Snakkar ut om kvifor Hjernevask vart fjerna frå NRK

I 2010 slapp NRK det kontroversielle programmet Hjernevask med Eia i spissen.

Der tok den profilerte komikaren opp kva forskinga seier om korleis arv og miljø har betyding for til dømes seksualitet og likestilling.

Episodane vart godt mottatt av media og hadde høge sjåartal.

Likevel førte det til ein krass debatt i ettertid, og NRK har seinare fjerna programmet frå arkivet.

No snakkar Eia ut i podkasten Wolfgang Wee Uncutog på Chateau Neuf i Oslo 23. september.

Menneskelege omsyn

Til podkastverten, Wolfgang Wee, seier Eia ein alltid har sagt Hjernevask vart fjerna frå NRK-arkivet fordi nokre musikkrettar var gått ut.

Likevel er ikkje det den eigentlege grunnen, meiner han.

– Eg kan ikkje nemne namn her, men det handlar om at nokre av dei som var med der sa at det var ei så pass stor personleg påkjenning å vere med at dei ikkje ville anbefale det for liv og helse.

Det er ikkje berre Eia som har blitt kritisert i ettertid, også forskarane har fått gjennomgå:

– Dei fekk så mykje pepar frå folk som var rasande på dei, så det er grunnen.

– Det var altså ikkje av omsyn til det politisk korrekte, men av menneskelege omsyn, seier Eia.

Dagen har vore i kontakt med underhaldningsredaktøren i NRK, Charlo Halvorsen, han seier han ikkje hugsar akkurat kvifor programmet vart avpublisert.

– Dette hugsar eg dessverre ikkje så mykje av. Hugsar at det blei reagert negativt på serien frå nokon.

– Vi har forsøkt å nøste i det her, men ingen har noko klart minne rundt kva som skjedde. Dette er jo ei publisering frå før NRKTV eksisterte, så det blei ikkje avpublisert der, skriv Halvorsen i ein SMS til Dagen.

TV-serien

Hjernevask er kjent som eit konfronterande program.

Eia går mellom anna i rette med kjønnsforskarar som nektar for at biologi er ein faktor for kjønnsforskjellar.

TV-serienvar likevel ikkje tenkt til å bli slik. Det skulle eigentleg berre vere eit faktaprogram i anledning 200-årsjubileet til Charles Darwin.

Men så kom Eia over boka Blanke ark av Steven Pinker.

Den handlar om at samfunnsvitskapen har ein uuttalt idé om at alle er født som «blanke ark». Det motset Pinker seg, som meiner biologien også spelar ein rolle.

Eia blei inspirert av lesinga. Hjernevask endra difor retning til å bli eit program der han konfronterer forskarar frå fagmiljøet Pinker kritiserer.

– Eg visste jo at dei ikkje hadde nokre gode empiriske grunnar for å seie det dei sa, men det var mest ideologi, seier han til Wee.

Tolv år etter

No skal Eia igjen snakke om Hjernevask.

Denne gongen med Foreningen for alle konservative studenter på Chateau Neuf i Oslo 23. september.

Studentforeninga skriv på Facebook-arrangementet at dei vil ta opp fleire spørsmål.

Mellom anna vil dei drøfta om dei biologiske motførestillingane serien kasta lys over eigentleg blei tatt omsyn til, når politikarar og det offentlege jobba vidare med læreplanar og kjønnspolitikk.