Difor trur ho advent minner oss om endetida

Nordmannen har budd i Israel i ni år og jobba som bibelomsetjar i ti.

Ho meiner det er viktig å kjenne til den jødiske bakgrunnen for å forstå Bibelen betre.

Vi har spurt ho korleis ein skal tolke søndagens tekst.

Advent

I helga er det første søndag i advent, det vil seie at vi går inn i ventetida fram mot Jesu fødsel.

Difor kan det verke underleg at bibelteksten vår er ei påskeforteljing om Jesus som rir inn i Jerusalem for å døy.

Levy forklarar at det like gjerne kan kallast ein adventstekst, fordi den kastar lys over det adventa handlar om: Å vente på at frelsaren, Messias, skal komme.

Eselet

Avsnittet vårt opnar med at Jesus ber nokre disiplar hente eit esel til han.

– Kvifor vil Jesus ha eit esel?

– Ifølge rabbinarane var det to måtar Messias kunne komme på. Dersom dei var verdige nok skulle han komme ned frå himmelen, men om ikkje skulle han komme audmjuk og ridande på eit esel.

– Det ser ut som Jesus vil ri inn i Jerusalem som ein konge, seier ho.

Hosianna og palmegreiner

Då Jesus kjem på eselet, hyllar folket han og ropar hosianna, mens dei legg palmegreiner ned langs vegen.

Hosianna betyr «kom å frels oss».

Det er også eit ordspel som ikkje kjem fram i den norske omsettinga, forklarar bibelvitaren. Hosianna har same språklege opphav som namnet Jesus på Hebraisk, Yeshua, som betyr «den som frelser».

Levy seier folkemengda jublar fordi dei trur det er Messias som kjem ridande – han som skal sette folket fri.

– Kva er greia med palmegreinene?

– I jødedommen er det eit symbol på fridom, og det trur dei Jesus skal gi dei, seier teologen.

Messias

Levy seier ein må ha i bakhovudet at landet til jødane var okkupert av Romarane når ein les denne teksten. Det var ei okkupasjonsmakt som gjorde livet vanskeleg for mange.

– Folkemengda forstod nok ikkje kva type Messias Jesus var. Dei såg for seg ein politisk leiar og frigjerar, og jublar nok fordi dei trur Jesus skal frelse dei frå det romerske regime, seier ho.

– Kvifor trudde dei Jesus var Messias?

– Han hadde gjort under, lækt og talt med uvanleg stor visdom. Han var nok veldig kjent i Jerusalem, noko ønsket til prestane om å drepe han vitnar om.

– Jesus oppfylte også mange profetiar frå Det gamle testamentet om Messias, slik vår tekst er eit døme på, seier teologen.

Ho viser mellom anna til Profeten Sakarja som blir sitert i avsnittet vårt, han profeterer at Messias skal komme på eit esel.

Advent og endetid

Bibelvitaren seier søndagens tekst kastar lys over dei siste tider.

Ho forklarar at jødane trur endetida er når Messias kjem, noko den jublande folkemengda altså trur er tilfellet.

– Jesus kjem over Oljeberget og blir hylla som Messias, same stad som det står i Bibelen at han skal komma tilbake. Ved enden av tida skal Gud sjølv sette føtene sine på Oljeberget slik det står i Profeten Sakarja.

– Den Jesus som kjem over Oljeberget, er den same Jesus som skal komme tilbake til Oljeberget, seier ho.

Difor trur ho teksten kan lære oss å vente på at Jesus skal komme, slik vi gjer i adventstida.

– Teksten minner oss om at vi må halde fast på forventninga og håpet om at Jesus, Messias, ein dag kjem tilbake.

– Det er fleire teikn på at det nærmar seg. Eg vil ikkje spekulere for mykje, men dei mest openberre er at jødane er komne tilbake til Israel, vi har igjen fått jesustruande jødar i Israel og evangeliet har spreitt seg over heile verda, seier ho.