Hallingdølar flyktar frå KrF: – Dei har svikta oss i distrikta

I det idylliske, men iskalde vinterlandskapet rundt Ål stasjon i Viken står Tore Arnegard og ser utover bygda si.

Han er kommunestyrerepresentant for Senterpartiet i sin andre periode og er aktiv innan helsepolitikken i kommunen.

Det hadde han ikkje trudd då han som 21-åring blei valt til vararepresentant på Stortinget for KrF i jubelåret 1997.

Forvitring

Det har skjedd noko i Hallingdal det siste tiåret.

Etter kommunevalet i 2011 hadde KrF ti representantar fordelt på dei seks kommunane i Hallingdal.

I dag er det berre éin representant igjen, i tillegg til ein KrF-ar som fekk plass på lista til Arbeidarpartiet.

I kommunen til Arnegard, Ål, fekk KrF heile ti prosent av stemmene i 2011. I 2019 klarte dei ikkje ein gong å stille liste.

Samstundes har Senterpartiet stige med 10 prosent i kommunen.

Reform-bonanza

Han meiner at distriktspolitikken KrF har vore med på i regjering er ein stor del av forklaringa på kvifor KrF forvitrar i Hallingdal.

– Dei har gått med på for mange reformer på kort tid. Folk føler seg overkjørt. Det kjenner eg også på, og det høyrer eg frå folk langt inn i KrF-kretsar, seier Arnegard.

Han ramsar opp regionsreforma, nærpolitireforma, NAV-reforma og domstolreforma, som grunnar til at stadig fleire i dalen melder overgang frå KrF til Senterpartiet.

– Kva har reformene hatt å seie for dykk?

– Tvangssamanslåinga av fylka, der vi blei ein del av Viken, gjorde avstandane større. På kort tid mista vi lensmannskontoret og NAV-kontoret, i tillegg er det vedteke at sorenskrivaren skal flyttast 19 mil til Drammen. Eg forstår ikkje kvifor dei lagar det så vanskeleg for folk i distrikta. Det er kanskje ikkje KrFs politikk, men dei er med på lasset, meiner Sp-aren.

Kjærleikssorg

Arnegard meldte seg ut av KrF allereie i 2001, og det skulle gå heile 14 år før han tok på seg eit nytt politisk verv.

Sjølv meiner Arnegard at han er stereotypen av ein KrF-veljar. Han har vore aktiv i ulike misjonsorganisasjonar, og har ei fortid som generalsekretær i Kristen Muslimmisjon. Han står på den konservative linja i Den norske kyrkja og er uroa for den teologiske utviklinga i den.

Reint ideologisk ville han aldri stått på venstresida i norsk politikk, men no har lokalpolitiske saker sprengt den tradisjonelle politiske aksen.

– Når KrF ikkje klarer å nå meg, så kan ein spørje seg om kven dei er til for. Eg vil seie det så sterkt som at hjarta i KrF-logoen har svulma opp. Slagordet «Menneskeverd i sentrum» betyr ikkje noko lenger, fordi for meg så er nærleik kjærleik, seier Arnegard.

– Eg har hatt slik ein sorg for utviklinga i KrF, og eg har gråte mine tårer når det nærmar seg val fordi eg ikkje kan støtte dei, men i dag har eg blitt likesæl til heile partiet. Det er utruleg tungt å seie, avsluttar han.

Mista kaffikoppen

Arnegard fortel at det på det meste var i underkant av 200 KrF-medlemmar i Ål i stordomstida på 1990-talet. Det var mykje i ein kommune med rundt 4000 innbyggjarar.

– Eg hugsar at vi hadde 50 års markering for KrF i Ål med over 100 frammøtte. Det var eit veldig stort engasjement og folk var stolte over partiet sitt. No er det ingenting igjen.

– Og alt handlar om distriktspolitikken?

– Ja. Sjå på lensmannskontoret som nettopp blei nedlagt etter 478 år. Det er eit stort tap for bygda. Før kunne ein gå inn der og ta ein kaffikopp og prate med lensmann, men no er avstanden for stor. Nærpolitireforma blei ein fjernpolitirefom, meiner Arnegard.

Retningsvalet spelte inn

Berre halvparten av KrF-laga i Hallingdal klarte å stille liste ved kommunevalet i 2019. Mange peika på at det opprivande retningsvalet i KrF var grunnen.

I forkant av lokalvalet i 2019 blei KrF-veteran og tidlegare statsråd Reidun Brusletten spurt om kvifor det hadde gått så dårlig. Ho meinte at vegvalet gjorde at dei mista mange av dei yngre medlemmane i lokallaget.

– Det var ganske sårt, for vi hadde fleire som var på veg til å bli aktive i lokallaget, og som endåtil hadde meldt seg inn i KrF, men som melde seg ut igjen når vegvalet var avklart. Dei såg ikkje noko rom for å jobbe for eit KrF som hadde knytt seg til Frp sine tankar og haldningar, sa Brusletten til Dagen i august 2019.

– Redde for forandring

KrFs fylkesleiar i Viken, Britt Egeland Gulbrandsen, er uroa over utviklinga Hallingdal, men angrar ikkje på reformene.

– Eg kjem frå Østfold og kjenner ikkje Hallingdal så godt. Det er likevel sånn at vi menneske ofte er redd for forandringar før vi går inn i dei, men så er det mange forandringar som vi ser i etterkant at var til det betre. Eg syns det er synd at vi er så veldig skeptisk til forandring, seier Gulbrandsen.

– Men når Senterpartiet går fram i Hallingdal er vel det eit signal om at veljarane ikkje likar resultatet av reformene?

– Joda. Det er eit signal om å gå litt meir forsiktig fram. Vi snakkar om det i KrF også, og vi er samde i at det har vore mange reformer på kort tid. Kanskje må vi roe ned no.

– Det at du ikkje kjenner Hallingdal så godt, er ikkje det eit teikn på at fylket er for stort?

– Det kan du seie, men Viken har berre eksistert i eitt år, og det er ikkje så veldig lang tid. Men vi har passa på å ha representantar frå heile fylket i fylkesstyret, understrekar Gulbrandsen.

Er dette Norges neste statsminister?

Fem spørsmål i valgåret 2021Stortingsvalget 2021