Historisk låge adopsjonstal
I fjor vart 144 barn adoptert av norske familiar frå utlandet. Ikkje sidan 1970 har det vore færre utanlandsadopsjonar til Noreg.
- Det er synd at det ikkje er fleire barn som får ein familie, men må vekse opp på barneheim, seier Heidi Fjellberg.
Ho og mannen har sjølv adoptert ei jente frå Etiopia og har søkt om å adoptere eit barn frå Kenya.
- Det var heilt fantastisk, seier Heidi om då ho første gang heldt vesle Liva (3) i armane. Heidi og mannen henta dottera i Etiopia for to år sidan.
Familien tilhører ei gruppe som blir stadig mindre. Sidan dei adopterte i 2012 har talet på barn som har kome til adopsjonsfamiliar i Noreg gått tilbake med 40 prosent. Då var allereie talet på familiar som adopterte rekordlågt.
Dramatisk tilbakegang
Ikkje sidan 1970 har talet på utanlandsadopsjonar vore lågare enn i 2013. Den gang var det 61 barn som vart adoptert til norske familiar.
Det er også første gang på 20 år at Kina ikkje er det største adopsjonslandet i nokon norsk foreining.
- Det er ein kjempedramatisk tilbakegang. Bekymringa vår er at dette er tal som gjeld for heile adopsjonsverda, seier Fredrik Nordby, leder for administrasjonen i Adopsjonsforum.
Han fortel at adopsjonsforeiningar i Sverige og Danmark har måtte leggje ned drifta.
- Det er ille. Alle tre foreiningane i Noreg jobbar hardt for å vedlikehalde landa vi har, og for å skaffe nye land vi kan adoptere frå, seier Nordby.
Det skal likevel ikkje vere stor fare for dei norske foreiningane.
- For oss er ikkje det ei aktuell problemstilling fordi vi har tilpassa oss ved å redusere staben, seier Solberg i Verdens Barn.
Lang ventetid
Nedgang i adopsjon frå utlandet skuldast auka nasjonal adopsjon, strammare reglar frå adopsjonslanda og lengre ventetid. Det har også vore internasjonal politisk uro rundt adopsjon.
- Det er færre barn som treng ein ny heim frå dei landa vi tradisjonelt adopterer frå. I tillegg er det fleire land som adopterer, som Italia, Frankrike og Spania, seier Helge Solberg i Verdens Barn.
Totalt tre år tok det frå familien Fjellberg søkte om å få adoptere til dei kunne hente Liva på barneheimen i Etiopia. Dei var heldige som slapp til før ventetida auka drastisk i det landet.
- Den dagen du får telefon om tildelinga av barn, kjennes det heilt riktig. Du føler at barnet du får, er det barnet du skulle ha. Då vert ventetida gløymd, og det er bare lykkerus, seier Heidi.
Den gjennomsnittlege ventetida er no på over fire år frå ein familie søkjer til dei kjem heim med barnet.
Talet på søkjarfamiliar har også gått tilbake, samstundes som fleire nyttar assistert befruktning.
- Det har vore ei halvering i søkjarar dei siste tre, fire åra. Fram til for eit par år sidan hadde vi mellom 1000 og 1200 familiar ein stad i søknadsprosessen. No er vi nede i 500, seier Nordby.
- Færre vel adopsjon når det er fryktelig lang ventetid, seier Solberg.
Treng stønad
Adopsjonsforeiningane i Noreg har i fleire år jobba for at familiane som adopterer skal få meir stønad frå staten. Utgiftene har nær dobla seg dei siste ti åra.
Ein auke av eingongsstønaden er slått fast i regjeringserklæringa, men Adopsjonsforum er skeptisk til lovnadane frå politikarane.
- Dette har vi hørt i mange år, utan at noko har skjedd, seier Nordby.
Han påpeikar at det no er det så få adopsjonsfamiliar at ein kan doble stønad til kvar familie, men samstundes halde seg innanfor dagens løyving til denne gruppa.
Nordby trur den låge politiske viljen grunnar i at dei ikkje vert høyrt.
- Det er ein veldig liten prosentdel av befolkinga som er adoptert, og dermed er det ikkje pressgruppa så stort at politikarane er nøydde til å forholde seg til oss på same måten som andre pressgrupper, seier han.