt av uttrykka. Mange heiv seg på, og ein periode vart The Send-kritikk noko nær ein kristeleg folkesport.

Spol fram til januar 2024. No kan vi seia noko litt meir fakta- og erfaringsbasert om The Send-arrangementa. Dermed kan vi også betre vurdera den omfattande kritikken som vart arrangementet til del.

Laget, ein av arrangørane som sto bak The Send, lanserte nyleg si store studentundersøking, der ein av delane undersøkjer nettopp effekten av denne store mobiliseringa.

Konklusjonen derfrå synest ganske klar. Mykje tyder på at The Send-kritikken både var overdriven og lite treffande.

Rapporten frå undersøkinga, utarbeidd mellom andre av Roald Zeiffert ved Høyskolen for ledelse og teologi og Martin Jacobsen ved Ansgar høyskole, tyder nemleg på at det var heilt alminneleg kristen ungdom som deltok på arrangementet.

Zeiffert oppsummerte nøkternt overfor Dagen: «Det var litt mindre livsforvandlende enn man skulle ønske og litt mindre utfordrande enn det kritikerne skulle tro». Effekten av eit kristent arrangement kan neppe kalkulerast matematisk, men det er på fleire måtar interessant at forskinga viser beskjedne utslag for The Send.

Det vil sjølvsagt vera skuffande om arrangementa ikkje har levert den livsforvandlinga som vart lova. Men det er ei side ved saka det er naturleg for kristne å overlata til kyrkja sin herre. Ein kan aldri gjera meir enn å gjera eit ærleg arbeid med såkornet i Guds rike. Resultata er opp til han som styrer det heile.

Svartmåling og skremselspropaganda i forkant derimot, det er eit anna, langt meir avslørande kapittel. Simonnes set med sin «vær varsom med det åndelige språket»- mentalitet nærast munnkorg på tilløp til utadvendt åndelegheit.

Når det gjeld åndeleg formidling lurar farane og problema over alt, ser det ut for. Samanlikna med den opne innstillinga vi framelskar og forventar til dømes på kulturfeltet, blir slik problemorientering ekstra påfallande.

Det festar seg eit inntrykk av at ein dobbelt standard gjer seg gjeldande. Det fører til ei mistenkjeleggjering av unge, aktive kristne.

Anten var Simonnes og andre The Send-kritikarar låst til ei anna tid eller ein annan kultur enn den norske kristne ungdomskulturen på 2020-talet. Eller så fekk frykt og fordommar dominera.

Faktum er at The Send samla tusenvis av ungdommar til breie arrangement, der heilt alminnelege kristne ungdomar deltok. Tala syner no at dei berre skil seg ut på to punkt. Dei er litt meir opne med trua si og tek i litt større grad enn andre utgangspunkt i Bibelen og sine eigne erfaringar når dei deler tru.

Stigmatisering av kristne arrangement hjelper ikkje unge kristne som der det store fleirtalet (ni av ti) føler at kristne studentar lever med trua «i skåpet».

Same generasjon er alt prega av frykt for å ordet meir generelt. Opinions tal frå 2022, viser at over halvparten (52 prosent) er redde for å uttala seg, i frykt for ikkje å vera «politisk korrekt».

Å la ungdomar gjera seg nokre erfaringar, og heller lytta til det dei fortel i etterkant bør vera ein gullstandard. Denne fridomen bør ein også unna studentar som er aktive kristne.