Amerikansk forskar: – Kristne veljarar mindre viktige for Trump

«Det kristne høgre» har vore rekna som ein maktfaktor i USA sidan Ronald Reagan vann presidentvalet i 1980.

Etter presidentvalet i 2016 gjorde mange eit poeng av at Donald Trump fekk støtte frå 81 prosent av kvite evangelikale kristne. Men i dette veljarsegmentet har oppslutninga om republikanske kandidatar vore meir eller mindre stabil dei siste tiåra, ifølgje Pew Research Center.

Svakare grep

Det republikanske partiet har vore meir verdikonservativt, noko som ikkje minst har vore tydeleg i abortspørsmålet.

Dermed vekte det oppsikt at Trump nyleg gav uklare signal i eit tv-intervju med CBS om kvar han meiner grensa for lovleg abort bør gå. Han omtalte likevel ei grense allereie seks veker ut i svangerskapet som ein «forferdeleg feil».

«Grepet det religiøse høgre har på Det republikanske partiet vert svakare. Det verkar til Trumps fordel», skreiv Ryan Burge på nettstaden Politio i kjølvatnet av intervjuet.

– Det er berre ein liten fraksjon av republikanarane som går fast i kyrkja, seier Burge til Dagen.

Han er førsteamanuensis ved Eastern Illinois University og dessutan pastor i ein liten baptistkyrkjelyd. Gjennom ei årrekke har Burge særleg spesialisert seg på krysningsfeltet tru og politikk i USA.

Færre går i kyrkja

Ei av dei undervurderte endringane er ifølgje Burge at republikanske veljarar gradvis er blitt mindre religiøse.

– Det kristne høgre er meir medieskapt enn noko som verkeleg finst på bakken, meiner Burge.

No er det ein større del av republikanske veljarar som sjeldan eller aldri går i kyrkja (44 prosent) enn dei som går kvar veke (35 prosent). Det er ei markant endring på 15 år.

– Bortsett frå George W. Bush nominerer dei heller ikkje religiøse kandidatar, oppsummerer Burge med tanke på presidentkandidatane dei siste tiåra.

Bush Jr. var president frå 2001 til 2009 og hadde ei personleg omvendingshistorie.

Er blitt meir liberale

Burge meiner Det demokratiske partiet har interesse av å framstille Republikanarane som meir religiøse og verdikonservative enn dei er.

– Republikanarar flest likar ikkje abort, men vil ikkje ha det fullstendig forbode, seier han.

Han påpeikar at spørjeundersøkingar lenge har vist at bileter er meir nyansert, også mellom dei som ofte går i kyrkja.

Forskaren har også avdekt at også evangelikale kristne er blitt meir liberale i verdispørsmål dei siste tiåra. Det er ikkje minst synleg i synet på om ekteskapslovgivinga bør omfatte likekjønna par.

Meir innvandring enn verdisaker

Den mest betydelege endringa er likevel at kvite evangelikale kristne ikkje lenger er ei så stor kjernegruppe som tidlegare. Det handlar både om at USA blir meir etnisk mangfaldig og om sekularisering.

– Republikanarane har trekt hovudet opp av sanden og forstår at dei ikkje kan stole på denne gruppa for å vinne valet, forklarar Burge.

Burge meiner Trump legg større vekt på til dømes innvandring enn tradisjonelle verdisaker. Éin grunn er at til dømes abort ikkje mobiliserer veljarane han må vinne, ein annan er at dei fleste verdikonservative uansett røystar republikansk.

– Dei har ikkje noko anna val, seier han.

Forskaren ventar at Republikanarane vil markere velvilje overfor denne veljargruppa i visse symbolsaker, men vil bruke mest energi på andre veljargrupper.

Det same meiner redaktøren i det konservative tidsskriftet National Review, Rich Lowry.

– Det kan hende at Trump no er større enn saka, eller sagt på ein annan måte - han er saka, skriv Lowry.

Han meiner Trump ikkje lenger treng eit «gi og ta»-forhold til verdikonservative veljarar.

Meir sekulære demokratar

Samstundes ser Burge ein klar tendens til at demokratiske veljarar vert meir sekulære. Han ventar at det ikkje er mange år til eit fleirtal av desse veljarane ikkje identifiserer seg med nokon religion.

Det ventar han vil skape aukande friksjon med både afroamerikanarar og veljarar med latinamerikansk bakgrunn. Begge er viktige veljargrupper for Demokratane, men er også meir religiøse og verdikonservative enn amerikanarar flest.

.