Hevdar regjeringa pressar skuleelevar til å gå i kyrkja

I 2018 auka antal skulegudstenester med åtte prosent. Human-Etisk Forbund meiner at regjeringa tvingar skulane til å delta.

Kvart år sender Den norske kyrkje ut invitasjonar til landets skular, der dei vert bedne om å delta på julegudstenester i dei lokale kyrkjene.

I fjor vart det arrangert 232 fleire skulegudstenester enn i 2017, noko som betyr at det var nesten 1700 born meir enn åra før som deltok, i følgje tal frå SSB.

Gledeleg auke

I Åsane utanfor Bergen har dei dei siste åra arrangert 13 barnehage- og skulegudstenester kvar advent. I år har dei auka med to ekstra gudstenester etter at ein av skulane som tidlegare ikkje har ville delta, i år har valt å vere med.

– Tidlegare har vi delteke i eit juleprogram på skulen, men i år skal vi arrangere vanleg skulegudsteneste i kyrkja. Det er veldig gledeleg, seier sokneprest Arne Mulen i Åsane sokn.

I 2018 la kunnskapsminister Jan Tore Sanner (H) fram ein vegleiar kor Undervisningsdepartementet anbefalte skular å arrangere skulegudstenester. I den vert det også slått fast at det skal vere eit godt tilbod til dei som ikkje deltek, og at den ikkje skal vere ei skuleavslutning.

Mulen meiner at den nye vegleiaren har gjort det enklare for rektorane å takke ja til invitasjon til skulegudsteneste.

– Eg meiner at det har vore eit stemningsskifte i denne saka. For nokon år sidan var det veldig problematisk, men eg trur at vegleiaren har gitt ro rundt spørsmålet, seier Mulen, som har forståing for at rektorar er i ein vanskeleg situasjon med ulike syn.

Rektor har mista all makt

Det er generalsekretær Trond Enger i Human-Etisk Forbund heilt usamd i. Han seier at dei har fått mange reaksjonar frå rektorane som kjenner seg tvungen til å arrangere julegudstenester etter at den nye vegleiaren frå kunnskapsdepartementet kom.

Ifølgje Enger har dei fått beskjed om at det er kommunane som bestemmer om skulen skal delta.

– Rektorane som tek kontakt med oss, seier at dei ikkje lenger får halde sine eigne juletradisjonar, men må i staden gå på julegudsteneste. Det er regjeringa sin politikk å tvinge skulane på julegudstenester. Rektorane har mista all makt i dette spørsmålet, seier Enger.

Han seier at det er to ting som er viktig for Human-Etisk Forbund; At det er eit godt alternativ til skulegudstenesta, og at både skulegudstenesta og alternativet vert informert om i god tid i førevegen.

– Når dei ynskjer meir forkynning i den norske skulen, må fritaksretten vernast enda sterkare. Ein opplever i dag ei oppdeling av elevane ut i frå foreldra si tru.

Ifølgje Enger har dei bedt kunnskapsdepartementet om eit møte for å evaluere vegleiaren, men har enda ikkje fått svar.

– Vi opplever ikkje at dei har noko omsorg for dei som ikkje blir med. Vi tek opp denne saka på vegne av dei elevane som føler seg utanfor. Dei er taparane i dette, og det er dei vi er opptatt av, seier Enger.

Dagen har kontakta Kunnskapsdepartementet, som tysdag ikkje hadde høve til å svare på kritikken frå Enger.

Manglande realitetsorientering

Biskop Atle Sommerfeldt i Borg bispedøme er ikkje samd i Enger sin kritikk. Han kallar Human-Etisk Forbund sitt utspel for ein kampanje.

– Dette er berre eit uttrykk for Human-Etisk Forbund sin manglande realitetsorientering om kor sterkt folkekyrkja og kristendomen framleis står Noreg, seier Sommerfeldt.

Han meiner at vegleiaren frå undervisningsdepartementet har vore ein suksess. Den har gjort det klart at skulegudstenesta er ei gudsteneste, og ikkje ei skuleavslutning, og at det skal vere eit godt alternativ.

– Vår erfaring er at dei skulane der foreldre må gje ei godkjenning til at barnet deira skal delta på skulegudsteneste, har det vore ei styrka deltaking. Det er fordi at det store fleirtalet vil at borna deira skal delta på julegudsteneste.

– Kvifor er det viktig at borna deltek på skulegudsteneste?

– Det er viktig at dei som veks opp i Noreg får ein kjennskap til julehøgtida si innside og ei nærkontakt med det jula handlar om, avsluttar Sommerfeldt.

– Skuleeigar avgjer

Statssekretær Julie Midtgarden Remen (H) i Kunnskapsdepartementet svarer dette på Trond Enger sine utsegn:

Veilederen gir noen rammer og tips om skolegudstjenester, men er ikke en detaljstyring av hvordan skolene skal drive kultur- og tradisjonsformidling fra nasjonale politikere. I veilederen står det at det er opp til skoleeier å bestemme om de vil tilby skolegudstjeneste eller ikke. Dersom rektorer opplever at de ikke får holde på sine juletradisjoner, er det egen skoleeier de må ta dette opp med.

Kommune med dobling i antall skolegudstjenester

Alle skoler oppfordres til å tilby skolegudstjenester