Krigen forandra alt, også trua
«Forsiktig: Glas», står det av og til på kassar når innhaldet er skjørt og lett knuseleg. Slik kjenner Ferial seg no. Som tynt glas.
– Det skal lite til for å få meg til å breste, seier ho.
I mange år reiste Aleppo-kvinna ut til eit kloster i ørkenen for å søkje stilla og Gud. Ho søkte av eit ærleg og oppriktig hjarte. Den daglege rytma med tidebøner var det einaste som avbraut stilla. Elles var vindens sus det einaste ho høyrde, og innimellom at Gud kviskra varlege ord i øyra hennar. Det ho fann der ute i ørkenen, smaka betre enn noko i millionbyen.
Annonse
Men så kom krigen. Han gjekk ikkje raskt over, slik dei først trudde. Krigen varte og varte, styggare for kvar dag som gjekk. Krigen forandra alt. Også trua.
I søndagens preiketekst møter vi disiplar i hardt vér og ein Peter som først legg ut på djupt vatn, men som sidan må ropa til Jesus om hjelp.
No er Ferial som Peter på det opprørte havet. Ho må leggje all sin lit til at Gud vil bere ho.
– Eg kan ikkje gjere noko no. No må Jesus gjere det, seier kvinna.
Bøn og kvile
Ferial er gift med Nadim. Saman har dei to døtre. Dei bur i eit husvære i bydelen Jeremana i Damaskus. Begge er lærarar.
Det var til eit kloster dei søkte, då dei var unge. Ferial var den som først kom i kontakt med plassen og den karismatiske munken som leia arbeidet, på slutten av 1990-talet. På den tida var ho ungdomsleiar i Aleppo. Det var gjevande. Ho kjende seg elska og verdsett, men oppgåvene var omfattande. Ho hadde aldri eit minutt for seg sjølv. Det tappa henne for krefter.
I klosteret fann ho endeleg noko som ga nye krefter. Dei første gongane ho var der, orka ho lite. Ho sov, åt og ba.
Annonse
Dei andre ungdommane i klosteret murra. Dei syntes ho burde hjelpe til med å vaske og rydde, men munken ba dei teie.
– Ferial har alt arbeidd hardt. No treng ho å kvile, sa han.
I ein periode tok ho bussen frå Aleppo til klosteret kvar laurdag ettermiddag etter jobb. I eit knapt døgn fekk ho fred til å be og sove. Det var verdfulle timar. Så tok ho bussen heim søndag kveld.
– I starten reiste eg for å søkje stilla. Men etter kvart vart fellesskapet stadig viktigare for meg, fortel ho. – Eg vart møtt med slik hjarteleg gjestfridom og omsorg. Det var ein gjestfridom utan spørsmål og krav.
Veldig enkelt, veldig djupt
Ferial og Nadim er ikkje dei verkelege namna deira. Av omsyn til tryggleiken må både ekteparet, klosteret og munken vere anonyme.
Då paret gifte seg i 2005 vart dei utfordra til å busetje seg nær dette klosteret, for å vere del av klosterkommuniteten. Nadim arbeidde som redaktør og omsetjar, samtidig som han underviste i matematikk.
– Men det var ikkje matematikken som hadde førsteprioritet lenger, seier han.
Annonse
Nadim opplevde at kontakta med klosteret hjelpte han til å oppdage djupnene i trua.
– Eg møter Gud meir der enn nokon annan stad, seier han. – Det er ikkje lett å forklare. Det er på same tid veldig enkelt og veldig djupt. Eg kan vere meg sjølv der, fullstendig fri. Det er noko med plassen: bygningane, fellesskapet og ørkenen.
Ferial opplevde det på same måte:
– Eg fekk ein djup og personleg relasjon med Jesus, seier ho. Når ho får spørsmål om ho kan forklare, blir ho sitjande taus og tankefull ei stund før ho rister på hovudet.
– Eg kan ikkje forklare korleis eg elskar Jesus. Det er ein løyndom. På same måte som det er ein løyndom korleis eg elskar mannen min.
Tunge år
Sommaren 2013 vart munken bortført av radikale islamistar. Ingen veit sikkert kva som skjedde med han. Lenge håpa venene at han skulle kome til rette. No trur dei fleste at han er død.
Bortføringa var ei av mange tunge opplevingar i løpet av krigen.
Annonse
– Det har vore hardt for alle, men krigen har nok gått hardast inn på Ferial, seier Nadim.
Nabolaget Jeramana i Damaskus ligg nær Aust-Ghouta som har vore kontrollert av opprørarar. Dei første krigsåra var det mange bilbomber i nabolaget. Ein gong landa ein rakett på hustaket deira. Den gjorde stor skade, men ingen menneske vart såra. Ein annan gong, då Nadim var ute og køyrde, eksploderte ei bombe rett bak bilen.
Mange vener og slektningar har flykta ut av landet.
– Ei stund vurderte vi å reise sjølve også, men vi bestemte oss for å bli. Ei av årsakene var arven frå klosteret, seier han.
