Misjonskvinna Tove har kledd opp gifteklare i snart 40 år. – Me ber for alle kundane våre

Sommaren er høgsesong for bryllaup og mange gifteklare ventar nå spent på den store dagen.

I serien «Gifteklar» set Dagen søkjelys på førebuingane fram mot bryllaupet.

Har drømt om å leve livet sammen siden de var 15

Få kjenner gifteklare sin ønsker og behov betre enn misjonskvinna og brudesalong-gründar, Tove-Rudi Tobiassen.

Forutan å drive NMS-leirstaden Furutangen har ho eigd og drive brudesalong i Stavanger og Sandnes gjennom fire tiår.

Tobiassen har sett bryllaupstrendar komme og gå.

Dagen tok turen innom salongen for å vite meir om kva som har kjenneteikna gifteklare kvinner gjennom tre generasjonar.

Blei ikkje tatt seriøst

Sjølv var Tobiassen 80-talsbrud. Som 19-åring troppa ho opp åleine i brudebutikkar i Stavanger, for å finna ein høveleg kjole.

– I eine salongen fekk eg beskjed om å komme tilbake og ta med meg mor mi.

Tobiassen humrar.

– Eg var nok litt for ung til at eg blei tatt seriøst, fortel ho.

Tobiassen kom aldri tilbake til kjolesalongane med mor si. I staden gjekk ho til sømlinja på ein lokal vidaregåande skule og fekk elevar der til å sy ein brudekjole som likna den mora hadde.

Opplevinga gav Tobiassen og mora lyst til å lage brudekjole-leitinga til ei god oppleving for gifteklare.

Resten er historie.

Opna brudesalong som 19-åring

I 1985 opna Tobiassen og mora sin første brudesalong saman, på eit 10 kvadratmeter stort soverom i barndomsheimen til Tobiassen.

I den ferske salongen hang åtte kjolar med puffermar og sateng, etter modell frå prinsesse Diana.

Mor og dotter hadde kjøpt og betalt kjolane kontant, i London.

Visjonen var den same den gongen som i dag:

– Heile reisa frå du bestemmer deg og til du giftar deg skal vera fin. Alle førebuingane byggjer opp mot den store dagen, sjølv om me prøver å putta inn at det er på bryllaupsdagen at det viktigaste startar, seier Tobiassen.

Starta kjoletrend

Salongen blei ein suksess.

Ikkje lenge etter investerte dei i ei brakke, som dei plasserte utanfor huset. I 1987 flytta dei salongen inn i ein låve på nabotomta.

Tobiassen og mora blei agentar for engelske og etter kvart amerikanske, belgiske og spanske merker.

Mellom 1986 og 1993 fekk Tobiassen og ektemannen Terje fire søner og ein fostersøn. Barna var ofte med i salongen medan mor og mormor arbeidde. Eine sonen kunne sove i vogna, ein annan vere i leikegrinda og ein tredje gjere lekser på brudelåven.

Det blei mykje jobb og mykje barn.

– Du må få deg ein hobby, sa ektemannen til Tove.

Ho begynte å teikne. Det resultaterte i den velkjende Agape-kjolen.

Kjolen har snøring i ryggen, slik at han kan tilpassast norske damer i alle formar og fasongar.

Modell og programleiar Kathrine Sørland var lenge Agape sitt ansikt utad, og ho dreiv sin eigen Agapebutikk i Oslo fram til 2011.

Dagens brudesalong i Sandnes sentrum har også namnet Agape.

Her inne rår kjærleiken.

Ikkje kva slags som helst kjærleik, men Agape, som er kjærleiken Gud har til menneske. Frå høgtalarane strøymer ei salig blanding av kjærleikssongar og lovsongar.

Langs hyller gjennom heile butikken står posar med bibelvers.

– Me er ikkje i stand til å etterleve Gud sin kjærleik, men viss eit ekteskap klarer å ha Agape-kjærleik, som gir og gir og gir, utan å forvente å få noko igjen, kjem ekteskapet til å overleve alt, seier Tobiassen.

– Kva seier kundane til bibelvers, lovsongar og gudskjærleik?

– Det er ikkje alle som legg merke til det, men dei som spør får svar, og då synest det er kjempeflott. Eg har ikkje høyrt noko negativt om det, seier Tobiassen.

På kjolejakt med mor, svigermor, søstre, svigerinne og venninner

To unge kvinner kjem inn i salongen iført klede i perfekt harmoni. Ho eine i blomsterkjole i duse fargar og ho andre i ein blendakvit bluse og beige bukser.

Medan dei sit og ventar på hjelp får dei servert kaffi og te i komfortable stolar.

I dag er brudekjole-jakta er ofte ei godt planlagt storhending, fortel Tobiassen.

Dei gifteklare kvinnene bestiller time på førehand og kan med seg både mor, svigermor, søster, svigerinner og forlovar.

Før kjoleprøvinga startar viser Tobiassen dei rundt og prøver å senke høge skuldrer. Deretter set ho seg ned og snakkar med brura om kven ho er som person, forventningar og kva type vigsel og bryllaup dei skal ha.

I dag er det store variasjonar i kva kundane føretrekk.

