Debatt
Sterkare antisemittisme i Norge enn nokon gong
Eg skriv desse tankane på veg inn i Krystallnatta 2023. Konteksten er surrealistisk.
Det jødiske folket har nyleg opplevd den verste massakren på eiga befolkning sidan andre verdskrigen tok slutt. Ein månad seinare er antisemittismen i Norge sterkare enn nokon gong.
Jødar i Norge vågar ikkje bruke det hebraiske språket når dei snakkar saman så andre nordmenn høyrer det.
Hakekors
Muslimske demonstrantar 100 meter frå Stortinget får utan konsekvensar male hakekors på det som elles skal likne på israelske flagg, for så å trakke på det som del av opprøret mot Israels oppgjer med terrororganisasjonen Hamas.
Sportskjendis Marco Elsafadi samanlikna berre få dagar etter massakren i Israel Hamas med Norge sine anti-nazistiske fridomskjemparar under krigen.
I Europa angriper ekstremistar synagogar og taggar David-stjerner på veggar. Ifølge VG auka antisemittistiske hendingar den første veka etter terroren 7. oktober med 240 prosent i Tyskland samanlikna med 2022 I London auka antisemittisk hatkriminalitet med 1353 prosent dei to vekene etter nedslaktinga av jødiske sivile.
Rask framgang
Då VG-redaktør Hanne Skartveit etter å ha lidd seg gjennom den usensurerte utgåva av film frå Hamas-massakren, orkestrert av den gleda det utløyste for dei som utførte det, skreiv ho ein artikkel om bestialiteten i det som skjedde.
Meir skulle det ikkje til for at Karpe-medlem Magdi Omar retta klagemål mot henne for å vere Israels-venn. Han oversåg alt som hadde hendt og fokuserte på Israels pågåande operasjon mot Hamas som «folkemord».
Alt dette skjer etter vondskapsfulle massakrar som ingen av oss ville ha tolerert i våre eigne land. Ved markering av årets Krystallnatt er antisemittismen i rask framgang med støtte frå ytterleggåande ideologiar til «venstre» og til «høgre», og i hjartet av den muslimske verda.
Korleis kom vi hit?
Når vi ser tilbake på månaden som har gått, festar det seg eit inntrykk av at norske samfunnsaktørar kom seg forbausande fort etter at Israel hadde opplevd sivil terror der talet på døde er 20 gongar høgare enn den grufulle Utøya-terroren.
Det ordinære reaksjonsmønsteret kom tilbake då Israel tok til med oppbygging av tiltak for å kome Hamas til livs. Då USA starta sitt oppgjer med Al Qaida etter 9/11 i 2001 med å gå til rota av terrorproblemet, blei det i seg sjølv rekna som folkerettsleg rimeleg.
For Israel gjeld andre reglar. Dei må finne seg i dei islamistiske tiltaka for å få dei utsletta.
Norske styremakter stod nyleg saman med verda sine autokrati og diktatur med einsidig Israels-kritikk i FN. Sjølv ikkje på den blodige bakgrunnen av 7. oktober var dei anstendige nok til i det minste å avstå – slik land i Nord-Europa som vi elles samanliknar oss med gjorde.
I skrivande stund er det jamvel blitt kjent at den norske kongen frå sjølvaste UD berre to dagar etter nedslaktinga av jødar på israelsk jord blei frårådd å sende kondolanse.
Eg seier ikkje at spørsmåla i den tragiske konflikten i Israel/Palestina er politisk enkle. Spiralen av hat og hemn må brytast av modige politikarar på begge sider.
Vi må vakne frå vår likegyldige ro.
Vårt kristne bidrag handlar ikkje primært om å proklamere bestemte politiske løysingar på regionens problem. Det har vi ikkje spesialinnsikt i eller mandat til.
Akkurat no er det likevel den nye antisemittismen det gjeld. Spora i Europa må skremme oss, og vi må ikkje vere naive i forhold til den historisk sterke antisemittismen i Midt-Austen.
Det er 85 år sidan Krystallnatta i Tyskland. Vi veit kva det førte til at den kompakte majoriteten heldt seg tause, lukka auga, eller jamvel let seg drive med. Mange av dei var kristne.
Årets markering av Krystallnatta i Oslo gjekk utan Det Mosaiske Trossamfund. Arrangøren, Antirasistisk Senter, presterte å seie at markeringa ikkje skulle «handle om verken Israel eller folkemordet som skjer daglig på palestinere i Gaza og andre deler av Palestina».
Storsamfunnet reagerer ikkje. Derfor kan arrangøren unne seg slik ein slik uforskamma «invitasjon».
Vi må vakne frå vår likegyldige ro og våge å stå opp mot den stadig tilbakevendande antisemittismen.