Anders (34) vart headhunta til ny bibelomsetjing

Ved eit kafebord i vestlandsbygda Rosendal sit Anders Totland med ei bok i handa. Det er den nyaste omsetjinga av Bibelens deuterokanoniske bøker, som for første gong kom ut på nynorsk i 2018.

– Hans-Olav Mørk i Bibelselskapet gav meg ein heil stabel med bøker å lesa på som førebuing. Dette er ei av dei, fortel Totland.

Unik bibelomsetjing igangsett av Bibelselskapet

No skal han sjølv vera med på det neste bibelprosjekt frå landets fremste omsetjarmiljø. Sunnhordlandsforfattaren er nemleg ein av få handplukka menn og kvinner som i desse dagar går i gang med ei heilt ny omsetjing av Det nye testamentet.

Overraskinga

Denne gongen er det ein lettlesen versjon Bibelselskapet har planlagt.

– Eg vart litt overraska då dei kontakta meg. «Kvifor spør de nettopp meg om dette», var reaksjonen hans då Hans-Olav Mørk spurde om han ville vera med som nynorsk-ekspert – eller stilist, som Bibelselskapet kallar det.

Men det var korkje det faktum at han er presteson, eller at han har ei mor som har gitt ut lærebøker i Kristendom som låg bak. Det var hans eige talent som forfattar og språksmed som hadde fanga merksemda.

– Går du i gang med dette med ei viss ærefrykt? Med tanke på at det er sjølve Guds Ord du går i gang med?

– For min del har eg nok meir kjent meir på ære enn frykt. Eg måtte tenkja meg litt om før eg takka ja, men for ei ære å få jobba med ein tekst som betyr så mykje for så mange, seier han.

Frå fornærming til kompliment

Anders Totland debuterte som forfattar for berre seks år sidan, men sidan den gongen har han vore svært produktiv. I 2019 gav han til dømes ut tre bøker på eitt år. Alt på nynorsk. Og det vert ofte sagt at han har ei spesiell gåve for å gjera språket lett og forståeleg for alle.

– Det er noko som har gått igjen hjå fleire bokmeldarar. Første gongen eg las det vart eg litt fornærma. Her har ein prøvd å skriva så kunstferdig ein berre kan, og så skriv dei at eg har eit «lett, kvardagsleg språk!»

Snart gjekk det opp for han at dei meinte det som eit kompliment. Etter kvart vart det som eit heidersmerke.

– Det å skriva lett forståeleg er mykje vanskelegare enn å skriva vanskeleg, seier han i dag.

Det skulle også visa seg at det var nettopp evna han har til å forenkla det kompliserte som gjorde at Bibelselskapet kasta sine auge i hans retning. Vestlandsforfattaren har skrive både biletbøker, ungdomsromanar og barnebøker og erfaringa frå slike bøker vil koma godt med i hans nye rolle.

Journalisten som nekta å skriva vanskeleg

– Korleis lærte du deg til å skriva enkelt og forståeleg?

– Svaret er nok at eg har jobba ti år som journalist. Då er du tvungen til å gjera kompliserte ting lettare, svarer Totland, som blant anna har jobba for Haugesunds avis, Sunnhordland og Kvinnheringen.

Då han vart beden om å dekkja kommunepolitikken valde han å ikkje gjengi politikarane på sitt sedvanlege politikarspråk.

– Ofte ville eg be ein politikar om å starta eit resonnement på nytt att fordi det vart for vanskeleg. Eg fekk ein del dumme blikk frå maktpersonar, men det var viktigare for meg at lesaren skjønte kva eg skreiv, seier han.

No skal han snart gi seg i kast med galatarbrevet. Men i møte med den høgt skulerte og skriveføre Paulus kan han ikkje godt protestera på at apostelen har formulert seg for vanskeleg.

– Det finst grenser i denne oppgåva som eg ikkje er van med å måtta forholda meg til som forfattar eller journalist. Her er det eit gitt utgangspunkt som eg ikkje kan tukla med. Heldigvis har eg eit heilt team rundt meg som tek dei endelege avgjerdene. Eg er berre ei brikke i eit stort puslespel, seier forfattaren.

Forfattaren og Bibelen

Sjølv om Totland er vaksen opp med bibelforteljingane som ein del av barnelærdomen, er han ikkje ein forfattar som bevisst skriv kristen litteratur eller «legg inn fiffige referansar til Bibelen», som han formulerer seg.

– Men eg ser likevel visse mønster i ettertid. I «Vintertonar» (roman, utgjeven i 2019) skreiv eg om ein gut som gjekk rundt som ein liten predikant. Eg skildra det som at «Guds ande svevde over bakkane». Ein lesar såg dette som ein referanse til Ragnar Hovland som har skrive ei bok som heiter «Sveve over vatnet».

– Mens det eigentleg var ein referanse til skapingssoga i Bibelen?

– Begge deler. Etter å ha lese den boka av Hovland skjønte eg for første gong at eg hadde lyst til å bli forfattar. Men min kristne bakgrunn gjer at eg har dei bibelske referansane med i ryggmergen. Det gjer at bibelhistorier kan dukka opp under skrivinga, seier han, og legg til:

– Du kan seia det slik: Eg har aldri studert litteratur eller gått på forfattarskule, men eg har gått på søndagsskule!