Nokon held festen i drivhus, andre i ein gammal låve og andre igjen i ein flyhangar. Slike festar krev andre brudekjolar enn bryllaupsfeiringane i bankettsalen på ærverdige Hotel Victoria.

Rimelege feiringar trendar

Den dyraste kjolen i Tobiassen sin salong kostar 25.000.

Framleis treff Tobiassen bruder med bryllaupsbudsjett på 300.000 kroner, men dei blir færre og færre.

– Dei aller fleste i dag har nøysame, men fine feiringar, fortel ho.

Brudene som kjem innom salongen hennar er yngre. Dei vel rimelegare kjolealternativ.

Før kosta det mellom 10.000 til 12.000 kroner å leige ein kjole. Nå kan ein kjøpe kjole for same prisen, i takt med at kjoleproduksjonen er flytta frå England til Austen.

– Folk brukte absolutt meir pengar på brudekjole då eg starta på 80-talet enn dei gjer i dag, seier Agape-eigaren.

Før følgde både festen og kjolane ein fast mal.

På 70-talet skulle «alle» ha lause hippiekjolar med breibremma hattar. På 80-talet kom puffermar og råsilke. På 90-talet kom den blanke satengen med perler og store broderte blondeslep. På 2000-talet var det den enkle Mette-Marit-kjolen som gjaldt.

Det individualistiske fokuset har komme i seinare tid.

Tobiassen finn fram ein frekk kjole med utringing heilt ned til magen.

– Alt handlar om å finne ein kjole kvinna kjenner seg vel i, seier ho.

– Ekstremt sjølvkritiske

Ein tendens går igjen hos dagens bruder, uavhengig av kven dei er.

– Dei er ekstremt sjølvkritiske. Den tendensen berre veks. All påverknad frå sosiale media og elles gjer noko med oss, seier Tobiassen.

Ho gjer sitt beste for å trygge usikre kvinner.

Nokon gonger handlar det om å gi kompliment, andre gonger om å lære bort nokre triks knytt til kroppshaldning og eit elegant ganglag.

Inspirasjonskjelda til Tobiassen er skodespelaren, Audrey Hepburn.

Andre gonger må det sterkare lut til, som den gongen ho møtte ei slank brud som var så bekymra for valkar og magefeitt.

Tobiassen drog like godt opp genseren sin og viste fram eigen mage.

– Sjå her skal du få valkar, sa ho.

Då brast brura ut i latter. Det same gjorde Tobiassen.

Ho har ein klar filosofi:

– Folk skal ha det kjekt når dei kjem her. Det skal vere ein fristad for alt presset nokon opplever knytt til bryllaupsplanlegginga.

Vil gi brudene ei positiv overrasking

Medan Tobiassen viser Dagen rundt i salongen er kjoleprøvinga i gang for dei to kvinnene som har kome til salongen denne fredag ettermiddagen.

Ho som er gifteklar strålar i ein minimalistisk silkekjole.

– Den var du fin i, seier Tobiassen idet ho går forbi.

Ho stoppar opp og tek seg god tid til å studere kjolen med eit vamt smil.

– Det beste eg veit er når du ser speilbildet og auga til brura når ho er litt overraska fordi ho synest ho er veldig fin.

Tobiassen sukkar tilfreds.

– Det er berre heilt nydeleg å sjå.

Brudekjolane lever vidare som dåpskjolar

Når bryllaupet er over vel fleire å levere kjolen inn i igjen til Agape. Tobiassen sel kjolen på ny eller får dei sydd om til dåpskjolar.

– Så kan dei ha kjolen vidare og vidare i generasjonar, seier ho.

Til neste år går Tobiassen inn i sin førtiande år som salongeigar. Ho kjem tett på brudepara og deira gleder og sorger.

Mange er usikre på korleis det skal gå med skilde foreldre. Andre tenkjer på kor mykje omsyn dei skal ta til personar rundt seg, kontra å velje løysingar dei sjølv vil.

Tobiassen har vore borti det meste, og har råd på lur til dei fleste situasjonar.

Det som har gjort mest inntrykk er småbarnsmora som hadde kreft med spreiing og under eit år igjen å leve.

Ho ville gifte seg før det var for seint.

– Det var rett etter far min døydde av kreft, så det var veldig sterkt å få vere eit medmenneske i den prosessen, fortel Tobiassen.

I salongen stod Tobiassen og den kommande brura og grein saman foran speilet.

Ei anna kvinne kom til salongen rett etter ho hadde fått diagnosen ALS. Tobiassen tilbaud seg å be for henne.

– Etterpå fekk eg tilbakemelding om at ho var framleis oppegåande og hadde begynt å jobbe 20 prosent.

Ber for alle kundane

Ho fortel at ho og mora ber for alle Agape-brudene i faste bønnestunder.

– Me veit at me har fått lov å bety litt meir enn berre ein butikk for veldig mange, seier ho.

– Er det å drive salong eit kall?

– Eg veit ikkje, men eg trur ikkje det er tilfeldig at me held på med dette. Men så er det alt til si tid, legg ho til.

I fjor overtok ho og mannen, Terje, leirstaden Furutangen. Saman pussar dei opp den gamle leirstaden og fyller han med liv igjen.

Og no er både Agape, Furutangen og ho midt i ein ny bryllaupssesong og leirsesong.