Vi treng å styrke bodskapen frå Kristi himmelfart

Vi må reflektere over Kristi himmelfarts dag, eller helgetorsdag, som den også kan kallast. For ein generasjon sidan hang det framleis igjen ein del av tradisjonen med at dette var ein dag i kyrkje og bedehus for markering av verdsmisjonen.

Då vi var med i Storsalen i Oslo så seint som 2002-2013 hadde Misjonsalliansen klippekort der på sitt stemne Kristi himmelfarts dag, slik dei hadde hatt det lenge før Santalmisjonen og Indremisjonen blei eitt i Normisjon.

Himmelfartsdagen var til liks med Dei heilage tre kongars dag rundt 6.januar (særleg for NMS) dagar for stemne, definert som minst to møte med måltid mellom, og oppslutning av folk frå eit større omland.

Vismennene frå aust som kom til Jesus i Betlehem, gav det globale utblikket 6. januar. Jesus som konge ved Guds høgre hand peikte mot misjonbodets erklæring av Sonens allmakt og konsekvensane av det helgetorsdag.

På misjonsgruppa vår i forgårs snakka vi om tekstene for dagen, om dagens hensikt – og om at vi som er frå tidleg 60 til tidleg 70-års alder hadde erfaringar med fortida sine misjonsstemne. Så seint som for få år sidan var eg sjølv på den tradisjonsrike friluftsgudstenesta denne dagen i Mizpa, eit kristeleg amfi i Follese på Askøy. Eg lurer på om pandemien tok knekken på det som var igjen der.

Utan at vi treng å dvele ved det som var, kan det i alle fall gi refleksjonar å registrere kva dagen er blitt. I kyrkjeleg kategori, meiner eg. Mi eiga forsamling, Norkirken Bergen, har ikkje gudsteneste eller misjonsmøte denne dagen. Det har vi ikkje hatt i mi tid, og som leiar av gudstenesteleiarteamet har eg heller ikkje prioritert å ta det opp som aktuell sak. Likevel tar eg meg i å surfe andre gudstenestelister i nærområdet for å sjå om det finns ein plass å feire dagen med gudsteneste. Resultatet av litt rask forsking blei slik:

• Mellom Bergen, Askøy og Øygarden sine bedehus- og frikyrkjelege forsamlingar fann eg berre DELK som gudstenestestad. Bethel har rett nok bønnesamling kvar torsdag kveld, og også denne dagen, men elles fann eg ingen mellom dei nærare 15 forsamlingane eg sjekka opp.

• Den norske kyrkja er eit hakk betre. På Askøy skal dei ha éi gudsteneste denne dagen (i Erdal kyrkje), mot normalt tre parallelle gudstenester kvar søndag fordelt på dei fem kyrkjene. I Øygarden kommune fann eg ikkje anna enn gudsteneste på Vik bedehus. Noko anna klarte eg ikkje å spore på på åtte gudstenestestader. I Domkirken menighet satsar dei på den elles relativt tomme Nykirken himmelfartsdagen. Ikkje noko anna. Alle satsar på den minimumsløysinga som kyrkjelovgjevinga krev av dei. Ikkje meir.

• «Vinnaren» mellom dei eg sjekka opp, var St Paul katolske kyrkje i Bergen. Der skal vere fem gudstenester!

Eg kan ha oversett nokon, men det trur eg faktisk ikkje. Mønsteret er klart. Kristi himmelfartsdag er ingen dag å satse på i store delar av den kyrkjelege sektor, og låg- og frikyrkjelege, som ofte reknar seg som åndelege kjernetroppar og håpet for eit Norge i avkristning, er definitivt dårlegast i klassen denne dagen. Slik dei også synes å vere det ved dei større høgtidene. Påskefeiringa er gjerne redusert til andre påskedag, pinse i beste fall til andre pinsedag.

Vi legg til sides dei store høgtidene her. Det er ein større debatt som for meg har litt klarare og ufråkommeleg utfordring til dei kristne kyrkjene i ein sekulær kultur. Spørsmålet no er: Kva skal vi med Kristi himmelfartsdag? Når sjølv aktive kristne ikkje bryr seg om heile dagen – det er det som gjer gudstenestetilbodet lite – kvifor skal den då bryte opp ei veke midt i månaden med dei mange avbrota?

Spørsmålet engasjerer meg, fordi eg meiner vi treng å styrke bodskapen frå Kristi himmelfart. Han fòr ikkje i veg utover i verdsrommet. Han blei tatt vekk for auga deira av ei sky som kom ned over fjellet. Ein kvar jøde ville vite at skya på fjellet var teiknet på Guds nærvær. Jesus tok tilbake sin rettmessige plass der. Dette er ein dag som proklamerer den opphøgde Kristus, seierherren, han som har fått all makt. Den skal gi gudsfolket glede og frimod, slik disiplane fekk det då dei venta på Andens komme. Helgetorsdag bygger opp til kyrkja sitt store kall, å vere vitne for Kongen i Jerusalem og Judea, i Samaria og like til jorda sine endar. Misjon til folkeslaga – og til det jødiske folket – om at den sanne Messias kallar til tru og etterfølging.

Denne bodskapen må gjerne også forkynnast andre tider gjennom året, men påminninga om Jesu tronstiging treng ein eigen dag for å løftast skikkeleg opp. Spørsmålet er om det treng vere ein torsdag. Tal som ti og førti er bevisst romslege i andre tal-kulturar enn vår.

Då vi budde i England på eit studieopphald for tretti år sidan opplevde eg tidenes sterkaste gudsteneste himmelfartsdagen for min eigen del. I St Andrew’s, Chorleywood. Aldri har bodskapen for dagen tatt meg så sterkt som då. Men på ein søndag. Markering av himmelfarten på torsdag var «long gone», men den anglikanske kyrkja hadde lagt innhaldet i den til næraste søndag, sju dagar før pinse. Kan dei tre dagane skilnad vere nokon «big deal»?

Vel, det er vel om lag der eg er i utfordringa mi. Slik vi har det no, er dagen i ferd med å bli null verd for kristne. Den berre lokkar oss til å bruke enda meir pengar på oss sjølv med turar og hytter – og auka utslepp av karbongassar. Det tapet har ikkje vi råd til med tanke på dagens bodskap, ein bodskap som ville ha utfordra nettopp forvaltinga vår i lys av urkyrkja si vedkjenning av at det er Jesus som er Herre, ikkje keisaren, ikkje mammon, ikkje det sekulære velbehaget. Kva betyr det i liva våre at det nettopp er slik? Det treng vi sårt minst éin dag i kyrkjeåret til å minne oss på.