– Eit fellesskap må vere felles skapt

– Eg har lært at ting tek tid, seier Vegard Tennebø.

Han opnar døra til menigheitslokalet. Inne er det høgt under taket, kakkelovn i hjørnet og altertavle med motiv frå Gloppefjorden.

Møtepunkt B er namnet på menigheita. «B» står blant anna for bedehus. Dei har skapt nytt liv i Normisjons gamle, vakre bedehus på Sandane i Nordfjord. Annan kvar søndag kjem eit hundretals personar på gudsteneste. Mange av dei er småbarnsforeldre.

På gudstenestene aular det av barn i salen. Når maskoten, den digre kua Møba, gjer entré for å vise veg til søndagsskulen, står jubelen i taket.

Flytte heim

Til sommaren er det ti år sidan Vegard og kona, Hildegunn Gjesdal Tennebø, flytte tilbake til Sandane i Vestland fylke. Ho for å bli rektor på Nordfjord folkehøgskule. Han for å sjå om det var mogleg å bygge ei forsamling på sikt.

I 2015 starta dei den første smågruppa.

Først tre år seinare inviterte dei til den første offentlege gudstenesta i Normisjons bedehus.

Ser ein på Normisjon nasjonalt, verkar det likevel som utviklinga går ganske raskt. I 2001 hadde organisasjonen to menigheiter. I 2021 var talet 46.

Dei fleste har vakse fram i mindre byar og større tettstader. Veksten er resultat av ei bevisst satsing frå Normisjon, som er på leit etter nye måtar å forvalte misjonsoppdraget på.

Felles kall

Det var andre gongen i livet at Vegard og Hildegunn kjende eit kall tilbake til Nordfjord. Første gongen skjedde då begge studerte i Oslo.

Han er oppvaksen på Sandane. Ho kjem frå Bryggja, ikkje langt unna Normisjonleirstaden Fjordly. I oppveksten møttest dei to stadig på leirar, der trua vart naturleg fletta saman med fotball, kiosk og bading.

– Leirane betydde enormt mykje, seier Vegard.

Då ryktet i 1999 når Oslo om at Nordfjord indremisjon må klare seg utan barne- og ungdomsarbeidarar ein periode, synest dei to det er «hakkande gale».

Saman med ein tredje Fjordly-ven, Hildegunn Vederhus, opplever dei eit felles kall til å reise til Nordfjord. Dei vil gi noko tilbake og skriv brev til indremisjonen heime for å tilby sine tenester. Alle tre blir tilsette.

I tre år farta dei rundt på leirar og ungdomsmøter. Dei oppsummerer åra som full gass, null brems og frykteleg moro. På slutten av denne tida blir Vegard Tennebø og Hildegunn Gjesdal kjærastar. På ein døveleir på Fjordly i 2003 tek han bladet frå munnen og fortel kva han føler.

Jobbtilbod

Paret flytter tilbake til Oslo. I 2004 gifter dei seg. Hildegunn arbeider på Gå Ut-senteret og på hovudkontoret til Normisjon. Vegard studerer teologi. Etter nokre år får han jobb som prest i Storsalen.

Av og til kjenner dei at dei lengtar heim til Nordfjord. Då eldsteguten skal byrje på skulen, diskuterer dei om dei skal bryte opp og flytte. Dei bestemmer seg for å bli i Oslo nokre år til.

Då får Hildegunn ein telefon. Det er ledig stilling som rektor på Nordfjord folkehøgskule. Ho blir oppmoda om å søkje. Vegard er i villreie. Han har no fast jobb i det han meiner er ei av dei mest spennande menigheitene i landet. Skal han gi det opp for å flytte ut i inkjevetta utan arbeid?

– Eg gjekk lange turar åleine på Vestre Aker gravlund og tenkte, fortel han.

Så blir dilemmaet snudd til ei ny utfordring. Normisjon vil finne ei løysing. Fordi Vegard alt har jobba mykje med menigheitsplanting, tilbyr organisasjonen å lage ein jobb han kan ta med seg til Sandane.

Visjonen er å prøve å utvikle eit nytt fellesskap av unge menneske, som seinare kan bli ei menigheit.

Med oppdrag å velsigne

Vegard og Hildegunn sit på kjøkkenet sitt på Sandane. Huset deira ligg berre 80 meter unna barndomsheimen hans. Dei fire sønene gjer lekser og spelar dataspel. Snart er det tid for spaghetti og fotballtrening.

Ekteparet snakkar om utfordringane for bedehusrørsla og draumen om å gjere bedehuset relevant for unge i dag.

Dei opplever at status for heile bedehusrørsla, ikkje berre Normisjon, er at det typiske foreiningsarbeidet er blitt akterutsegla av samfunnet.

– Det religiøse Noreg har endra seg. Ellipsemodellen, der folk gjekk både i kyrkja og på bedehuset, er svekka. For unge som ikkje har vakse opp med denne modellen, er ikkje bedehuset lenger så tilgjengeleg som det ein gong var, seier Vegard.

Han er redd bedehusrørsla kan ha fått eit rykte som «dei som kjem med pekefingeren når det er noko dei ikkje likar».

– Men vi er ikkje her for å kritisere. Det er ikkje vårt oppdrag. Vi er her for å velsigne, slår han fast.

Unge gjerdesitjarar

Vegard og Hildegunn trur det er mange som har same erfaring som dei sjølve. Dei har reist på leir i ungdommen og hatt det kjempekjekt. Så flytter dei gjerne til ein by for å studere og får eit anna syn på kva det er å leve som eit kristent menneske. Når dei seinare kjem heim igjen, finn dei seg ikkje til rette verken på bedehuset eller i høgmessa. Dei blir gjerdesitjarar.

