Vår i Negev-ørkenen
Eg har hatt ein draum i mange år, om å sjå ørkenen i Israel i full blomst. Endelig er eg her, men våren i år er den tørraste på mange år.
Bla deg gjennom de vakre bildene øverst på siden
Ein venn av meg kommenterte - da va no litt longt å reisa for noken bloma. Han tenkte kanskje eg kunne bestilla noken frå ein blomsterbutikk på hjørnet heller.
Det er langt å reisa. Flyreisa er ein ting, og vel er Israel eit lite land, men å køyra frå Jerusalem til midten av Negev-ørkenen er også litt prosjekt.
Eg leiger meg ein liten Suzuki-bil, det var den siste dei hadde hos Avis denne dagen, og kanskje ikkje den heilt nyaste. Det eg har sett av israelarar bak rattet gjer meg ikkje meir trygg på at dette er eit sikkert prosjekt. Men eg kan ikkje snu no. Eg har tenkt på dette i fleire år.
Eg skal fange våren i Israel. Ørkenen som blømer. Eg har sett nydelege bilder av raude tepper av anemoner ute i ørkenen. Det eg aller mest har lyst å finna er blomar som veks rett opp av sanden.
Januar og februar er tid for regn i Israel, og mars er vårmånad framfor noken. I januar bestilte eg billettane, tur til Israel første veka i mars. Etter at dei var bestilt slutta det å regna i Israel. I heile januar og februar kom det berre noken dråpar med regn. Eg vart litt uroleg.
Då flyet nærma seg Tel Aviv fekk vi beskjed om at alt elektronisk utstyr måtte slåast heilt av fordi det var vanskeleg å landa. Det var nemleg sandstorm i Israel, og dårleg sikt.
- Sandstorm, tenkte eg, og såg for meg korleis det såg ut i Negev. Om der hadde vore nokre få blomar som hadde overlevt tørken, så hadde dei vel heilt sikkert stroke med i sandstormen. Kanskje eg måtte grava dei fram?
Den første nordmannen eg traff i Jerusalem, sa at eg burde ha kome i fjor, og så la ho ut om kor vakkert det var, i fjor.
Her sit eg altså i den vesle Suzukien min, på motorveien sørover mot Negev. Rundt meg vert det meir og meir ørken.
Dei fleste eg hadde snakka med anbefalte meg å dra nordover, heller enn sør. Der er meir dogg og større sjanse for å finna vårblomar. Men det var blomar i ørkenen eg hadde lyst å finna. Eg hadde fått kontakt med ein botaniker ved universitetet i Jerusalem, han var den einaste som hadde gitt meg eit lite håp.
- Ørkenblomar toler tørke betre enn andre blomar, var hans kommentar. Eg prata med han på telefon og fekk gode tips til kor der kunne vera mulig å finna noko.
Men prosjektet mitt skulle møta meir motstand. Etter ein stopp, vil ikkje bilen starte igjen.
Eg prøver igjen, startmotoren går, men ingen tenning!
Eg prøver desperat å få start på bilen, men ingenting skjer. Her er eg langt ute i Negev, det er steikvarmt og eg får ikkje start på bilen.
Det einaste eg ser rundt meg er ein beduin og den enorme saueflokken hans som han fører bortover sanddynene. Dette burde eg aldri begitt meg ut på, tenkjer eg, og prøver å finne nummeret til utleigaren.
Eg får kontakt, og etter mykje om og men kjem eg fram til personen som kan hjelpa meg. Løysinga er svært enkel, det er eit display ved sida av rattet der ein skal slå inn ein kode for å få bilen til å gå. Det sa dei ingenting om då eg leigde bilen, og ingen kode hadde eg fått heller. Men no får eg koden, og den kjem eg til å hugse ei stund.
Eg kjem til Revivim sør for Beer Sheba. Det ser ikkje lyst ut. Det fins nokre få spinkle blomar her og der i vegkanten, ellers er alt temmeleg uttørka. Botanikeren hadde forklart meg at mellom kilometermerke nummer 163 og 164 skulle eg ta inn på ein liten grusveg. Eg fann ein grusveg og trilla forsiktig innover sanddynene. Då står dei der. Fiolette, store Iris-blomar i full blomst. Finare enn dei vi har i hagen i Norge. Bortover sanden innimellom små tornebuskar står dei der som om ingenting hadde skjedd. Tørke og sandstorm til tross. Eg blir der ei heil stund og tek bilder, medan eg høyrer drønn og maskingevær i det fjerne. Negev er fullt av miltære anlegg.
Eg køyrer vidare, lettare til sinns, den eg er mest spent på ligg 8-10 mil lenger ute i ørkenen.
Eg lurer litt på om eg skal fortsetja eller snu heimover. Men botanikeren hadde snakka om vakre, ville tulipanar som veks rett opp frå ørkenen. Eg har så lyst å finna dei.
Eg kjører sørover, det blir mindre og mindre traffikk, og meir og meir jagarfly og militærstasjonar. Eg skal heilt inn til den egyptiske grensa midt mellom Eilat og Gaza.
Fleire gonger lurer eg på å snu, tenk om eg ikkje finn noko, tenk om det skjer noko anna rart med bilen, tenkt om eg ikkje får start på den igjen. Ein ørkenkatt tuslar over vegen rett framfor meg, han er dobbelt så stor som ein vanleg norsk katt, har fine duskar på øyro og eit artig fjes. Eg får tatt noken bilder av den, og kjenner at eg blir oppmuntra, no er eg i villmarka.
Endeleg kjem eg til staden der tulipanane skal vera. Eg ser og ser, men får ikkje auga på noko.
Plutseleg ser eg ein, to, mange små yndige blomar bortover det steinete, golde ørkenlandskapet. Dei er kvite og svakt rosa, med gule støvberarar i midten.
Eg går ut av bilden. Det er stille, ein sval vind, kveldssol og ville ørkentulipanar som smiler til meg. Eg blir der ei heil stund, blir sår på knea av å liggja på dei skarpe steinane og ta bilder av tulipanane.
Heimover undrar eg meg over at det er mogleg. At blomar kan leva i dette ekstreme klimaet. Om eg eit anna år finn eit Israel som blømer frå ende til annan, vil denne vesle ørkentulipanen likevel stå for meg som det sterkaste uttrykket for vår og nytt liv, der den står opp av sanden etter veker med tørke.
Har du sett gjennom bildeserien øverst på siden?