Ingunn profeterer i Den norske kyrkja: – Det er Den heilage ande som gir meg ord
Ekspert trur fenomenet har eksistert lenge i folkekyrkja, men under eit anna namn.
Året er 1975 og Ingunn Reigstad er nettopp ferdig med gymnaset, i dag kjent som vidaregåande.
Sommaren har gjort sitt inntog og 19-åringen frå Odda i Hardanger er på ei samling for ungdommar som skal reise ut i team til forskjellige stader i landet.
Der skal dei forkynne evangeliet.
På samlinga seier Reigstad ja til å leie eit team som skal til Stavern og Lydhusstranda. Og då dei skal be for dei ulike teama, får ho spørsmål frå ein prest om det er noko spesielt han skal be for.
Då bryt det ut frå den 19 år gamle teamleiaren: «Be om at Gud skal gi oss dei nådegåvene vi treng til tenesta».
I søndagens lesetekst (nedst i saka) snakkar apostelen Paulus om nådegåvene.
Fekk profetisk gåve
Etter presten hadde bedt for teamet til Reigstad, skjedde det ingenting. Men då dei rett etter samlinga drog til Stavern, skulle ho likevel merke at noko var annleis.
Dei hadde tatt inn på eit bedehus. Det låg madrassar over heile møtesalen, og Reigstad sov bak talarstolen.
Kvar dag starta og avslutta dei med bønn på bedehuset.
Under ein av desse bønnestundene merka plutseleg Reigstad at vart veldig uroleg.
Ho kjente det reint fysisk. I magen, på pusten, og på innsida. Så fekk ho nokre ord i tankane og ei visse om at dette var noko ho måtte dele.
Då ho hadde delt bodskapen, kjente ho seg fysisk sliten.
Profetert i 50 år
Dagen møter Reigstad på Frekhaug utanfor Bergen, der ho har budd sidan slutten av åttitalet. I snart 50 år har ho frå tid til annan hatt liknande opplevingar som den ho fekk på teamturen til Austlandet i tenåra.
– Det er Den heilage ande som gir meg desse orda eg skal formidle til forsamlinga, men eg ber alltid om at Gud må stoppe meg dersom det ikkje er frå han.
Som regel blir likevel uroa på innsida berre endå større.
Vanlegvis er bodskapen til alle, men nokre gongar veit ho kven Gud vil seie noko spesielt til. Då stoler ho på at Den heilage ande talar til den enkelte på ein spesiell måte og tar ikkje kontakt med vedkommande sjølv.
– Det må vere under ein viss kontroll av forsamlinga, og så eg opplever at gåva mi er meint til å tene fellesskapet, forklarar ho.
– «Gud, det var upassande»
Trass i at det ikkje er uvanleg med menneske som hevdar å høyre frå Gud innafor pinsekarasmatiske miljø, er det ikkje like vanleg der Reigstad har sin andelege heim.
Ho går nemleg i Den norske kyrkja i Meland.
Reigstad har aldri opplevd å bli avvist når ho går fram til presten for å be om å få sleppe til, men det er ikkje alltid like komfortabelt.
Ho hugsar særleg ein episode.
Den kristne utdanningsinstitusjonen NLA Høgskolen, der Reigstad har jobba på lærarutdanninga sidan tidleg på 2000-talet, skulle ha juleavslutning i Åsane kyrkje.
Under gudstenesta kjenner ho det. Ei uro veks fram på innsida, pusten endrar seg, og høgskulelektoren innser at ho må fram og be presten om å få komme til ordet.
– Då tenkte eg: «Gud, dette var upassande». Eg trong ikkje flagge gåva mi for alle kollegaene mine, seier ho.
Likevel kjente Reigstad at ho måtte gå fram, og i atterkant var fleire kollegaene hennar takksame.
Alltid vore ein del av gudstenestelivet
Halvard Johannessen er førsteamanuensis ved Teologisk fakultet på Universitetet i Oslo og har forska på spiritualitet i Den norske kyrkja.
Han seier menneske med ei aktiv profetisk gåve er lite utbreidd i folkekyrkja, samtidig som han trur fenomenet har eksistert lenge under eit anna namn.
– Det at folk har fått for seg at ein skal seie noko til ein annan, at dei har fått «eit ord», er ikkje noko nytt. Det er noko ein kjenner frå gudstenestelivet enkelte stader i landet, seier han.
Samtidig understrekar Johannessen at det aldri har latt seg institusjonalisere, og at det truleg i all hovudsak har vore prestar og andre vigsla som har hatt ei slik teneste.
Spiritualitet i endring
Johannessen, som har forska på kva nedslag ulike andelege uttrykk har hatt i folkekyrkja, seier den profetiske tenesta truleg var meir vanleg i folkekyrkja på nittitalet enn i dag.
Han forklarar det har vore ei utvikling frå tidleg på 2000-talet og framover der spiritualiteten i folkekyrkja har endra seg.
Behovet for å vere tru mot seg sjølv kom i sentrum, og den karismatiske bølgja frå Oase-bevegelsen vart erstatta med ein meir kontemplativ spiritualitet.
– Dermed vart ein meir kritisk til ytre påverknad, som profetiske ord.
Rom for profetiske ord
Johannessen trur likevel det er rom for den profetiske tenesta i folkekyrkja i dag.
Etter kyrkjemøtet nyleg opna for at biskopane i større grad kan godkjenne liturgiske avvik i gudstenester, seier han lokalkyrkjer som ønsker å dyrke den type praksis truleg har fått meir rom til å gjere nettopp det.
Samtidig understrekar han at ein særleg i folkekyrkja er avhengig av å ha eit fellesskap som går god for den profetiske tenesta.
– I Den norske kyrkja er det ikkje nok at det berre er ei personleg openberring, men fellesskapet må kjenne igjen den profetiske bodskapen som sann og guddommeleg. Det handlar om at kyrkja er forankra i den bibelske bodskapen, og er opptatt av at vi personleg ikkje kan hevde å ha monopol på openberringa, seier han og legg til:
– I meir karismatiske frikyrkjer er det nok meir rom for det.