Det er desse unge vaksne på gjerdet Vegard og Hildegunn har håpa å nå.

Ekteparet understrekar at dei deler same visjon, men at fellesskapsbygginga har vore hans prosjekt. Hennar jobb er på folkehøgskulen.

Våge å stille spørsmål

Vegard omtalar seg sjølv som rastlaus som person. Han får lett nye idear. Blir ofte begeistra.

Han smiler litt. Klappar katten som har hoppa opp i fanget til Hildegunn og fortel om ein samtale han hadde med vegleiaren sin like før dei skulle flytte til Sandane.

Der og då hadde han planane klare. Han visste akkurat kva han hadde lyst til å gjere når dei skulle plante menigheit.

«Eg trur du skal våge å stille nokre spørsmål og ikkje ha alle svara sjølv», sa vegleiaren.

Vegard måtte lære seg å skunde seg sakte. Han som trudde jobben skulle vere lett og rett fram, måtte erkjenne kor viktig det var å lytte til andre for å justere prosessen.

– Eg måtte halde tilbake mykje av visjonen eg hadde. Min visjon måtte bli vår visjon. Det var ikke berre mitt bilete som skulle målast. Vi var mange som skulle måle det saman.

Rom for noko nytt

Ei arbeidsgruppe vart etablert. Dei delte liv og drøymde om kva som kunne bli.

– Denne gruppa og dei personane som seinare vart med i den er heilt avgjerande for at det finst eit fellesskap på bedehuset i dag, seier Vegard.

Arbeidsgruppa starta prosjektet med å gjere grundige undersøkingar. Dei sende ut ei spørjeundersøking til folk som kunne tenkjast å vere aktuelle. Spurde kva dei drøymde om og hadde lyst til. Dei snakka også med alle prestekontora og sjekka statistikkar for gudstenester, konfirmasjon og dåp.

Sjølv om ein større del av folket i Sogn og Fjordane er medlemer i Den norske kyrkja enn elles i landet, går færre i kyrkja og bedehuset. Kristenfolket tapar terreng.

Det er også ei kjend sak at Sogn og Fjordane er det fylket som har minst oppslutning om frikyrkjelegheit. Vegard såg det som ei utfordring, heller enn ei ulempe. Her burde det vere rom for å prøve ut noko nytt.

Smågrupper

I 2015 set dei annonse inn i lokalavisa og inviterer folk som ønskjer å vere med i smågrupper til eit møte. Nesten 50 personar møter opp.

Før kvelden er omme, er dei likevel klare til å starte fem-seks grupper som skal møtast regelmessig for å snakke om tru og liv. I tida som kjem brukar Vegard mykje tid på å følgje opp gruppeleiarane og utvikle undervisningsmateriale.

Sju år seinare er unge familiar som står midt i det travle småbarnslivet, kjernen i menigheita.

– Det var denne gruppa vi ønskte å nå, og den nådde vi, seier Hildegunn.

Sang og musikk har vore viktig frå starten. Dei brukte atskillege kroner på eit skikkeleg musikkanlegg. I tillegg til satsing på god forkynning, bøn og forbøn har det også vore prioritert å lage eit godt tilbod for barna.

– Vi skal ikkje vere eit hyssjete fellesskap. Barnas trivsel er avgjerande for at foreldra skal finne seg til rette, seier ho.

Røff seglas

Dei omtalar menigheitsplantinga som ein tidvis røff seglas. Dei har fått høyre at dei tek folk frå andre forsamlingar.

– Målet vårt har ikkje vore å starte konkurrerande, men supplerande verksemd. Saman når vi fleire, fordi vi har ulik form, vektlegging og kultur, meiner Vegard.

– Vi er ikkje motivert av troppeforflytning, understrekar Hildegunn. – Men det er fint å sjå at nye folk finn ein plass dei trivast, at dei går inn i teneste og tek barna med.

Balansekunst

Vegard Tennebø har tidlegare vore del av leiarteamet for Normisjons arbeid i Norge. Det siste året har han sjølv leia dette arbeidet i 80 prosent stilling og vore pastor i 20.

– Kva har du lært av å plante menigheit på Sandane, som du kan ta med deg i den nye jobben?

– Menigheitsplanting handlar mykje om balansekunst. Ein skal ikkje gå for fort fram, men heller ikkje for seint. Ein må vere tydeleg, men samtidig open. Ein må stille spørsmål og samtidig ha svar, svarer han.

– Sjølv om det kan bli litt friksjon, treng det ikkje bety at alt ein gjer er gale. Ein må puste med magen og ta dei tøffe rundane. Ikkje berre avvise kritikken, men våge å la den ramme ein. Og eg har erfart at bibel og bøn ikkje berre er ein fin kristen praksis, men nødvendig arbeidsverktøy.

Felles skapt

Menigheitsplantaren understrekar verdien av å legge til rette for medeigarskap.

– Eit fellesskap må vere felles skapt. Det er skilnad på medverknad og medeigarskap, seier han og held fram:

– Åleine kjem ein ikkje særleg langt, verken i tenesta eller i livet. Ein treng andre menneske sitt blikk og tankar og personlegdom for å kunne skape noko som er heilt og sunt og godt.

Undervegs har han også skjøna kor viktig det var at han og Hildegunn «var i båten» begge to, som par, då menigheita vart planta.

– Utan dette hadde det blitt vanskeleg. Begge har arbeid som krev at vi må ut fleire kveldar i veka. Det er viktig å møte grunnleggande forståing for at det vi gjer er viktig nok til å bruke kvelden på, utan at ein stadig må forhandle.

– Å ha fire barn er ganske regulerande for kva vi kan bruke tid på, slår Hildegunn nøkternt fast.