Tusen samla i lovsong over midnatt på fest for kristenretten

Mørket har begynte å falle på, men siste song har enno ikkje tona ut under «Gospel og talkshow: På grensen til lovsang». Det er fredag kveld i Moster Amfi på Bømlo i Sunnhordland.

Amfiet ligg rett ved Moster kyrkje og Tingsteinen.

Denne helga er finalen i jubileumsveka for at kristenretten fyller tusen år

På eit fullstappa program er verdisamtalar, spel, vikinglandsby og velkomst av pilegrimar på fullriggaren Christian Radich nokre av postane.

Kronprinsparet, statsminister Jonas Gahr Støre og stortingspresident Masud Gharahkhani er nokre av namna på den lange gjestelista.

Heidningar prega av Jesus

Når det er invitert til gospelkveld, spenner repertoaret vidt. Gamle klassikarar som «Navnet Jesus» og den nye lovsongen «Kong Jesus» er noko av det som tonar mot himmelen. Bømlo Gospel står på scenen, under leiing av Øystein Lund Olafsen.

Det er plass til rundt 1.100 menneske i radene, og få sete er ledige.

– Kristenretten var ein rettigheitsrevolusjon, ein mentalitetsrevolusjon og ein trusrevolusjon, samstundes, seier Thor Haavik i kveldens appell.

Den tidlegare Farmen-presten har laga ein dokumentarserie i samband med jubileet. Han tilstår at han visste lite før han gav seg i kast med dette prosjektet. Men etter kvart er han blitt overtydd om at kristenretten er undervurdert i norsk kultur.

– Sjølv den mest innbarka heidning er mykje meir prega av Jesus enn han trur, seier Haavik.

Han oppmodar dei frammøtte til å «stå opp for kristendommen».

Med Jesus på jobb

Det gjer også seksjonsleiar i politiet for etterforsking av vald i nære relasjonar og seksuallovbrot i Oslo politidistrikt, Astri Johanne Holm. Programleiar Jan Erik Larssen lurer på korleis ho kan ta med seg Jesus på jobb då.

– Eg kan ikkje skjøne korleis vi ikkje kan ta Jesus med på jobb, seier ho.

Erfaringa hennar er at det ikkje er farleg å snakke om kva ein trur på, men tvert om at det kan vere spennande i møte med annleis truande.

Først nærare 00.30 kan folk bryte opp, etter at ein gospelmedley som avsluttar med «To God be the Glory» av Andraé Crouch har tona ut.

Stolt bømling

Då har det vore ein lang og innhaldsrik dag på Moster. Mellom telt, kyrkje, bygningar og skip er det mange kjende ansikt å sjå frå heile breidda av norsk kyrkje- og kristenliv. Ein av dei er tidlegare KrF-leiar Knut Arild Hareide, som er innfødd og utflytta.

– Eg er her som stolt bømling. Eg trur vi bømlingar kan gløyme kor stor betydning det har, det som skjedde på Moster, seier Hareide til Dagen.

Han synest jubileet gir ein god sjanse til å tenkje over korleis kristenretten har prega Noreg og kva verdiar som skal prege landet framover. Derfor har han stor sans for mottoet for jubileet: «Feire fortid, forme framtid».

Songevangelist Irene Krokeide Alnes og ektemannen kombinerer venebesøk og jubileumsfeiring.

– Vi som er evangelistar, må jo få vere med på kristenrettsjubileet, seier ho og smiler.

– Kvifor tenkjer du det er interessant?

– Eg kjenner det er kristendomskunnskap. Kva er verdiane til Noreg og kva har det betydd for Noreg, seier ho.

Ikkje minst sette ho pris på spelet «I slik ei natt» av Svein Tindberg.

– Det var gripande, seier Krokeide Alnes.

Menneskets mål

Katolsk biskop i Trondheim, Erik Varden, er glad for å vere invitert.

– Innanfor ramma av tusenårsjubileum verkar dette for meg grunnleggjande, seier Varden.

Han understrekar at kristenretten innebar ei heilt ny samfunnsforståing. Det synest han er «ekstremt viktig». Djupast sett tenkjer han det handlar om kva eit menneske er og kva som er målet for mennesket og for samfunnet.

– Der trur eg kanskje vi vasar ein del akkurat no, i forhold til kva som er våre oppgåver og vårt ansvar, seier biskopen.

Informasjonsleiar Linda Askeland i Åpne Dører synest det er verdt å feire tusen år med evangeliets lys i Noreg. Dessutan gler ho seg over at Felleskristen komité, som har ansvar for mellom anna «På grensa til lovsong», har peikt ut organisasjonen ho jobbar i som ein av dei som skal få tildelt midlar av overskot frå komiteens arrangement.

– Vi var ein gong dei som forfølgde, no takkar vi Gud ved å vise støtte til dei som er forfølgde, seier ho ho om Noreg før og etter kristninga.

Abortgrense og eutanasi

Biskop Anne Lise Ådnøy i Stavanger bispedøme fortel at ho er med fordi ho synest det er verdt å markere tusen år med kristen påverknad på norsk lovverk.

– Kva aktualitet tenkjer du dette har i dag?

– Eg tenkjer det gjeld både ytterkanten av livet, sidan kristenretten den gongen gjorde det forbode å setje ut born. Vi har debatten om utviding av abortgrensa, og vi har eutanasidebatten. Menneskeverdet i heile livsløpet er sentralt for meg, seier Ådnøy.

Ho har nyleg vore på pilegrimssiglas saman med ungdommar som har sett ord på kva verdiar dei vil ta med seg inn i framtida. «Veriseilas 2024» er ein del av tusenårsmarkeringa.

– Det har vore veldig interessant å vere med på desse samtalane, seier biskopen.

– Ville angra om eg ikkje reiste

Dagleg leiar i Stiftinga MorFarBarn, Øivind Benestad, og kona hans har fått låne ein bubil og har reist opp frå Kristiansand.

– Når noko feirar tusen år i Noreg, er det verdt å vere med. Eg er ganske interessert i kyrkjehistorie og tenkte eg ville angre dersom eg ikkje reiste hit når eg har høve, seier Benestad.

Han opplever innhaldet som både oppmuntrande og nyttig, mellom anna det historiske spelet «I slik ei natt».

Forankra verdiar

Eivor A. Oftestad, som er professor i kristendomshistorie ved Høgskolen Innlandet, synest jubileet gir eit fint høve til å reflektere over korleis verdiar er forankra og kva som er dei viktigaste verdiane i kulturen får.

– Dersom det er menneskeverd, kvar kjem det frå? Jau, det kjem frå den kristne tanken om mennesket som skapt i Guds bilete og med eit mål i det guddommelege.

– Kva tenkjer du om aktualiteten for ei slik markering?

– Dette jubileet er veldig konkret og enkelt å forhalde seg til. Det tek konkret utgangspunkt i ein tekst som vi kan lese og som har hatt ei enorm betydning i kulturen vår. Det er ikkje noko vi må finne opp på nytt, seier ho.

Det meiner ho gjer det mogleg å bruke innhaldet i jubileet både i skulen og i samfunnsdebatten.