Her kan du be om å bli fornærma av Luther

Trass ein stadig skarpare debattkultur, bleiknar sjølv dei frekkaste blant oss mot Martin Luther.

Motstandarane til reformatoren blei kalla alt frå «djevelens apekattar» til «eit kunstverk av satan».

Siden 2012 har dei syrlegaste utsegna blitt samla av den amerikanske pastoren Tyler Rasmussen på den nettstaden ergo fabulous.

Der kan du få gleda av ei personleg fornærming frå reformatoren ved å trykka på «fornærm meg, Luther».

Nettstaden legg og ut daglege fornærmingar på Twitter.

Mediestjerna Luther

Professor i systematisk teologi ved Universitetet i Oslo, Marius Timmann Mjaaland, er Luther-ekspert. Han meiner det var typisk reformatoren å vere frekk.

– Det var Luther sin form for provokasjon. Å skape skandale var noko han nærmast såg som eit apostolisk oppdrag.

Samstundes meiner han det var ein bevisst mediestrategi.

– Luther var den første mediestjerna i verda.

– Han viste å utnytta den nyoppfunne boktrykkjarkunsten til å lage store overskrifter, og fekk trykka opp titusenvis av flygeblad, som teologen beskriv som avisene på den tida.

50-åringen trekker fram eit brev som særleg får fram kor frekk reformatoren var. Nemleg Skriftet mot Ambrosius Catharinus, skrevet til ein teologisk motstandar av Luther.

Der bruker han dommedag som motiv for å beskriva Den katolske kyrkja, og karakteriserer overhovudet i Roma med dei velkjende orda «paven er antikrist».

I skriftet kan ein også lese at «den syndige paven er djevelen sin tenar», og at «pavekyrkja er satan sin synagoge».

Debattkultur

Luther var ein kreativ provokatør.

Ein motstandar blei samanlikna med «eit svin som sluker alt», medan ein annan blei kalla «ei skitten purke».

Han hadde heller ikkje gode ønsker for motstandarane.

Ein av dei fekk til dømes høyre at han «ikkje fortener å ete mat, men heller å få hundane etter seg og bli kasta hestemøkk på». Ein annan at han burde «førebu seg på usløkkeleg eld».

Timmann Mjaaland meiner Luther, om han hadde levd i dag, ville ordlagt seg annleis. Likevel trur han reformatoren ville vore ein like stor provokatør.

Trass det vulgære språket til reformatoren, meiner professoren debattkulturen i dag har noko å lære av Luther.

– Kombinasjonen av det gjennomtenkte og provoserande hadde styrkja debatten, både i det politiske og kyrkjelege miljøet.

Luther og «kansellering»

Den pensjonerte professoren i kyrkjehistorie, Bernt T. Oftestad, seier «sjargongen» til Luther var vanleg på 1500-talet.

Han meiner samstundes ein finn mykje av det same i dag.

– Den gongen «kansellerte» ein motstandarane, slik held vi på i dag også.Vi er ikkje betre i dag, det ser berre annleis ut, seier han.

Oftestad er, sjølv om han har spesialisert seg på Luther, katolikk.

Det er ikkje språkbruken til Luther han heng seg opp i. Usemja med Luther er av rein teologisk art, forklarar han.

– Uvanleg frekk

Tidlegare redaktør i Dagen, Johannes Kleppa, har stor interesse for Luther.

70-åringen meiner han var «uvanleg frekk».

– Han hadde nok ordlagt seg annleis i dag, men ville framleis vore ein «friskus» i språkbruken.

Det er ambivalent kor vidt vi har noko å lære av reformatoren, meiner Kleppa.

– Ein bør ikkje ta etter språkbruken. Likevel kan vi lære å seie ting beint fram; å ikkje vere så politisk korrekte at det vi seier ikkje ein gong blir lagt merke til.