Noreg blir stadig meir sekulært – samtidig toppar bibelske namn listene

Ivar Utne er førsteamanuensis ved Universitetet i Bergen, og ein av Noregs fremste ekspertar på personnamn.

Kommande søndag skal kyrkjer over heile landet markere Jesu namnedag.

Men kva er eit namn, og kvifor er bibelske namn så populære?

Det har vi spurt Utne om.

Namn

Dagen møter Utne på kontoret i Bergen.

Der har han forska på namn i over 30 år.

Førsteamanuensen forklarar at i vår tid har ein namn tre ulike funksjonar.

Det skil folk frå kvarandre.

Det er ein sentral del av identiteten til eit menneske.

Og det er eit uttrykk for kultur.

Namn i Bibelen

På Bibelen si tid hadde namn også ein fjerde funksjon.

Ein laga i større grad namn ut frå ord ein elles brukte i daglegtalen, slik at alle forstod kva dei ulike namna betydde.

På den måten sa namnet nokon om kven ein var.

Det er eit sentralt poeng for å forstå kvifor Jesus fekk akkurat det namnet han fekk.

Jesus betyr «Gud frelser», noko Utne meiner svarar til den tenesta han skulle ha på jorda.

Bibelske namn toppar listene

Noreg blir stadig meir sekulært.

Den engelskspråklege statistikkdatabasen World Population Review plasserer oss som det niande mest sekulære landet i 2022.

Samtidig var fem av dei ti mest populære gutenamna i fjor henta frå Bibelen.

På toppen av lista låg det gamle gammaltestamentlege namnet Noah.

Det kan verke som eit paradoks, men Utne forklarar kvifor det er slik.

Frå starten av 2000-talet og fram til i dag har bruken av bibelske namn vakse. Det er likevel inga vekking som breier om seg frå tidleg på 2000-talet og framover.

Difor er det sannsynlegvis liten samanheng mellom sekulariseringa og bruken av bibelske namn.

Sjølv om statistikkane peiker nedover for kyrkja, lever vi framleis i ein kultur prega av Bibelen. Det gjer at mange bibelske namn er kjent i språket vårt, noko som ofte er viktig når ein skal bestemme seg for kva ein skal kalle barnet sitt.

Det er også vanleg å legge vekt på kva ein synest høyrest fint ut.

Bibelen er full av namn med mange vokalar, noko som gjer dei klangfulle, vakre og lette å uttala, meiner Utne.

Det kan vera fleire grunnar til at foreldre vel namn frå Bibelen. Det kan vera at dei fører vidare gammal bibelsk namnetradisjon, at dei er kristne, og at det er namn som er mykje brukte internasjonalt.

Bibelbelter

Førsteamanuensen har lagt merke til at område der kristendommen står sterkt brukar fleire bibelske namn enn andre stader i landet.

Det tidlegare Vest-Agder peiker seg mest ut, med gamle Aust-Agder, Rogaland og Hordaland litt etter.

Utne er usikker på om det skuldast at dei som bur i områda med mykje bruk, fører vidare ein gammal bibelsk namnetradisjon, eller om dei sjølve er kristne. Sannsynlegvis er det ei blanding, trur han.

Jentenamn

Det er meir populært med bibelske gutenamn enn jentenamn.

I fjor var det berre eitt jentenamn frå bibelen blant dei ti mest populære, nemleg Lea.

Utne meiner det er ei ganske enkel forklaring på fenomenet.

– Bibelen er full av menn. Skal ein velje eit bibelsk gutenamn, har du mange fleire å velje i enn om du skal velje eit jentenamn, seier han.