«Vi kan ikkje akseptere at misjon degenererer til ei kristeleg utgåve av Raudekrossen eller Redd Barna»
Avtroppande generalsekretær Rolf Kjøde i Normisjon om familieliv, behovet for åndelege røter og tvil på Guds eksistens. Og sjølvsagt: misjonsengasjement.
I dag set Kjøde seg for siste gong på flyet frå Oslo til Bergen som generalsekretær. Sidan i sommar har han pendla til hovudstaden. No vert han vestlending på heiltid. Dei ti og eit halvt åra på toppen har vore prega av mykje arbeid og ansvar, reising og representasjon.
- Eg har stort sett vore borte to av tre helger. Men det er mindre enn generalsekretærane før meg. Rolla justerer seg litt med generasjonane, men eg meiner generalsekretæren i ein slik organisasjon må ut og treffe folk, seier Kjøde.
Annonse
Hyggelege handtrykk er vel og bra, men han har også vore nøydd til å ta tøffe tak. Noko av det første han måtte gå i gang med, var store nedskjeringar.
- Å begynne med som generalsekretær med å seie opp mange på hovudkontoret, var vanskeleg. Noko anna som var vanskeleg, var sakene som handla om krenkingar. Det var ikkje vanskeleg å vite kva eg skulle gjere, men det var vanskeleg fordi sakene er vonde, seier han.
Den tyngste børa har likevel vore ei anna.
- Den store nauda mi er at vi treng ei åndeleg fornying i det kristne Noreg. Eg ber til Gud om at denne verkeleg må råke oss med styrke. Det er så utruleg lett å la seg ta til fange og sløve av den sekulære ånda. Det er velstandens pris, seier Kjøde.
Tankens disippelskap
Som generalsekretær har han brukt mykje krefter på å ro mot straumen og gi retning til vidare evangelisering og misjon.
- Eg merkar at når eg får vere i dette oppdraget, er det mange menneske som vert dregne med. Eg har framleis tru på forkynninga og møte med menneske. Eg trur eg er på mitt beste når eg får stå i kombinasjonen mellom å skape refleksjon og begeistring, seier han.
Utan motstand skjer det likevel ikkje. I ei tid då mange snakkar om disippelskap, har Kjøde lansert omgrepet «tankens disippelskap».
Annonse
- Det er mange kristne som lever med ei kristen tru, men let seg avkristne tankemessig. Vi må ikkje tru at dette ikkje slår inn på trua, seier han.
Evig siktemål
Mellom anna ser han manglande interesse for misjon som eit symptom.
- Menneske som du tenkte skulle la seg tenne av evangeliet, vil heller at du skal snakke om det sosiale arbeidet vi driv. Vi ser det også på givaraksjonane våre. Responsen til gråtande og leande born er lettare å mobilisere enn engasjementet for at folk må bli frelste. Men for meg er sjølve drivkrafta i misjonen at det er mange folkeslag som ikkje er nådde med evangeliet, seier han.
I eit evig perspektiv synest han det er «nesten umogeleg» å leve med dette.
- Vi kan ikkje akseptere at misjon degenererer til ei kristeleg utgåve av Raudekrossen eller Redd Barna. Eg velsignar slike organisasjonar for alt det gode arbeidet dei gjer, men vi har eit oppdrag som peikar mot det evige, seier han.
Teikn til håp
Nedgangen i norsk og generelt vestleg misjonsinnsats står ikkje til å nekte. Langtidsmisjonærane har vorte færre, gåveinntektene held ikkje tritt med lønsveksten, abonnentstala på misjonsblada minkar, oppmøtet på generalforsamlingar like så.
Annonse
- Ser du teikn som tyder på at det kan snu?
- Vi ser at Ungdom i Oppdrag er organisasjonen som har vekse dei siste åra. Det betyr at det er mogeleg med ein ung ettervekst. Samstundes utfordrar trendane arbeidsmønsteret til misjonsorganisasjonane. Tida for langtidsmisjon er ikkje over, men spørsmålet er kva art rolla skal ha, seier Kjøde.
Særleg ivrar han for å utvikle partnarskap med kyrkjer og misjonsrørsler i Sør - som kan inspirere og vitalisere kyrkjer i Vesten.
