– Det er feil å seie at eg ikkje opplever meg pressa ut
Benjamin Anda seier det blir ein prosess med kjærleikssorg å forlate folka og tenesta i Den norske kyrkja.
Dagen-lesarane har sett namnet hans mange gonger denne vinteren. Dramatikken toppa seg då det blei kjent at den lokale leiaren i Presteforeninga hadde gitt NRK kopi av eit brev i Anda sin personlege korrespondanse med biskopen i Møre.
Samtalen mellom prest og biskop hadde pågått i lang tid då saka kom ut av kontroll og personalsaka blei mediemat.
– Utåleleg, sa biskop Ingeborg Midttømme til Dagen om lekkasjen.
Tilbake til Bergen
Hovudpersonen i forteljinga, 29 år gamle Benjamin Bjørnsen Anda, har site nesten stille i båten gjennom brottsjøane og berre gitt korte kommentarer til skandalen på bispekontoret.
Søndag blei det kjent at han forlet Den norske kyrkjaog blir prest i DELK, Det evangelisk-lutherske kirkesamfunn.
1. juli er han tilbake i Bergen, byen han kjenner godt frå studietida på NLA Høgskolen.
– Eg søkte på heilt vanleg vis og opplever at ei dør har opna seg. Eg trur dette kan bli godt for meg og bra for kyrkjelyden, seier Anda til Dagen.
Sin nye arbeidsplass kjenner han etter nokre besøk i studietida, og han har samarbeidd med mangeårig prest Jan Bygstad i styret for FBB både lokalt og sentralt.
– Det er ein kyrkjelyd og eit kyrkjesamfunn som står trygt planta i Bibelen og den lutherske vedkjenninga. Dei har eit tydeleg kyrkjepreg, samstundes som det er innslag av lekmannsarbeidet som ein på mange måtar kjenner frå misjonsorganisasjonane, forklarar Anda.
– Kva har merksemda rundt deg som person og prest hatt å seie for avgjerda om å forlate Den norske kyrkja?
– Det er for enkelt å seie at eg sluttar fordi eg har problem med ordninga med kvinneleg presteteneste. Det er mange ting som spelar inn her. Særleg personalhandsaminga har gjort at eg tykkjer det hadde blitt vanskeleg å fortsette. Og så har det det no lagt seg til rette med ei ny presteteneste.
– Kva legg du i det?
– Det eine er lekkasjen, det andre er at eg ikkje har opplevd personalhandsaminga frå arbeidsgjevar som særleg god.
– Kva har denne opplevinga gjort med deg?
Anda er vanlegvis ikkje munnvalen, men no blir det taust i andre enden.
– Ja...nei, det har vore vanskeleg å stå i, sier han.
– Så vondt at det blei uråd å stå i det?
– Det er ikkje sunt å stå i krevande saker over tid, særleg ikkje slike ting, svarar han stille.
– Føler du deg pressa ut av prestejobben?
– Preses i Den norske kyrkja har bede dei som har eit klassisk embetssyn vurdere si stilling. Så det er feil å seie at eg ikkje opplever meg pressa ut. Samtidig er det mitt eige val å ta imot den nye stillinga i DELK, og no ser eg framover og gler meg til å gå inn der.
– Mogleg å stå i stormen
Anda seier det har vore ei tøff tid.
– Det forunderlege er at Gud gjerne blir mest tydeleg når ein har det vanskeleg. Eg har verkeleg opplevd Guds omsorg i denne tida og ikkje minst menneskes omsorg som ei handsrekning frå Gud. Folk har kome på døra med blomar og sendt meldingar uoppfordra og fortalt kva eg har betydd. Då blir det mogleg å stå i stormen, seier han.
Det er berre drygt tre år sidan Benjamin Anda blei ordinert til prest i Den norske kyrkja. Sidan har han tent under ein kvinneleg biskop i Møre bispedøme.
– Kva såg du for deg då du med ditt teologiske syn let deg prestevigsle i ei kyrkje der nesten ingen av dine kollegaer deler ditt syn på kvinneleg presteteneste?
– Eg såg for meg at eg skulle vere prest og tene kyrkjelyden med ord og sakrament. Eg visste at det kunne bli vanskeleg, men ikkje at tida blei så kort, seier Anda.
Etter fleire mediesaker med prestar som deler Anda sitt embetssyn, stramma Bispemøtet inn reglane.
– Ein prest kan ikkje påberope seg ein rett til å avstå frå samarbeid med andre prestekolleger, sa preses Olav Fykse Tveit i oktober 2020.
– Har du på noko tidspunkt vurdert i gi opp det synet du har på prestembetet som eit embete berre for menn?
– Nei, samvitet mitt er bunde i Guds ord. Men for min del er ikkje dette den viktigaste saka, og eg tykkjer det er leit at dette er blitt eit hovudfokus. Det er mange større og viktigare saker i kyrkja.
– Dersom andre saker er viktigare og kvinneprestsaka ikkje er den viktigaste, kvifor kan du ikkje godta premisset om samarbeid med kvinnelege kollegaer?
– Premissane endra seg eit knapt år etter at eg var ordinert. Sjølv vil eg dessutan meine at eg alltid har samarbeidd. Eg går ikkje med på premisset som NRK har laga om at eg ikkje samarbeider, det vere seg med menn og kvinner.
– Var du den siste i sitt slag som slapp inn prestedøra i Den norske kyrkja?
– Det er eit godt spørsmål. Men eg kjenner ikkje alle prestestudentar i Noreg, svarar Anda.
Nærare Jæren
Den siste våren som prest på flate øyar utanfor Ålesund står for døra. Landskapet på den eine, den historiske Giske, kan minne om Jæren, der han er fødd og oppvaksen. Reisevegen til flatlandet i Rogaland blir halvert når han midtsumars set kursen mot Bergen og ein kyrkjelyd som «er oppteken av bibelundervisning, sakrament og gudstensteliv, og ikkje minst den klassisk-lutherske salmeskatten». Nettopp salmar var tema for Anda sin master i teologi.
Har sendt inn varsel
Han vil heller snakke om framtid og høva som byr seg enn om personalproblem og eit brev på ville vegar.
– Kva skjer vidare i saka di i høve til bispedkontoret?
– Det er ikkje godt å seie, men eg reknar med at dei vil jobbe vidare med rutinane sine.
– Men frå di side?
– Eg har gitt beskjed om korleis eg opplever situasjonen og antar dei behandlar det på skikkeleg vis.
– Gitt beskjed? Er det alt du har gjort?
– Nei, det er sendt inn eit varsel.
– Frå deg?
– Ja.
– På han som gav NRK det omstridde brevet eller på korleis han fekk tak i brevet?
– Eg har ingen fleire kommentarer til dette, seier Anda.
– Kjærleikssorg
Anda seier han midt i vonde opplevingar og negativ mediemerksemd har hatt det «heilt fantastisk» lokalt i kyrkjelydane på Giske og Vigra.
– Det er vemodig å gi seg her oppe. Det blir ein prosess med kjærleikssorg å forlate folka og tenesta. Så gler eg meg altså over at Gud har opna ei dør til ein ny samanheng der eg får halde lovnaden eg gav i ordinasjonen om å tene Gud og menneske, seier han.
Midttømme: – Ingen kommentar
Dagen har bedt biskop Ingeborg Midttømme kommentere Andas avgang. I en sms skriver hun:
«Anda eier sin fortelling. Jeg har av personvernhensyn ingen kommentar å gi.»
Saken er oppdatert med kort sms-kommentar fra biskop Midttømme tirsdag 7. mars klokken 15.15.