Rektor stenger dørene for vaksne andaktshaldarar. Lagsforeldre reagerer sterkt

Ukjende vaksne som plutseleg dukkar opp på skulen.

Snacks som kan lokka elevar inn på møter.

I september tok leiinga ved Lundehaugen Ungdomsskule i Sandnes grep og innførte vaksenforbod på elevinitierte aktivitetar i skuletida.

Målet var å trygge skulemiljøet.

Det kristelege skulelaget er blant dei som endra praksis då dei nye restriksjonane kom.

Fekk ikkje komme likevel

Lundehaugen-elevane planlegg møta sine i starten av semesteret og inviterer vaksne og eldre ungdommar til å halde ein fem minutts andakt.

Nå har lagsungdommane trekt tilbake invitasjonen til alle andaktshaldarane over 18 år.

Skolelag som fikk bollenekt har funnet en løsning

Dette har vekt sterke reaksjonar blant lagsforeldre, men skulen meinar å ha nasjonale retningslinjer på si side.

Dei nye Lundehaugen-restriksjonane byggjer nemleg på retningslinjer som denne og førre regjeringa har gitt om organisasjonsfridom til barn og unge.

I Sandnes kommune si forklaring til desse retningslinjene heiter det mellom anna at:

«Rektor bestemmer, og skal vite om, kva for vaksne personar som gjestar elevanes møter»

«Servering bør tonast ned – organisasjonar skal ikkje lokke deltakarar med matservering».

«Skolemiljøet kan overstyre organisasjonsfriheten».

– Ikkje vanleg

Restriksjonane som Norges Kristelige Student- og Skoleungdomslag (Laget NKSS) møter på Sandnes-skulen høyrer med til unntaka.

Det opplyser generalsekretær, Karl Johan Kjøde.

– Det vanlege er at laga får invitere gjester til sine møter og bestemme over innhaldet på samlingane sjølv, seier han.

Vaksenkontakt Ariane Thingnæs i skulelaget ved Lundehaugen ungdomsskule engasjerer seg mot dei nye restriksjonane.

– Skulen innskrenkar elevane sin fridom til sjølv å bestemme korleis dei skal drive sine organisasjonar, seier ho.

Thingnæs ser vaksen-forbodet i ein større samanheng.

I fjor sende kristne ungdomsleiarar frå ti kyrkjelydar i byen eit brev til leiinga ved Lundehaugen ungdomsskule. Her fortel dei at ungdommar dei er i kontakt med har opplevd ein kultur av krenkingar og latterleggjering av den kristne trua deira frå tilsette ved skulen.

Etter brevet ordna skulen opp.

Thingnæs er derfor overraska over at det igjen kjem ei sak ho meiner råkar kristne elevar.

– Mistru og forbod er ikkje vegen å gå, dersom elevar frå livssynsminoritetar skal kjenne seg som ein fullverdig del av skulefellesskapet, seier ho.

– Skulen vil sikra eit trygt skulemiljø ved å forhindra at framande vaksne går rundt i gangane. Korleis kan dei gjera det på ein annan måte?

– Bli kjent med lagsverksemda på skulen, elevane som driv det og dei vaksne som kjem på besøk. Møt elevar med nysgjerrigheit i staden for forbod, tilrår Thingnæs.

Skulesjef: – Ikkje forbod

Skulesjef Hege Egaas Røen i Sandnes kommune understrekar at retningslinjene ikkje inneber eit generelt vaksenforbod i sandnesskulane.

I enkelte tilfelle kan likevel omsynet til skulemiljøet overstyre organisasjonsfridommen.

– Rektor er ansvarleg for å avgjere om skulemiljøet er trygt og godt nok til at andre vaksne kan komme inn. Ofte tar rektor kontakt med oss for å drøfte dette, så gir vi råd og rettleiing i tråd med opplæringslova kapittel 9a, seier Røen.

– Det handlar ikkje om å nekte, men å vere på og drøfte tiltak for eit godt læringsmiljø, utdjupar ho.

Skulesjefen meiner at måten Lundehaugen ungdomsskule tok tak i brevet frå kyrkjelydane i fjor, viser at dei strekk seg langt for elevane. Vidare rosar ho samarbeidet mellom skulen og dei om lag 30 jentene i skulelaget.

– Skuleleiinga har vore kjempeflinke å leggje til rette, seier ho.

HEF-leiar: – Bør ha strengare forbod

Også leiar Christian Lomsdalen i Humanetisk forbund meiner Sandnes-skulen har vore rause med organisasjonane. Litt for rause.

Han skulle gjerne sett eit strengare forbod.

– Forbodet må gjelde for alle eksterne bidragsytarar, ikkje berre dei som er vaksne, meiner han.

– Vi må kunne forvente at elevinitierte aktivitetar blir drive av elevane sjølv. Det er ikkje skulen sitt ansvar å leggje til rette for eksterne bidragsytarar utanom undervisninga.

Skulane har ansvar for alt som skjer i løpet av skuledagen, poengterer HEF-leiaren.

– Vi kunne sett for oss at skulen hadde ei godkjenningsordning for eksterne bidragsytarar, men det blir veldig komplisert når mange ulike elevgrupper ønsker eksterne bidrag, enten det er kristne, muslimske, humanistiske eller politiske grupper. Det ryddigaste er eit forbod mot alle eksterne, så lenge det ikkje er skulen som organiserer det.

Human-Etisk Forbund med støtte til kristent skolelag: – Må tillate at elever samles

– Går det ikkje utover organisasjonsfridommen når elevane ikkje sjølv får bestemme kven som får komme på deira samlingar?

– Nei. Organisasjonsfridommen blir ikkje avgrensa av at ein ikkje kan ta inn eksterne bidragsytarar. Dei blir jo ikkje hindra i å organisere sine eigne møter. Dei kan fritt låne eit klasserom eller biblioteket på kveldstid. Då kan ta inn kven dei vil.

Gir ikkje opp

Siste ord i saka er ikkje sagt.

Lagsforeldre har bedd FAU ved Lundehaugen ungdomsskule ta saka opp i møte med rektor. I mellomtida er vaksenkontakt Ariane Thingnæs i Laget engasjert i dialogen med foreldre, skuleleiing og politikarar.

Ho blei sjølv kristen gjennom Laget og engasjerer seg i saka av to grunnar:

– Elevane skal kjenne seg høyrt, og dei skal sjå at det nyttar å sei ifrå når dei opplever ting ikkje er greitt.