Dropper å reservere seg
Karen Rebbestad er abortmotstandar, men vil ikkje bruke reservasjonsretten. - Eg ynskjer å ha samtaler med abortsøkjande kvinner, seier turnuslækjaren.
Rebbestad er i turnusteneste på allmennlegekontor i Fosnavåg på Sunnmøre. Dei siste månadane har ho følgd debatten om fastlækjarar som ynskjer å reservere seg mot å henvise til abort. Ho har lytta til dei profilerte forkjemparane for samvitsfridom, Eilif Haaland og Gunhild Felde.
Ho støttar kampen deira til reservasjon fullt ut og har signert opprop for reservasjonsrett. Men sjølv har ho kome til ein konklusjon om ikkje å reservere seg.
- Eg har førebudd meg mentalt på å få ei henvising. Det er ikkje noko eg ser på med glede, men eg har bestemt meg for å gjere det, seier Rebbestad til Dagen.
- Kvinna sitt val
Ho tek doktorgrad innan infeksjonsmedisin ved Universitetet i Bergen, men har no permisjon for å ha turnusteneste. Der er ho både på allmennlegekontor og helsestasjon for unge på Sunnmøre. Til no har ho ikkje kome i ein situasjon der ho har henvist gravide kvinner til abort, men ho har tenkt nøye gjennom at ho ikkje vil reservere seg.
- Dersom ei kvinne kjem til meg og har bestemt seg for å ta abort, vil det ikkje vere eg som tilrår henne å gjere det. Det er noko ho sjølv har bestemt. Fordi kvinna kjem til meg med eit val ho sjølv har teke, er det hennar prosess. Ja, eg kjem til å signere papira, men eg ser ikkje på meg sjølv om eit ledd i dødsprosessen, seier Rebbestad.
- Kva med dei tilfella der kvinna ikkje har bestemt seg før ho kjem til deg?
- Då eg er glad for at eg skal få ha samtalen med henne. Då vil eg i størst mogeleg grad vere ein nøytral part, men eg vil prøve å få henne til å reflektere over fordeler og ulemper ved abort. Eg vil aldri seie at «no tilrår eg abort». Men eg kan seie at «ut frå det du seier, ser eg at du ynskjer abort».
Drøfte og tenkje
- Vil det vere vanskeleg for deg å signere henvisinga?
- Nei. Men til sjuande og sist må det vere eit val ho har teke sjølv. Andre lækjarar eg har snakka med, fortel at dei går gjennom argument for og mot med pasienten. Deretter set dei opp ein ny time etter ei veke slik at ho kan få tenkje over det.
Ikkje dårleg samvit
Den fremste forkjemparen for fastlegars reservasjonsrett, Eilif Haaland, vektlegg at ein lækjar som henviser ei kvinne til abort, deler intensjonen hennar. Slik opplever ikkje Rebbestad det.
- Eg kan ikkje seie at han ikkje ville ha dårleg samvit for å signere ei henvising, for det har han. Men eg synest ikkje lækjaren har ansvar for det kvinna bestemmer seg for.
Ho er oppgitt over argument om at motstandarar mot reservasjonsrett er urolege for at retten skal utarte. Blant anna er bloggar og reservasjonsmotstandar Susanne Kaluza uroleg for at lækjarar kan reservere seg mot å handhelse på kvinnelege pasientar.
- Retten til å reservere seg må dreie seg om liv og død, seier ho.
DAGEN