Trur Kong Harald eigentleg ville kondolere til Israel
– Regjeringa vil merke at han ikkje er ein lydig hund som legg seg når dei seier «ligg», uttaler retorikk-ekspert.
Kort tid etter terrororganisasjonen Hamas angreip Israel 7. oktober, kunne Dagbladet melde at Utanriksdepartementet (UD) fråråda kongen å kondolere.
Saka vakte reaksjonar. Og politisk redaktør i avisa meinte UDs råd var «veldig problematisk».
Israel hadde akkurat den verste dagen i sin historie, argumenterte han.
Nå uttaler Kong Harald seg for første gang om saka til NRK.
Trur kongen ville kondolere
I intervjuet med statskanalen svarer kongen på om han ønsket å kondolere.
– Ja, det var éin moglegheit. Men det er ikkje meg som bestemmer, det er Utanriksdepartementet som bestemmer utanrikspolitikken her, seier kong Harald til NRKs «Året med kongefamilien»
Lars Helle i Dagbladet meiner kongen på sedvanleg vis uttaler seg diplomatisk. Samtidig er han ikkje i tvil om kva Kong Harald ville gjort dersom det berre var opp til han.
– Då ville kondolansen komme raskt, seier han til Dagen og legger til at kongen ofte er raskare ute med kondolansar enn regjeringa.
– Ingen hund
Joar Haga har forska på retorikk og meiner kongen er lojal overfor sin upolitiske rolle i monarkiet, men at han innanfor det markerer ei sjølvstendig meining.
Han forstår fråsegna frå kongen som ein subtil kritikk av Utanriksdepartementets råd om ikkje å kondolere.
Haga trur kongen har med seg sine eigne erfaringar frå andre verdskrig i bakhovudet når han i dag følgjer med på situasjonen i Midtausten.
– Det jødane opplever nå, er nok for han noko som virvlar opp den traumatiske erfaringa frå krigen.
Usemje om angrepet
Fråsegna til kongen har difor kimar av ei usemje om korleis dette terrorangrepet 7. oktober skal tolkes. Det er kutyme at kongen kondolerer ved terrorangrep, men ikkje nødvendigvis dersom et land hamnar i krig.
– For kongen er dette ein heilt eigenarta alvorsgrad som overskrid det som er normalpolitikk. Han er jo tidsvitne til krigen.
Utanriksdepartementet derimot svarar NRK at «I lys av konfliktens politiske natur vurderes det som naturlig at ev. kondolanser i det foreliggende tilfellet går fra regjeringen».
Han understreker at det nok ikkje er ei usemje om kongens rolle, men ei usemje om angrepets natur.
– Regjeringa vil merke at han ikkje er ein lydig hund som legg seg når dei seier «ligg».