Friskule-boom i Noreg: Elevtala opp 50 prosent på ti år
Talet på friskule-elevar i grunnskulen har stige med over 50 prosent sidan 2014. Kommunale skular har hatt ei auke på 1,29 prosent.
– Eg valde Jærtun for å få eit betre skulemiljø, fortel Trygve Tveiten (11), som begynte på Jærtun i andre klasse.
Med seg i tarzanløypa på Jærtun lutherske friskule på Bryne har han Maria Fredly (11) og Maria Elise Berland (10,5).
Begge har gått her sidan første klasse.
– Eg begynte her fordi mor og far ville det, seier Fredly.
– Eg og, seier Berland.
Dei tre femte- og sjetteklassingane og foreldra deira er ikkje åleine om å tenkje slik.
Sidan oppstarten har talet på elevar stige frå 12 i 2001 til 107 i 2024.
Friskulen på Bryne følgjer ein tydeleg trend.
Stor auke
Talet på friskule-elevar i grunnskulen har vakse 50,47 prosent på ti år. Kommunale skular har hatt ei auke på 1,29 prosent.
Medan det i 2014 var 20 528 nye elevar i kommunale grunnskular, var det 30 892 nye friskuleelevar i grunnskulen per 1. oktober i år.
Det syner ferske tal frå Utdanningsdirektoratet.
I Rogaland, der Jærtun ligg, er auka endå større.
Her har talet på grunnskuleelevar i friskulane stige med 60,82 prosent, samanlikna med 5,28 prosent i kommunale skular.
– Ei oppvakning
Rektor Andreas Årikstad ved Jærtun lutherske friskule har vore tilsett i fem år.
– Det har vore ei markant auke denne tida, både på eksisterande kull og på innsøkte kull med 1-5-åringar, seier han til Dagen.
Ifølgje søkjartala til Jærtun vil der vera 117 elevar neste haust og 120 elevar i 2026.
– Det er nok ei oppvakning hos foreldre. Dei ønskjer ei god, kristen utdanning.
Jærtun er godkjend for 120 plassar.
– Me får ikkje ta inn fleire nå. Det er fullt på det meste og ein god del på venteliste, seier Årikstad.
Rektoren utelukkar ikkje vidare vekst.
– Me er i prosessen nå, med kva me vil tenkje strategisk vidare, seier han til Dagen.
Regjeringa: – må vere annleis
Dagen har spurt kunnskapsminister Kari Nessa Nordtun kvifor ho trur stadig fleire foreldre fleire vel friskular for barna sine og kva ho som kunnskapsminister eventuelt kan gjere for å bremse lekkasjen til friskulane.
Ho svarer ikkje på desse spørsmåla, men statssekretær Synnøve Mjeldheim Skaar (Ap) skriv i ein epost til Dagen:
Ho svarer ikkje på desse spørsmåla, men statssekretær Synnøve Mjeldheim Skaar (Ap) skriv i ein epost til Dagen:
– Regjeringa er oppteken av at fellesskulen skal opplevast som eit godt og inkluderande skuletilbod, der alle elevar lærer godt og har det bra. Foreldre kan velje skular godkjende etter privatskulelova for barna sine.
– For regjeringa er det eit viktig prinsipp at private skular skal utgjere eit reelt supplement til fellesskulen, altså at tilboda skil seg frå den offentlege skulen.
Likar å høyre om Jesus
Tilbake på Jærtun lutherske friskule fortel Fredly og Berland at det dei set mest pris på å gå ved å gå Jærtun er at dei får høyre om Jesus kvar dag.
– Fekk du det skulemiljøet du leita etter på Jærtun, Trygve Tveiten?
– Ja.
Svaret frå 11-åringen kjem kontant.
– Då eg kom her var eg bare sånn: «oi, her var det annleis». Alle var snille med kvarandre, både lærar og elevar. Dei tok meg veldig godt imot.
– Kva er det dummaste med ikkje å gå på ein kommunal skule i nærleiken av der de bur?
– Ingen ting, seier Berland og Fredly samstemt.
Trygve Tveiten kjem på éin ting han saknar:
– Å ha snøballkamp på fotballbanen.