– Kristne må sleppe taket i alle idear om dominans

I slutten av september skal fleire tusen kristne leiarar frå heile verda skal samlast i Seoul. Det skjer under den fjerde Lausanne-kongressen.

Den globale rørsla har namn frå byen i Sveits der den første kongressen fann stad i 1974. Ved 50-årsjubileet er det gjort eit omfattande arbeid med å kartleggje status for det kristne misjonsoppdraget.

Avgjerande fellesskap

Førstelektor Rolf Kjøde ved NLA Høgskolen er ein av seks-sju medarbeidarar som har arbeidd med artikkelen om situasjonen i Europa. Han dreg fram fellesskap som ein særleg interessant dimensjon.

– Å byggje kristne fellesskap i Europa vert heilt avgjerande framover, seier Kjøde til Dagen.

Artikkelen konstaterer at Europa var det første kontinentet som vart fullt ut kristna. Den siste nasjonen som innførte kristendommen, på slutten av 1300-talet, var Litauen. Men Europa er også det første kontinentet som i stor grad er blitt avkristna.

Noreg er eitt av fleire vesteuropeiske land der over halvparten ikkje identifiserer seg med noko trussamfunn eller ein religiøs tradisjon, ifølgje ferske tal frå European Social Survey.

Gode nyheiter

Forfattarane ser Europa som ei viktig påminning om at den noverande situasjonen og utviklinga til kyrkja ikkje seier noko sikkert om korleis framtida vil bli.

Fem punkt er trekte fram i den globale Lausanne-rapporten:

1. Tillit og sanning

2. Fellesskap

3. Digitalisering

4. Forvalting av skaparverket og klimarettferd

5. Demografiske endringar

For den europeiske delen er det lagt til eitt ekstra punkt:

6. Verdimessige endringar som påverkar korleis euopearar oppfattar i evangeliet, som på gresk betyr gode nyheiter.

«Moralsk korrupte, intellektuelt naive»

«Som alle menneske lengtar europearar etter orientering og meining i livet, og åndelege praksisar vert verdsette i forskjellige deler av kulturen. Men det verkar som få ser etter hjelp i kyrkja. For mange europearar har dei gode nyheitene blitt dårlege nyheiter», heiter det i artikkelen.

Forfattarane meiner bodskapen til kyrkjene av mange europearar blir oppfatta som moralsk korrupte, intellektuelt naive og emosjonelt irrelevante.

«Det førande spørsmålet for kyrkja framover må derfor vere: Korleis kan vi leve og tale om krafta, venleiken og sanninga i evangeliet slik at europearar oppfattar det som gode nyheiter?».

Fragmentering og polarisering

Rolf Kjøde meiner kyrkjer, misjonsorganisasjonar og kristne forsamlingar har ei utfordring med å skape ein felleskultur.

– Det trengst ikkje berre frå eit kristent perspektiv, det trengst i samfunnet, seier han.

Det meiner han trengst i ei tid med tiltakande fragmentering og polarisering.

Samstundes understrekar han at den kristne kyrkja ikkje kan sleppe spørsmålet om kva som er sant.

– Men sanning er ikkje berre eit omgrep som handlar om eit meiningsinnhald. Det er også relasjonelt. Det handlar om kven og kva vi kan stole på og om å leve det vi lærer.

Teologen ser behov for at kristne i endå større grad tek på alvor at sanninga er noko dei er kalla til å leve ut i fellesskap med andre. Det må også skje på ein måte som inviterer inn dei som ikkje kjenner Bibelen og er framande for det kristne livet.

Åtvarar mot å isolere seg

Forfattarane ser ein tendens til at europeiske kristne privatiserer trua si og i liten grad rettar seg mot kulturen rundt.

– Det kristne fellesskapet kan aldri bli innelukka i seg sjølv, men må heile tida sjå utover mot dei som treng fellesskap, seier Kjøde.

Der synest han mange etablerte kristne miljø i Noreg har noko å gå på.

– For meg har det vore ei uro over lang tid: Kvar er det evangeliserande, sjelevinnande trøkket i det evangelikale Noreg? Vi er blitt flinke til å byggje kyrkjelydar og forsamlingar, men er vi flinke til å vere misjonerande?

Behov for samspel

Kjøde etterlyser meir frimodig kristent nærvær og ei meir inviterande haldning til menneske utanfor eigne krinsar.

Då trur han det er avgjerande at ein lærer av misjonsverksemda som har vore driven i ikkje-kristne kulturar: Ein må sjå etter tilknytningspunkt og gi folk tid.

– Vi må vere ein motkultur, men er nøydde til å spele på det vi har felles med andre menneske, seier han.

Tålmodig misjon

Erfaringa er at formidling av kristen tru tek lang tid i kulturar der bodskapen er ukjend.

– Vi treng ein tålmodig misjon. Det er mange som ber om vekking, og Vigeland og Asbury er ferske døme på at det kan skje, påpeikar Kjøde.

Men han trur ein må innstille seg på at ting tek tid.

– Det kan hende at vekkingstradisjonen har gjort oss for utålmodige. Den var avhengige av at folk kjende vegen og at grunnkunnskapen var der, seier han.

Ny kultursituasjon

I heile Europa er det ein tendens til at færre er medlemer i kristne kyrkjesamfunn.

– Framover vil avskallinga bli ganske kraftig, men det er fordi sekulariseringa allereie er skjedd. Neste generasjon ser ikkje meininga med å vere medlem, seier Kjøde.

Samstundes ser han teikn til at ein ny generasjon kristne, mellom anna blant eigne studentar, tek den nye kulturelle situasjonen på alvor.

– Eg er ikkje optimistisk med tanke på gjenkristning av Europa i institusjonell forstand og trur at vi for evangeliets skuld må øve oss i å sleppe taket i alle idear om dominans og hegemoni. Men det som gjer meg optimistisk, er at mange unge i Europa stiller spørsmål om kva det betyr å følgje Jesus og utfordrar oss etablerte til å vere medvandrarane deira. Er vi klare og villige til det, spør Kjøde.