– Ånda er såra
– Vi er ikkje direkte råka som mange andre, men ånda vår er såra, seier Ferial. Så klarer ho ikkje å seie meir. Ho byrjar å gråte.
– Så mange familiar er råka av denne krigen. Søner er døde. Heimar er jamna med jorda.
Då Aleppo var beleira, gjekk det over eit halvt år utan at ho fekk eit livsteikn frå familien sin der. Ho visste ikkje om dei levde eller var døde. Seinare fekk ho vite at huset til bror hennar hadde fått store skader.
Annonse
– Sjølv gjennomlevde eg krisa i Aleppo herfrå, seier ho. Kanskje var dét verre enn å vere midt oppi det. Kvar dag granska ho TV-bilda for å sjå om hennar gamle nabolag var råka.
I det ytre vart Aleppo og nabolaget i Damaskus i ugjenkjenneleg. I det indre kjende ho at den åndelege kjelda tørka inn. Ho som hadde søkt ut i ørkenen for å få påfyll, kjende seg som ein ørken på innsida.
Panikk
Det er laurdag morgon. Jentene gjer seg klare til å gå for å ta privattimar i engelsk. Ferial klemmer og kysser dei på panna før dei går. Då dei kjem heim, ein time seinare, omfamnar ho dei på nytt og deler ut endå fleire kyss.
Ektemannen fortel om dagen då Ferial såg på fjernsynet at ein skulebuss i Damaskus var treft av ein rakett og at fleire av barna døde. Nyheitsopplesaren sa ikkje kvar det var, men ho kjende att bygningane på skjermen. Det var nær skulen til døtrene. I panikk ringde ho skulen og busselskapet, men ho fekk ikkje svar. I nokre ulideleg lange minutt var ho redd for at jentene var omkomne. Så, plutselg, sto dei i døra, lys levande.
– Den verste skaden vår er på innsida, seier ho. – Frykta eg kjende den forferdelege dagen, kjem tilbake heile tida.
– Og dette var berre éi av hendingane i løpet av dei sju åra med krig.
Lett å knuse
Annonse
Etter så mange år med krig, finst det verken lette svar eller enkle løysingar. Ei kristen tru er ingen garanti for sorglaust liv og happy ending.
Ferial opplevde at krigen gav trua ein knekk. Ho omtalar seg som ei som er lett å knuse.
– På ein måte hadde eg inga stor og djup tru. Krigen var veldig hard for meg. Og på den andre sida hadde eg stunder då eg sa «ok Jesus, eg kan ikkje gjere noko. Alt er i dine hender. Eg har ingen løysingar. Det er du som må gjere noko no».
Som døme brukar ho ei historie frå Bibelen, om då Jesus som lite barn måtte flykte til Egypt med foreldra sine.
– Herodes ville drepe barna. Dei kunne ikkje gjere noko. Det var Gud som måtte handle. Slik er det her også. Vi kan ikkje gjere noko. Det er Gud som må handle.
– Jesus er alle stader. Men akkurat no føler eg han ikkje, seier ho.
Djup tru
Nadim oppdaga på si side at trua stakk djupare enn han var klar over.
Annonse
– Det var i løpet av krigen at eg verkeleg oppdaga trua mi. Det er først no eg har innsett kor djup den er.
Han er glad for at han framleis kan gjere omsetjingsarbeid for klosteret. Gjennom dette arbeidet blir han stadig utfordra på sin eigen relasjon til Jesus og Guds ord.
At han har ei sterk interesse for ikkjevald, påverkar synet på partane i konflikten. Han definerer alle som brødrene sine.
– Når eg for eksempel ser på TV at IS-krigarar skyt andre menneske, spør eg meg kven som er offeret. Eg tenkjer på korleis Jesus gav seg sjølv for oss. Og eg tenkjer på alle som er hemmeleg del av Kristi lekam.
– Eg tenkjer også mykje på korleis eg kan leve livet mitt og gje meg sjølv på ein eller annan måte. Når eg er trøytt, når eg ikkje har nok pengar, når eg ser frykta til døtrene mine og tårene til kona. Eg trur... eg gir min del med Jesus, seier han og legg til at han heile tida har ei overtyding om at der er håp i denne mørke tida.
– Kvar kjem håpet frå?
– Frå djupt inni oss – og frå himmelen.
– Det handlar blant anna om at mange har ofra livet sitt. Håpet kjem frå vitnesbyrda deira.
Annonse
I tider der Ferial har følt at hennar eiga tru har vore svak, har det vore oppmuntrande å sjå trua til døtrene.
– Det har vore ei god oppleving å be saman med barna. Nokre gonger minner jentene oss om å be. Vi ser at bøna gir meining i livet deira. Ein gong det gjekk ut oppfordring blant kristne i Syria om å be for landet, laga dei altar i stova med kors, bibel og lys. Då krigen var på det verste, insisterte den eldste dottera på at vi skulle gå ut og vere med på feiringa av palmesøndag. «Det som skjer, får skje», sa ho.
Reportasjeturen til Syria er støtta av Fritt Ord.