- Samstundes som vestleg misjonsinnsats har gått ned, har den totale misjonsinnsatsen i verda gått opp. Når eg fortel om dette, opplever eg at det kjem eit slags nytt mot i mange, seier han.
Son av «Sunnmørsbispen»
Kjennskap til rolla som kristenleiar har han fått inn med morsmjølka. Faren er den vitale indremisjonsprofilen Gunnar Kjøde, som framleis er vital i ein alder av 91 år. Som mangeårig krinssekretær i Sunnmøre Indremisjon fekk Kjøde senior tilnamnet «Sunnmørsbispen».
- Eg har vore medviten på at eg ikkje skal kopiere han. Mellom anna trur eg at vore mykje nærare på borna mine i oppveksten enn far min var. Men borna våre var allereie ute av heimen sjølv om eg berre var 44 år gammal då eg vart generalsekretær, seier Kjøde.
Av natur er ikkje Rolf Kjøde fullt så sosial som faren.
Annonse
- Eg treng tid til å vere for meg sjølv og tenkje. Eg hentar ressursane mine i å trekkje meg tilbake. Men eg har lært meg at det ikkje er nok i leiarskap, seier han.
Kjøde vedgår at han er utolmodig av natur. Han har måtta øve seg i akseptere at prosessar tek tid.
Forstår ateistar
Trass i at han er ein profilert kristen leiar, har Kjøde hevda at han ikkje er særleg religiøs av seg. Han strevar etter eiga utsegn meir med å forstå nyreligiøse enn ateistar.
- Når eg av og til har slåst med trua, har det gått på det grunnleggjande spørsmålet om Guds eksistens. Men gitt at det finst ein personleg og skapande Gud, meiner eg evangeliet gir eit veldig relevant svar på den utfordringa som denne verda har. I kampen med Gud og hans eksistens, meiner eg også at Bibelen gir det klart beste og tydelegaste svaret på korleis vi kan snakke om oss menneske som personar, sier han og utdjupar:
- Korleis kan vi vere personar dersom vi ikkje har eit personleg opphav? Og korleis kan vi ha ein allmenngyldig etikk dersom det ikkje finst ein øvste lovgivar? Dette fell best på plass med trua på ein personleg Gud som har skapt oss. Og med dette rammeverket, vert evangeliet nødvendig, seier han.
Søkjer røter
Bedehuset var den sjølvsagde referanseramma for Kjøde frå oppveksten. Yrkeslivet har også vore knytt til dei meir eller mindre lågkyrkjelege misjonsorganisasjonane. Samstundes har han etter kvart kjent eit aukande behov for å sjå seg sjølv som del av ein større samanheng, til ei kyrkje som har lange røter.
Annonse
- Eg kjenner meg att i utsegna til ein ven som sa at han var ein betre bibellesar enn bedar. For meg har det hjelpt å falle tilbake i dei gamle, ferdig formulerte bønene, seier han.
Erfaringa hans er at mange strevar med dårleg samvit for eit sløvt bøneliv.
- Også vi som ikkje trur løysinga er å verte katolikkar, treng å verte medvitne om at vi har ein tradisjon. Bedehuset stod aldri åleine, minner han om.
Dei fleste misjonsvener også kontakt med kyrkja, med sine faste former. Når misjonsorganisasjonane i større grad byggjer sjølvstendige forsamlingar og kyrkjelydane utvidar virkefeltet sitt, meiner han det er viktig at dei hentar inn det gode frå kvarandre.
- Kyrkjene treng dei frie bønene og bedehuset dei faste. Eg trur det faste frigjer det frie, seier han.
No er han frigjort for pliktene som leiar for ein av dei største misjonsorganisasjonane i landet. Eigentleg skulle han gått av ved nyttår.
Då landsstyret avgjorde at Ingvar Torsvik likevel ikkje var den rette mannen som etterfølgjar, vart Kjøde beden om å ta tre månader ekstra. Fram til 1. september skal han ha studiepermisjon og jobbe med misjonsteologi.
Deretter begynner han som leiar for kurs- og oppdragsverksemda til NLA Høgskolen.
Annonse
Så får framtida vise om dette vert siste post på CV-en.
Dagen
